Problematika definice pojmu "styl"
Milan Jelínek
Résumé
Das grosse Interesse fiir stilistische Fragen in unserem Jahrhundert regte eine fast untibersehbare Menge von theoretischen Arbeiten an, die den Begriff „Stil" zu erklaren versuchen. In meinem Vortrag trachte ich einige Typen von diesen Definitionen zu ·analysieren. leh sttitze mich dabei auf die stilistische Theorie der Prager strukturalistischen Schule. leh betrachte den Begriff „Stil" als eine Angelegenheit der Rede, nicht der Sprache, deswegen ziehe ich den Tenninus Redestil dem Sprachstil vor. Abhlingig von verschiedenen Stufen der Verallgemeinerung werden die Begriffe singullirer, individueller, subjektiver und objektiver Stil unterschieden. Unter den objektiven Stiltypen nehmen die wichtigste Stelle funktionelle Stilarten ein. Ftir den Begriff „Stil" schlage ich folgende Definition vor:,,Stil ist Summe der zusatzlichen Infonnationswerte eines Textes, bzw. einer Menge von Texten oder eines Texttypus, die als Resultat der Wahl (Selektion) der Ausdrucksmittel aus verschiedenen Mengen von Ausdruckskonkurrenten und ihrer Integration im Text entsteht; die zuslitzlichen Werte charakterisieren das Sprechverhalten des Texturhebers, sagen tiber seine typologische Einordnung und liber typisierte Kommunikationsbedingungen aus. Es wurden Ansichten Uber die Fragwtirdigkeit der Stilistik (J.Rozwadowski, B.Gray) ausgesprochen, die aber nicht standhalten konnen. lm ersten Typus von Stildefinitionen wird als genus proximum individueller Gebrauch der Sprache angefiihrt (K.Vossler, L.Spitzer, R.Gaertner u.a.). lm zweiten Typus wird Stil als individua1isierende oder singularisierende Organisation des Textes begriffen (B.Havránek, B.Tmka, V.Skalička, P.Trost). Der dritte schliesst umgekehrt den individuellen Sprachgebrauch aus der Linguostilistik aus (z.B. G.O.Vinokur, J.H.Greenberg). lm vierten wird Stil mit Gebra uch oder Gebrauchsweise der Sprachmittel zu bestimmten Zwecken identifiziert (A.M.Peškovskij, V.Mathesius, D.Crystal, O.Davy usw.). Beim ftinften werden als genus proximum Qualitlit oder Aspekt der Sprachmittel im Text oder im Texttypus angegeben (J.Marouzeau, P.Guiraud, F.Miko u.a.). lm sechsten wird Stil als Resultat der Wahl der Ausdrucksmittel aufgefasst (A.Mclntosh, J.Mistrík, R.G.Piotrovskij u.a.). Zum siebenten gehoren die Definitionen, die im Stil ein Resultat der Beziehungen zwischen den Ausdrucksmitteln und dem ausgedrtickten Textinhalt sehen (S.Szober, J.B.Carrol, A.V.Fedorov). Der achte begrenzt Stil auf expressive Werte des Textes (Ch.Bally, M.Riffaterre, S.Ullmann, I.R.Gal'perin). lm neunten werden Stile den Varianlen des Spracbsystems (V.V.Vinogradov, E.Werlicb), den Subsystemen der Sprache oder sogar den Sozialdialekten (W.Winter) gleichgestellt. lm zehnten wird Stil als Frequenzabweicbungen von der Sprachnorm dargestellt (Ch.G.Osgood, N.E.Enkvist, B.N.Golovin). Es gibt weitere Definitionstypen, die aber seltener vertreten sind.
Authors
Milan JelínekStatistics
Téléchargements
Licence
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
Articles les plus lus par le même auteur ou la même autrice
- Milan Jelínek, Syntaktick á kondenzace jako charakteristický rys odborného stylu (na materialu ćeských odborných textů) , Stylistyka: Vol. 9 (2000): Stylistyka czeska
- Milan Jelínek, Výrazové prostředky koherentnosti textu , Stylistyka: Vol. 5 (1996): Stylistyka stosowana
- MILAN JELÍNEK, Teze o stylu , Stylistyka: Vol. 4 (1995): Tekst i styl - Text and style - Текст и стиль