Výrazové prostředky současného publicistického textu

ALENA JAKLOVÁ




Abstract

Die Erforschung von Texten des publizistischen Stils ist immer aktuell, denn die Beziehung zwischen dem gesellschaftlichen Geschehen und der Sprache der Kommunikaten einheitlicher Funktionalstile der Hochsprache ist am engsten eben in dem publizistischen Stil.Der publizistische Stil wird in der tschechischen Linguistik fůr einen der jilngsten Funktionalstile gehalten, in das System der Funktionalstile wurde er erst auf der stilistischen Konfrrenz in Liblice im Jahre 1954 eingereiht. Der Sprachstil wird in dieser Studie im Einklang mit Hausenblas (1972) als "Prinzip des Textaufbaus" verstanden. Deshalb ist der Begriff Ausdruckmittel nicht mit dem Begriff Sprachmittel identisch; der Begriff Ausdruckmittel schlieBt Teile aller Ebenen des Textes ein. Aus Platzgrunden orientiert sich die Studie aber nur auf die Charakteristik der typischsten sprachlichen, kon1cr. lexikalischen Mittel der gegenwartigen geschriebenen Publizistik. Diese sprachlichen Mittel wurden durch die Analyse der meistgelesenen gesamtstaatlichen Tageszeitung Mladá fronta Dnes, der Sporttageszeitung Sport und der Sportwochenschrift Gól festgestellet. Die Analyse dieser Periodika wurde in den Jahren 1990-1994 durchgefiirt.Der Grundzug des publizistischen Textes ist seine Dynamisierung. Diese Dynamisierung entsteht durch die Benutzung automatisierter Mittel (die
Automatisierung des publizistischen Textes hii.ngt mit der Periodisierung der Publizistik und mit der Modellierung ihrer Ausdruckweise zusammen) und aktualisierter Mittel. Die Verwandlung der aktualisierten Mittel zu automatisierten ist in der Studie mit den Ausdrilcken belegt, die die politischen Ereignisse am Ende des Jahres 1989 in der Tschechoslowak.ei bezeichnen. Weitere sprachliche Mittel, die filr den gegenwartigen publizistischen Text typisch sind, sind die sog. Modeworter, die Publizismen ( die in einer bestimmten Zeit fiir den
publizistischen Stil typischen Worter), haufige Benutzung von Fremdwortem, Phraseologismen, bildliche Benennungen, vor allem Metaphem, Metonymien, gezogene Metaphem und gezogene Metonymien. Die Sportpublizistik unterscheidet sich von der politisch-okonomischen und kulturellen Publizistik durch die Verwendung umgangssprachlicher Elemente. Die Publizistik beniltzen hauptsachlich lexikalische Einheiten des Gemeintschechischen und des Slangs, und zwar vor allem in Interview und in der Reportage. Die Umgangssprache dient hier zur Schaffung eines Modells der unoffiziellen, unmittelbaren, manchmal sogar freundlichen Atmospfare im sportlichen Milieu. Der publizistische Stil entwickelt sich standig sehr schnell, so daB die Beschreibung einiger seiner C harak.terzilge nur die Notierung des gegenwartigen Standes seiner Evolution ist. Auf der Grundlage seiner bisherigen Entwicklung kann man aber voraussetzen, daB es beim publizistischen Stil zu weiteren Genre-, Art- und Sprachveranderungen kommt.


Bečka J. V., 1986, Sloh žμrnalistiky, Praha.

Bečka J. V., 1992, Česká stylistika, Praha.

Hausenblas H., 1955, K základním pojmům jazykové stylistiky, SaS 16, s.11.

Hausenblas K., 1972, Výstavba jazykových projevů a styl, Praha.

Havránek B., 1932, Úlohy spisovného jazyka a jazyková kultura. - Spisovná čeština a jazyková kultura. Praha, s. 32-84.

Havránek B., 1936, Vývoj spisovného jazyka českého. - Československá vlastivěda, řada II, Praha.

Chloupek J., 1978, Dialektika stálého a proměnného v publicistickém stylu, SaS 39, s. 317-320.

Chloupek J., 1994, Funkční styly dnes, NŘ 77, s. 57-66.

Jedlička A. a kol.. 1970, Základy české stylistiky, Praha.

Jedlička A., 1994, K teorii, pojmosloví a terminologii publicistického jazyka (stylu), NŘ 77, s. 20-26.

Stich A., 197 4, Problematika publicistického funkčního stylu a jeho konfrontačního studia v rámci slovanských jazyků. - Stylistické studie I, Praha.

Stich A., 1992, Publicistický styl v soustavě funkčních stylů, "Stylistyka" I, s. 98-106.

Veröffentlicht
2021-06-23

##plugins.themes.libcom.cytowania##

JAKLOVÁ, A. (2021). Výrazové prostředky současného publicistického textu. Stylistyka, 4, 164–176. Abgerufen von https://czasopisma.uni.opole.pl/index.php/s/article/view/4226

Authors

ALENA JAKLOVÁ 

Statistics

Downloads

Keine Nutzungsdaten vorhanden.


Lizenz

1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).

2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.

3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.

4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:

a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,

b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,

c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie  CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).

d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.

5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.

6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.

7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.