Uruchamianie pamięci osobistej w epistolarnych ujęciach literatury dziecięcej
Bernadeta Niesporek-Szamburska
Uniwersytet Śląski w Katowicachhttps://orcid.org/0000-0001-9935-6733
Abstrakt
At the beginning of her article, the author briefly presents the assumptions of memorystudies. She indicates that literature and written forms create some kind of “traces” of memory and shows, among written genres, the letter as a genre particu- larly associated with life and as an auto-narrative personal document. The use of the letter genre in the function of a special medium activating the personal memory of the intra-textual recipient in literature for children and adolescents is the subject of further analysis. In two novels for youth: “Dziewczyna z pomarańczami” (Girl with oranges by Jostein Gaarder) and “Moja droga Aleksandro”(My dear Aleksandra by Krystyna Siesicka), the author analyses the following categories: communicative situation, time variability (experiencing the past, present and future), view point with change ability of focus, perspective change and pronouns, as well as signs of dialogism in texts of literary letters.
Klíčová slova:
memorystudies, a letter as a genre, personalmemory, viewpoint, dialogismReference
Assmann A., 2011, Cultural Memory and Western Civilization. Functions, Media, Archives, Cambridge.
DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511996306
Google Scholar
Assmann J., 2008, Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, przeł. A. Kryczyńska-Pham, Warszawa.
Google Scholar
Bartmiński J., 2006, Językowe podstawy obrazu świata, Lublin 2006.
Google Scholar
Cysewski K., 1997, Teoretyczne i metodologiczne problemy badań nad epistolografią, „Pamiętnik Literacki”, z. 1, s. 95–110.
Google Scholar
Czermińska M., 1975, Pomiędzy listem a opowieścią, „Teksty”, nr 4, s. 28–49.
Google Scholar
Czermińska M., 2000, Autobiograficzny trójkąt: świadectwo, wyznanie i wyzwanie, Kraków.
Google Scholar
Głaz A., 2004, Wielość punktów widzenia – następstwo czy równoczesność? – Punkt widzenia w tekście i w dyskursie, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, R. Nycz, Lublin.
Google Scholar
Heidegger M., 2004, Bycie i czas. Przeł. B. Baran, Warszawa.
Google Scholar
Hercen A., 1952, Rzeczy minione i rozmyślania, t. 1, przeł. E. i W. Słobodnikowie, Warszawa.
Google Scholar
Husserl E., 1989, Wykłady z fenomenologii wewnętrznej świadomości czasu, przeł. A. Sikorek, Warszawa 1989.
Google Scholar
Kardyni-Pelikánová K., 2000, Ocalić podmiotowość: paraepistolarne formy w polskiej i czeskiej prozie współczesnej (na przykładzie „Listów do Jerzego” M. Kuncewiczowej i „Huraganu listopadowego” B. Hrabala). – Czesko-polskie spotkania literackie: komparatystyka – genologia – przekład, red. K. Kardyni-Pelikánová, Brno.
Google Scholar
Karwatowska M., Nowak P., 2001, List jako zaproszenie do dialogu, Internetowa Konferencja Naukowa „Porozmawiajmy o rozmowie”, Uniwersytet Śląski w Katowicach, http://uranos.cto.us.edu.pl/~rozmowa/karwatowska.htm.
Google Scholar
Łebkowska A., 2004, Pojęcie „focus” w narratologii – problemy i inspiracje. – Punkt widzenia w tekście i w dyskursie, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, R. Nycz, Lublin.
Google Scholar
Maciejewski J., 2000, List jako forma literacka. – Sztuka pisania. O liście polskim w XIX wieku, red. J. Sztachelska, E. Dąbrowicz, Białystok.
Google Scholar
Maruszewski T., 2005, Pamięć autobiograficzna, Gdańsk.
Google Scholar
Okopień-Sławińska A., 1979, Jak formy osobowe grają w teatrze mowy? – Tekst i fabuła, red. C. Niedzielski, J. Sławiński, Wrocław.
Google Scholar
Pajdzińska A., 2004, Niepamięć – córka niedbalstwa? – Studia nad polszczyzną współczesną i historyczną, red. J. Liberek, Poznań.
Google Scholar
Riepina L., 2013, Indywidualne i ponadindywidualne w konceptualizacji pamięci: od dychotomii do syntezy, „Sensus Historiae”, t. 11, nr 2, s. 43–56.
Google Scholar
Rosner K., 2003, Narracja, tożsamość, czas, Kraków.
Google Scholar
Sikora I., Czajkowska A., 2012, List jako dokument świadomości literackiej pisarza. – Metaliterackie listowania. List jako dokument świadomości literackiej pisarza, red. I. Sikora, A. Czajkowska, Częstochowa.
Google Scholar
Skwarczyńska S., 1975, Wokół teorii listu. – Pomiędzy historią a teorią literatury, red. S. Skwarczyńska, Warszawa.
Google Scholar
Skwarczyńska S., 2006, Teoria listu, Białystok.
Google Scholar
Tabaszewska J., 2013, Od literatury jako medium pamięci do poetyki pamięci, „Pamiętnik Literacki”, z. 4, s. 54–55.
Google Scholar
Trzynadlowski J., 1977, List i pamiętnik. Dwie formy wypowiedzi osobistej. – J. Trzynadlowski, Małe formy literackie, Wrocław.
Google Scholar
##libcom.statistics##
Stažení
Licence
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
