Polish local democracy in crisis?  Non-competitive elections and the supply of candidates for councillors

Marek Mazurkiewicz

doi:10.25167/brs4889

Opublikowane: 2022-12-24

Tom 10 Nr 4 (2022)

Polish local democracy in crisis? Non-competitive elections and the supply of candidates for councillors

Marek Mazurkiewicz

Border and Regional Studies

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.25167/brs4889

Abstrakt

Konkurencyjne wybory są fundamentem demokracji; bez nich nie ma wolności wyboru. Wybory bez rywalizacji kojarzą się z fasadowym charakterem wyborów w systemach niedemokratycznych. Istnieją jednak wyjątki od przekonania, że w systemie demokratycznym każde wybory muszą być konkurencyjne. Możemy je również zaobserwować w Polsce, szczególnie w małych gminach liczących do 20 tys. mieszkańców. Przybierają one dwie formy: niekonkurencyjnych wybory wójtów i radnych. Ten ostatni przypadek znany jest w literaturze pod prawnym terminem obsadzania mandatów bez głosowania. W 2018 roku aż 8% polskich radnych uzyskało mandat w ten sposób. W 2018 r. w porównaniu do 2014 r. liczba takich przypadków wzrosła o 77%, a w porównaniu z 2010 r. o prawie 300%. W skrajnych przypadkach wybory samorządowe stają się rytuałem o z góry przewidywanym wyniku, a wyborca traci możliwość wpływania na swoich przedstawicieli. Jednocześnie, od 2002 do 2018 roku liczba kandydatów do rad gmin spadła o 38%. Oba zjawiska mogą być sygnałem problemów, które negatywnie oddziałują na jakość polskiej demokracji lokalnej. Artykuł analizuje problem przez pryzmat mechanizmów wyłaniania kandydatów na radnych.

Pobierz pliki

pdf (English)

Zasady cytowania

Mazurkiewicz, M. (2022). Polish local democracy in crisis? Non-competitive elections and the supply of candidates for councillors. Border and Regional Studies, 10(4), 227–248. https://doi.org/10.25167/brs4889

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Aars, J. and Offerdal, A., (1998), Local Political Recruitment in Crisis? A Comparison of Finland and Norway. Scandinavian Political Studies, 21: 207-230. doi:10.1111/j.1467-9477.1998.tb00013.x.
Google Scholar

Bartnicki, S. (2015). Wpływ liczby kadencji nieprzerwanego piastowania lokalnej władzy wykonawczej wyłanianej w wyborach bezpośrednich na wybrane gminy, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego Acta Politica, 33, 58-75.
Google Scholar

Beer, C. & Camp, R. Ai (2016). Democracy, gender quotas, and political recruitment in Mexico. Politics, Groups, and Identities, 4:2, 179-195, doi: 10.1080/21565503.2015.1120223.
Google Scholar

Buckley, F., Mariani, M., White, T. J. (2014). Will legislative gender quotas increase female representation in Ireland? A feminist institutionalism analysis. Representation. 50:4, 471-484, doi: 10.1080/00344893.2014.988743.
Google Scholar

Burtejin, Z., Zorigt, Z. (2016). Party-directed personalisation: the role of candidate selection in campaign personalisation in Hungary. East European Politics, 32:4, s. 466-486, doi: 10.1080/21599165.2016.1215303.
Google Scholar

Caroline, C. Beer, Roderic Ai Camp (2016). Democracy, gender quotas, and political recruitment in Mexico. Politics, Groups, and Identities, 4:2, 179-195, doi: 10.1080/21565503.2015.1120223.
Google Scholar

Carson, J. L., Engstrom, E. J., Roberts, J. M. (2007). Candidate Quality, the Personal Vote, and the Incumbency Advantage in Congress. American Political Science Review, 101(2), 289–301.
Google Scholar

