Mikrotropy, makrotropy, metatropy
Elżbieta Chrzanowska-Kluczewska
Résumé
The author proposes the triple subdivision of semantic stylistic devices according to the level of language at which they operate and according to their scope (range of text which is their functional domain). Microtropes, the semantic figures oftraditional poetics and rhetoric, operate within syntagms which cover phrases and, at most, sentences. Macrotropes, in tum, organize seąuences of sentences, i.e. fragments of texts or even entire texts (usually short lyrical poems). To them belong, most typically, extended similes and metaphors, as well as oxymoronic and paradoxical constructions (based on antonymy), illustrated by ąuotations from F. Holderlin, A. Mickiewicz and W. Szymborska. The concept of macrotropes, whose origin lies in the distinction drawn by R. Jakobson between the metaphoric and metonymic modes operative across various discourses, merges indiscemibly with the third level of description, viz. metatropes. The author perceives in them "huge figures" which structure entire discourses as if from the outside. The idea can be traced to H. White's tropological tetrad consisting of metaphor, metonymy, synecdoche and irony. The author, however, extends this list, according to indirect suggestions present in postmodemist literary criticism ofR. Barthes, P. de Man, G. Hartman, and J. Hillis Miller, as well as to proposals ofRussian and Polish critics and stylisticians. The enlarged
list of rnetatropes includes, conseąuently, antithesis, inversion, chiasmus, catachresis, paronomasia, euphemisrn, suppression, hyperbole, anomaly, allegory and mythization. Metatropes are taken to perform here the combined functions of: models of text, rhetorical modalities, great figures of interpretation, and components of the unceasing game of language and of senses (after Barthes and Derrida). In a word, they are figures of the second order, operative within the discourse whose subject is another discourse, be it linguistic (literary or non-literary) or extra-linguistic (reality perceived as a coded hypertext, which calls for interpretation).
Références
Barthes R., 1999, S / Z, Warszawa.
Barthes R., 2001, Lektury, Warszawa.
Brooks C., 1970, Ironia jako zasada struktuy poetyckiej. - Współczesna teoria badań literackich za granicą, t. I, oprac. H. Markiewicz, Kraków, s. 239-257.
Culler J ., 2000, Dekonstrukcja i jej konsekwencje dla badań naukowych. - Dekonstrukcja w badaniach literackich, red. R. Nycz, Gdańsk, s. 321-386.
Culler J., 2002, Teoria literatury, Warszawa.
Hartman G., 2000, Freud versus interpretator. - Dekonstrukcja w badaniach literackich, red. R. Nycz, Gdańsk, s.183-21.
Hillis Miller J., 2000, Krawędź. - Dekonstrukcja w badaniach literackich, red. R. Nycz, Gdańsk, s. 143-182.
Holderlin F., 2002, Nocny wędrowiec. Poezje, Warszawa.
Jakobson R., 1989, Dwa aspekty języka i dwa typy zakłóceń afatycznych. - Jakobson R., W poszukiwaniu istoty języka 1. Wybór pism, oprac. M.R. Mayenowa, s. 150-175.
Kovacevic M., 1996, Semantika teksla i makrostilistićka analiza, ,,Stylistyka" V, s. 140--163.
Kurkowska H., Skompka S., 200 I, Stylistyka polska. Zarys, Warszawa.
Lodge D., 1977, The Modes of Modern Writing. Metaph01; Metonymy, and the Typology of Modern Literature, London.
de Man P., 2000a, Opór wobec teorii. - Dekonstrukcja w badaniach literackich, red. R. Nycz, Gdańsk, s. 75-105.
de Man P., 2000b, Autobiografia jako od-twarzanie. - Dekonstrukcja w badaniach literackich, red. R. Nycz, Gdańsk, s. 106-124.
Markiewicz H., 1995, Teorie powieści za granicą, Warszawa.
Markiewicz H., 1996a, Prace wybrane, t. III: Główne problemy wiedzy o literaturze, Kraków.
Markiewicz H., 1996b, Prace wybrane, t. IV: Wymiary dzieła literackiego, Kraków.
Nietzsche F., 1993, O prawdzie i kłamstwie w pozamoralnym sensie. - Nietzsche F., Pisma pozostałe 1862-1875, Kraków.
Nycz R. (red.), 2000, Dekonstrukcja w badaniach literackich, Gdańsk.
Nycz R., 200 I, Literatura jako trop rzeczywistości, Kraków.
Sperber D., Wilson D., 1995, Relevance. Communication and Cognition, Oxford.
Szymborska W., 2002, Wiersze wybrane, Kraków.
Taylor J. R., 200 I, Kategoryzacja w języku. Prototypy w teorii językoznawczej, Kraków.
White H., 2000, Poetyka pisarstwa hist01ycznego, Kraków.
Authors
Elżbieta Chrzanowska-KluczewskaStatistics
Téléchargements
Licence
(c) Tous droits réservés Stylistyka 2003
Ce travail est disponible sous licence Creative Commons Attribution - Pas d’Utilisation Commerciale - Partage dans les Mêmes Conditions 4.0 International.
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
Articles les plus lus par le même auteur ou la même autrice
- Elżbieta Chrzanowska-Kluczewska, Pomiędzy studiami nad tekstem literackim a semiotyką artystyczną , Stylistyka: Vol. 24 (2015): Różnorodność kulturowa a styl
- Elżbieta Chrzanowska-Kluczewska, Pustka w języku - horror vacui ? , Stylistyka: Vol. 15 (2006): Styl i kultura
