Styl łacińskich traktatów Firmicusa Maternusa i Filastra z Brescii (IV w. n.e.)

Beata Gaj

doi:10.25167/Stylistyka29.2020.24

Opublikowane: 2020-12-20

Tom 29 (2020)

Styl łacińskich traktatów Firmicusa Maternusa i Filastra z Brescii (IV w. n.e.)

Beata Gaj

Stylistyka

Dział: Articles

https://doi.org/10.25167/Stylistyka29.2020.24

Abstrakt

The article concerns the formation of a religious style in Christian Latin texts dating from the 4th century of our era. First of all, the style of religious treatises of two authors Firmicus Maternus and Filaster of Brescia, living in the second half of the 4th century, is discussed. The combinations in the same text of a pluralistic philosophical discourse with the unconditional promotion of Christian and Catholic doctrine are of particular interest. For instance, to tighten or soften the message, Firmicus Maternus used Latin pronouns hic, haec, hoc and iste, ista, istud. Saint Filaster of Brescia, on the other hand, began each description of heresy in the style characteristic of descriptions of the lives and views of famous philosophers as if they were suggestions to choose, emphasizing simultaneously that Catholic doctrine was the only true one.

Słowa kluczowe:

Firmicus Maternus, Filaster of Brescia, philosophilac discourse, style

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Gaj, B. (2020). Styl łacińskich traktatów Firmicusa Maternusa i Filastra z Brescii (IV w. n.e.). Stylistyka, 29, 411–423. https://doi.org/10.25167/Stylistyka29.2020.24

Cited by / Share

Bibliografia

Banterle G., 1991, Introduzione. – Filastrii episcopi Brixiensis diversarum hereseon liber, ed. F. Heylen, G. Banterle, Scriptores circa Ambrosium 2, Milano–Roma, s. 9–18.
Google Scholar

Bańkowska E., 2003, Z problematyki stylu. – Praktyczna stylistyka nie tylko dla polonistów, red. E. Bańkowska, A. Mikołajczuk, Warszawa, s. 50–78.
Google Scholar

Bober A., 1965, Antologia patrystyczna, Kraków.
Google Scholar

Bram J. R., 1975, Ancient astrology, theory and practise. The Mathesis of Firmicus Maternus, Park Ridge.
Google Scholar

Budzanowska-Weglenda D., 2015, Tykoniusz i jego reguły egzegezy biblijnej. Monografia literacka, Warszawa.
Google Scholar

Cytowska M., Szelest H., 1994, Literatura rzymska. Okres cesarstwa. Autorzy chrześcijańscy, Warszawa.
Google Scholar

Diogenes Laertios. Żywoty i poglądy słynnych filozofów, 1982, przeł. K. Leśniak i in., Warszawa.
Google Scholar

Doroszewski F., 2016, Orgie słów. Terminologia misteriów w „Parafrazie Ewangelii wg św. Jana” Nonnosa z Panopolis, Toruń.
Google Scholar

Gaj B., 2015, Firmicus Maternus, Jak nieświadomi błądzą w wierze, Warszawa.
Google Scholar

Gaj B., 2018, Nietolerancja, error czy hallucinatio – nowe odczytanie dyskursu religijnego z IV w., „Roczniki Humanistyczne”, t. 66, s. 65–78. DOI: https://doi.org/10.18290/rh.2018.66.3-4
Google Scholar

Gajda S., 1995, Przewodnik po stylistyce polskiej, Opole.
Google Scholar

Groehl F., 1918, De syntaxi Firmiciana, Breslau.
Google Scholar

Heuten G., 1938, Julius Firmicus Maternus. De errore profanarum religionum, traduction nouvelle avec texte et commentaire, Brussels.
Google Scholar

Korolko M., 1990, Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa.
Google Scholar

Mitosek Z., 2005, Teorie badań literackich, Warszawa.
Google Scholar

Perelman Ch., 2002, Imperium retoryki. Retoryka i argumentacja, tłum. M. Chomicz, Warszawa.
Google Scholar

Rahn H., 1969, Morphologie der antiken Literatur. Eine Einführung, Darmstadt.
Google Scholar

Ricken F., 2007, Filozofia religii, przeł. P. Domański, Kęty.
Google Scholar

Samolewicz Z., 2000, Składnia łacińska, Bydgoszcz.
Google Scholar

Sapota T., 2001, Magia i religia w twórczości Lucjusza Apulejusza z Madaury. Studium wpływów orientalnych w kulturze rzymskiej w drugim wieku naszej ery, Kraków.
Google Scholar

Skubalanka T., 1984, Historyczna stylistyka języka polskiego. Przekroje, Wrocław.
Google Scholar

Słownik grecko-polski, 1929, oprac. Z. Węclewski, Lwów.
Google Scholar

St. Philastrius, 1911. – The Catholic Encyclopedia, vol. 11, ed. F. J. Bacchus, New York.
Google Scholar

Szram M., 2016, Geneza herezji wczesnochrześcijańskich w ujęciu Filastriusza z Brescii, „Vox Patrum”, t. 65, s. 631–651. DOI: https://doi.org/10.31743/vp.3524
Google Scholar

Szram M., 2017, Rygoryzm i laksyzm moralny we wczesnochrześcijańskich ruchach heretyckich na podstawie „Diversarum hereseon Liber” Filastriusza z Brescii, „Roczniki Teologiczne”, 64, z. 4, s. 35–51. DOI: https://doi.org/10.18290/rt.2017.64.4-3
Google Scholar

Turcan R., 1982, Introduction. – Firmicus Maternus, De errore profanarum religionum. L’erreur des religions païennes, Paris, s. 10–75.
Google Scholar

Wolanin H., 2012, Gramatyka opisowa klasycznej łaciny w ujęciu strukturalnym, Kraków. DOI: https://doi.org/10.12797/9788376386034
Google Scholar