Childs, S. (2003). The sex discrimination (election candidates) Act 2002 and its implications. Representation, 39:2, 83-92, doi: 10.1080/00344890308523377.
Google Scholar

Cole, M. (2005). Duverger’s law: An application to local elections in Britain. Representation, 41:4, 269-275, doi: 10.1080/00344890508523321.
Google Scholar

Cox, G., Fiva, J., & Smith, D. (2020). Measuring the Competitiveness of Elections. Political Analysis, 28(2), 168-185. doi:10.1017/pan.2019.28.
Google Scholar

Czapiński, J., Panek, T. (eds.). (2015). Diagnoza społeczna. Warszawa.
Google Scholar

Dahl, R. A. (1971). Polyarchy: Participation and Opposition. Yale University Press New Haven.
Google Scholar

Downs, A. (1957). An Economic Theory of Democracy. New York.
Google Scholar

Ganowicz, E., Opioła, W. (2017). Specyfika partyjnej rywalizacji politycznej w wyborach do samorządu terytorialnego w roku 2014 na przykładzie województwa opolskiego. Przegląd Politologiczny. 22:2, 137-155.
Google Scholar

Ganowicz, E. (2015). Podmioty rywalizacji politycznej w wyborach do rad powiatów w województwie opolskim w latach 2002-2014. In: Samorząd powiatowy w Polsce : struktura, zadania, wybory, 181-198.
Google Scholar

Gauja, A., Cross, W. (2015). Research Note: The Influence of Party Candidate Selection Methods on Candidate Diversity. Representation. 51:3, 287-298, doi: 10.1080/00344893.2015.1108359.
Google Scholar

Gendźwiłł, A., Żółtak, T. (2017). How single-member districts are reinforcing local independents and strengthening mayors: on the electoral reform in Polish local government. Local Government Studies, 43:1, 110-131, doi: 10.1080/03003930.2016.1254624.
Google Scholar

Gendźwiłł, A., Żółtak, T., Rutkowski, T. (2015). Niekonkurencyjne wybory, brakujący kandydaci : dlaczego niektóre komitety wyborcze nie wystawiają kandydatów na burmistrzów? Studia Regionalne i Lokalne, 4, 64-79.
Google Scholar

Gendźwiłł, A., Żółtak, T. (2016). Skutki wprowadzenia okręgów jedno-mandatowych w wyborach lokalnych. Studia Regionalne i Lokalne, 3, 94-116.
Google Scholar

Gendźwiłł, A., Żółtak, T. (2012). Bezpartyjność w powolnym odwrocie: analiza rozpowszechnienia bezpartyjności w wyborach lokalnych w Polsce w latach 2002-2010. Studia Regionalne i Lokalne, 1, 102-121.
Google Scholar

Gendźwiłł, A. (2020). Wybory lokalne w Polsce : uczestnictwo, konkurencja i reprezentacja polityczna w demokracjach mniejszej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar

Gerlach, T. (2019). Ein Amt, das keiner will, https://taz.de/Kandidatenmangel-fuer-Kommunalwahlen/!5588493/ (accessed on: 1.04.2022).
Google Scholar

Hansen, M. E., (2007). Party members and party voters: candidate selection and election at the local level. Representation, 43:3, 141-150, doi: 10.1080/00344890701463613.
Google Scholar

Jasiewicz-Betkiewicz A., Betkiewicz, W. (2012a). Wielkomiejska elita polityczna: skład i kariery zawodowe. Studia Regionalne i Lokalne, 3, 22-49.
Google Scholar

Jasiewicz-Betkiewicz, A., Betkiewicz, W. (2012b). Kanały rekrutacji do wielkomiejskiej elity politycznej. Studia Polityczne, 30, 251-285.
Google Scholar

Kjaer, U., Krook, M. L. (2019). The blame game: analyzing gender bias in Danish local elections. Politics, Groups, and Identities, 7:2, 444-455, doi: 10.1080/21565503.2018.1564057.
Google Scholar

