Estetyzowanie wulgaryzmów
Małgorzata Kita
Sažetak
The article concerns vulgar words and vulgarization of utterances in contemporary Polish public sphere. Aestheticization of vulgar words does not only mean a nice use of “bad words” or creative and individual approach towards them. It also means their inclusion in the sphere of culture, despite many controversies about using them as fully viable means of artistic expression and freedom. Much attention is given to the presence of vulgar words in artistic undertakings. The author concentrates on the strictness of the recipients’ attitudes towards vulgar words. On one hand, the users of vulgar words are stigmatized, on the other, the use of these words is socially accepted as elements of creative activity. Numerous examples of introducing vulgar words into cultural texts, though very controversial, show the importance of such artistic acts. The scientific per- spective used in the article is cultural linguistics.
Ključne riječi:
vulgar word, de-vulgarization, subversiveness of vulgar words##submission.citations##
Bańko M. (red.), 2000, Inny słownik języka polskiego PWN, t. 2, Warszawa.
Google Scholar
Biernacka-Ligęza I., 1999, Wulgaryzmy a łamanie normy kulturowej.–Mowa rozświetlona myślą. Świadomość normatywno-stylistyczna współczesnych Polaków, red. J. Miodek, Wrocław.
Google Scholar
Bralczyk J., 1999, Polszczyzna dziś. O populizmie językowym.–Polszczyzna w komunikowaniu publicznym, red. W. Gruszczyński, J. Bralczyk, G. Majkowska, Warszawa.
Google Scholar
Bugajski M., 2004, Komunikowanie i komunikowanie się w mediach.–Współczesne odmiany języka narodowego, red. K. Michalewski, Łódź.
Google Scholar
Dawidziak-Kładoczna M., 2004, „Cherlacy z sercem oziębłym”. O języku pism i mów Józefa Piłsudskiego, Łask.
Google Scholar
Dziamski G., 2001, Wartością sztuki krytycznej jest to, że wywołuje dyskusje, „Gazeta Malarzy i Poetów”, nr 2–3.
Google Scholar
Eco E., 1996, Semiologia życia codziennego, przeł. J. Ugniewska, P. Salwa, Warszawa.
Google Scholar
Fleischer M., 2010, Komunikacja bezrefleksyjna.–Styl – dyskurs – media, red. B. Bogołębska, M. Worsowicz, Łódź.
Google Scholar
Grochowski M., 1995, Słownik polskich przekleństw i wulgaryzmów, Warszawa.
Google Scholar
Grybosiowa A., 1998, Liberalizacja społecznej oceny wulgaryzmów.–Człowiek – dzieło – sacrum, red. S. Gajda, Opole.
Google Scholar
Grybosiowa A., 2002, Przełamywanie tradycji kulturowo-językowej w polszczyźnie medialnej.–Język w przestrzeni społecznej, red. S. Gajda, K. Rymut, U. Żydek-Bednarczuk, Opole.
Google Scholar
Grybosiowa A., 2006, Polaryzacja opinii o wulgaryzmach współczesnej polszczyzny, „Poradnik Językowy”, z. 2, s. 57–63.
Google Scholar
janKomunikat, 2011, S³ownik polszczyzny rzeczywistej (siłą rzeczy fragment), Łódź.
Google Scholar
Kamińska-Szmaj I., 1994, Judzi, ohydzi, ze czci odziera. Język propagandy politycznej w prasie 1919–1923, Wrocław.
Google Scholar
Kamińska-Szmaj I., 2007, Agresja językowa w życiu publicznym. Leksykon inwektyw politycznych 1918–2000, Wrocław.
Google Scholar
Karwatowska M., 2008, Językowe środki wyrażania agresji w rozmowach nastolatek, „Linguistica Bidgostiana”, vol. V, s. 147–162.
Google Scholar
Kita M., 1993, Perswazyjne użycie języka potocznego w kontakcie ogólnym.–Z problemów współczesnego języka polskiego, red. A. Wilkoń, J. Warchala, Katowice.
Google Scholar
Kita M., 2004, Kobiecy punkt widzenia we francuskiej współczesnej kobiecej literaturze erotycznej, „Język Artystyczny”, t. 12: Literatura kobiet, literatura kobieca, kobiecość w literaturze, red. B. Witosz, Katowice.
Google Scholar
Kita M., 2010, Niegrzeczna dziewczynka. Zmiany modelu kobiecości w kulturze, zmiany w kobiecych zachowaniach językowokomunikacyjnych.–Płeć języka – język płci, red. J. Arabski, J. Ziębka, Katowice.
Google Scholar
Kita M., 2014, Słowa magnesy. O (nie)przewidywalnym efekcie skupiania uwagi odbiorcy na słowie w dyskursie publicznym (medialnym).–Słowo we współczesnych dyskursach, red. K. Jachimowska, B. Kudra, E. Szkudlarek-Śmiechowicz, Łódź.
DOI: https://doi.org/10.18778/7969-107-4.01
Google Scholar
Kornhauser J., 1999, Język we współczesnej literaturze polskiej.–Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, red. W. Pisarek, Kraków.
Google Scholar
Kowalikowa J., 2008, O wulgaryzmach w świadomości językowej młodzieży, „Poradnik Językowy”, z. 2, s. 13–15.
Google Scholar
Krajewski M., 2006, POPamiętane, Gdańsk.
Google Scholar
Krajewski R., 2013, Karnoprawna ochrona języka polskiego, „Ius Novum”, nr 4, s. 11–18, file:///C:/Users/Ma%C5%82gorzata/Downloads/Ius_Novum_4_2013.pdf.