Kjaer, U. (2007). The decreasing number of candidates at Danish local elections: Local democracy in crisis? Local Government Studies, 33:2, 195-213, doi: 10.1080/03003930701198599.
Google Scholar

Koninsky, D., Ueda, M. (2011). The Effects of Uncontested Elections on Legislator Performance. Legislative Studies Quarterly, 36(2), 199-229.
Google Scholar

Krook, M. L., Pär Zetterberg, P. (2014). Introduction: gender quotas and women’s representations – new directions in research. Representation, 50:3, 287-294, doi: 10.1080/00344893.2014.951168.
Google Scholar

Krukowska, J. (2018). Staż burmistrza na stanowisku a jego poglądy na zarządzanie gminą. Samorząd Terytorialny, 7-8, 24-38.
Google Scholar

Lisi, M., André Freire, A. (2012). Political equality and the process of candidate selection MP’s views in comparative perspective. Representation, 48:4, 373-386, doi: 10.1080/00344893.2012.720882.
Google Scholar

Loxbo, K., Bolin, N. (2016). Party organizational development and the electoral performance of the radical right: exploring the role of local candidates in the breakthrough elections of the Sweden democrats 2002–2014. Journal of Elections, Public Opinion and Parties, 26:2, 170-190, doi: 10.1080/17457289.2016.1145685.
Google Scholar

Mielewczyk, J. (2015). Wpływ zmiany formuły wyborczej na wybór strategii podmiotów rywalizujących w wyborach samorządowych do rad gmin powyżej 20 tys. mieszkańców w województwie śląskim. Vademecum Śląsk, 3, 55-72.
Google Scholar

Mitchell, J., Bradbury, J. (2004). Political recruitment and the 2003 Scottish and Welsh elections: candidate selection, positive discrimination and party adaptation. Representation, 40:4, 288-301, doi: 10.1080/00344890408523278.
Google Scholar

Norris, P. (1995). Political Recruitment: Gender, Race and Class in the British Parliament. Co-authored with Joni Lovenduski. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar

Norris, P. (1997). Passages to Power: Legislative Recruitment in Advanced Democracies. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar

Ossowski, S. (2008). Kryzys liberalnej demokracji w Polsce na tle innych państw członkowskich Unii Europejskiej. Środkowoeuropejskie Studia Polityczne, 2, 99-114.
Google Scholar

Papp, Z., Zorigt, B. (2016). Party-directed personalisation: the role of candidate selection in campaign personalisation in Hungary. East European Politics, 32:4, 466-486, doi: 10.1080/21599165.2016.1215303.
Google Scholar

Pignataro, A., Taylor-Robinson, M. (2019). Party competition, gender quotas, and enhanced inclusiveness in the selection of vice-presidential candidates. Politics, Groups, and Identities, doi: 10.1080/21565503.2019.1637354.
Google Scholar

PKW (1990). Obwieszczenie Generalnego Komisarza Wyborczego z dnia 31 maja 1990 r. o zbiorczych wynikach wyborów do rad gmin na obszarze kraju, przeprowadzonych w dniu 27 maja 1990 r. (M. P. 1990, nr 21, poz. 170) [The announcement of the General Electoral Commissioner of 31 May 1990 on the aggregate results of the elections to commune councils held in the territory of the country on 27 May 1990 (Polish Government Gazette of 1990, no. 21, item 170)].
Google Scholar

PKW (1994). Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 23 czerwca 1994 r. o zbiorczych wynikach wyborów do rad gmin oraz do Rady m. st. Warszawy, przeprowadzonych w dniu 19 czerwca 1994 r. (M.P. 1994 nr 35 poz. 304) [The announcement of the National Electoral Commission of June 23, 1994 on the collective results of the elections to municipal councils and to the Council of the Capital City of Warsaw, held on June 19, 1994].
Google Scholar

PKW (1998). [Państwowa Komisja Wyborcza] - Website of the National Electoral Commission, presenting the results of the local elections of 1998: https://pkw.gov.pl/wybory-i-referenda/wybory-samorzadowe-i-referenda-lokalne/wybory-samorzadowe-w-1998ampnbspr/ results-election-to-councils-municipalities-counting-up to-20-thousand-inhabitants-divided-by-oblasts-and candidates (accessed August 1, 2022).
Google Scholar

PKW (2002). [Państwowa Komisja Wyborcza] Website of the National Electoral Commission, presenting the results of the local elections of 2002: https://wybory2002.pkw.gov.pl/ (accessed August 1, 2022).
Google Scholar

PKW (2006). [Państwowa Komisja Wyborcza] Website of the National Electoral Commission, presenting the results of the local elections of 2006: https://wybory2006.pkw.gov.pl/kbw/wynikiWbp2Tura.html (accessed August 1, 2022).
Google Scholar

PKW (2010). [Państwowa Komisja Wyborcza] Website of the National Electoral Commission, presenting the results of the 2010 local elections: https://wybory2010.pkw.gov.pl/geo/pl/000000.html (accessed August 1, 2022).
Google Scholar

PKW (2014). [Państwowa Komisja Wyborcza] Website of the National Electoral Commission, presenting the results of the local elections of 2014: https://samorzad2014.pkw.gov.pl/ (accessed August 1, 2022).
Google Scholar

PKW (2018). [Państwowa Komisja Wyborcza] Website of the National Electoral Commission, presenting the results of the 2018 local elections: https://wybory2018.pkw.gov.pl/ (accessed August 1, 2022).
Google Scholar

Radzik-Maruszak, K. (2019). Rada gminy jako uczestnik lokalnego współrządzenia : przykład Anglii, Finlandii, Polski i Słowenii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar

Rallings, C., Thrasher, M., Borisyuk, G., Shears M. (2010). Parties, Recruitment and Modernisation: Evidence from Local Election Candidates. Local Government Studies. 36:3, 361-379, doi: 10.1080/03003931003738157.
Google Scholar

Ryan, M., Stoker, G., John, P., Moseley, A., James, O., Richardson, L., Vannoni, M. (2018). How best to open up local democracy? A randomised experiment to encourage contested elections and greater representativeness in English parish councils. Local Government Studies, 44:6, 766-787, doi: 10.1080/03003930.2018.1473769.
Google Scholar

Ryšavý, D., Bernard, J. (2013). Size and Local Democracy: the Case of Czech Municipal Representatives. Local Government Studies. 39:6, 833-852, doi: 10.1080/03003930.2012.675329.
Google Scholar

Schumpeter, J.A. (1942). Capitalism, Socialism and Democracy. Harper & Row, New York.
Google Scholar

Seawright, J., Gerring, J. (2008). Case Selection Techniques in Case Study Research: A Menu of Qualitative and Quantitative Options. Political Research Quarterly, 61(2), 294-308. doi: 10.1177/1065912907313077.
Google Scholar

Snyder, J. M. Jr, Strömberg, D. (2010). Press Coverage and Political Accountability. Journal of Political Economy, 118(2), 355–408.
Google Scholar

Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz. U. 2011 Nr 21 poz. 112) [The Election Law Act of 5 January 2011 (Journal of Laws of 2011, no. 21, item 112)].
Google Scholar

Willet, J. (2019.05.1). Local elections: ‘disaster for local democracy’ as hundreds of seats go uncontested. The Conversation. https://theconversation.com/local-elections-disaster-for-local-democracy-as-hundreds-of-seats-go-uncontested-115874;
Google Scholar

Żurek, R. (2012). Recepta na ‘długowieczność’ wójta. Analiza czynników prowadzących do reelekcji w wyborach 2010 r. na wybranych przykładach. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza’, wydanie specjalne, 159-178.
Google Scholar