Google Scholar
Kuruc M., 2012, Wulgarny internauta, czyli kilka słów o zgorszeniu w sieci. „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura”, t. 4, s. 132–147, http://studiadecultura.up.krakow.pl/article/viewFile/1550/1340.
Google Scholar
Miławska M., 2013, Harmonia czy dysonans? O wulgaryzmach w „Dniu świra” Marka Koterskiego, „Słowo. Studia językoznawcze”, nr 4, s. 188–199, http://ifp.univ.rzeszow.pl/slowo/slowo_4/milawska.pdf.
Google Scholar
Mostowik P., Żukowski W., 2001, Ustawa o języku polskim. Komentarz, Warszawa.
Google Scholar
Myrdzik B., Karwatowska M. (red.), 2005, Relacje między kulturą wysoką i popularną w literaturze, języku i edukacji, Lublin.
Google Scholar
Olszewski B., 2001, Kilka uwag o prawnej ochronie języka polskiego, „Przegląd Prawa i Administracji”, nr 47, s. 373–390, http://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/32215/0026.pdf.
Google Scholar
Piotrowicz A., Witaszek-Samborska, 2013, Wulgaryzacja polszczyzny, „Polonistyka”, nr 4, s. 48–50.
Google Scholar
Polański K., red., 1999, Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, Wrocław.
Google Scholar
Puzynina J., Pajdzińska A., 1996, Etyka słowa.–O zagrożeniach i bogactwie współczesnej polszczyzny. Forum Kultury Słowa, red. J. Miodek, Wrocław.
Google Scholar
Ruta K., 2007, O pojęciu „wulgaryzm” i zjawisku wulgarności, „Podteksty”, nr 2, http://podteksty.amu.edu.pl/ podteksty/?action=dynamic&nr=9&dzial=4&id=201.
Google Scholar
Skowronek B., 2010, Warstwa językowa jako klucz interpretacyjny serialu „Włatcy móch” Bartosza Kędzierskiego, „Annales Universitatis Paedagocicea Cracoviensis. Studia de Cultura”, t. 1, s. 65–76.
Google Scholar
Skudrzyk A., 1993, Potoczność a strategia uwiarygodnienia, „Socjolingwistyka”, t. 12/13, s. 47–53.
Google Scholar
Stachyra G., 2014, Od estetyki ku estetyzacji. Refleksje o współczesnym radiu.–Literatura, media, polityka. Prace ofiarowane Panu Profesorowi Krzysztofowi Stępnikowi, red. M. Piechota, Lublin.
Google Scholar
Staszewska J., 2010, Wulgaryzacja przekazu jako wyróżnik języka w komunikacji na forach internetowych, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica”, t. 45, s. 197–208.
Google Scholar
Śledź A., 2003, Przerywnik czy wykrzyknik? Analiza składniowa i semantyczna pewnych użyć słów uważanych za wulgarne, „Poradnik Językowy”, z. 9, s. 69–74.
Google Scholar
Witosz B., 2002, Estetyzm, antyestetyzm, anestetyzm – refleksy pluralizmu wartości współczesnej estetyki w stylu polskiej prozy końca XX w., „Stylistyka”, XI, s. 47–67.
Google Scholar
Witosz B., 2006, Potoczność jako wartość w dzisiejszej kulturze, „Stylistyka”, XV, s. 37–49.
Google Scholar
Witosz B., 2010, Estetyzacja świata i estetyzacja języka „kolorowej” prasy kobiecej (przyczynek do rozważań o wpływie postmodernizmu na współczesną polszczyznę). – Styl – dyskurs – media, red. B. Bogołębska, M. Worsowicz, Łódź.
Google Scholar
Zarębina M., 2002, Oryginalność czy wulgarność? (O slangu studenckim).–Język w przestrzeni społecznej, red. S. Gajda, K. Rymut, U. Żydek-Bednarczuk, Opole.
Google Scholar
Żmigrodzki P., 2012, Wulgaryzmy jako problem dla leksykografa (nie tylko w związku z pracami nad Wielkim słownikiem języka polskiego PAN), „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura”, t. 4, s. 123–131.
DOI: https://doi.org/10.31286//JP.92.5.6
Google Scholar
##libcom.authors##
Małgorzata Kita##libcom.statistics##
##plugins.generic.usageStats.downloads##
##submission.license##
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
##plugins.generic.recommendByAuthor.heading##
- Małgorzata Kita, Barbara Boniecka, Lingwistyka tekstu. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej: Lublin 1999, 373 s. , Stylistyka: Svezak 9 (2000): Stylistyka czeska
- MAŁGORZATA KITA, Mizoginia i uwielbienie kobiety w aforyzmach francuskich i polskich drugiej połowy XIX wieku , Stylistyka: Svezak 6 (1997): Русская стилистика - Russian Stylistics
- Małgorzata Kita, Mówienie o miłości a płeć , Stylistyka: Svezak 13 (2004): Styl a płeć
- MAŁGORZATA KITA, "...porozmawiajmy o rozmowie”. Kryteria typologii rozmowy jako interakcji werbalnej , Stylistyka: Svezak 8 (1999): Styl i gatunek - Стиль и жанр - Style and Genre
- Małgorzata Kita, Bożena Witosz, Kobieta w literaturze. Tekstowe wizualizacje od fin de siecle'u do końca XX wieku, Katowice: Wydawnictwo Gnome, 2001, s. 205. , Stylistyka: Svezak 11 (2002): Stylistyka a poetyka
- Małgorzata Kita, Użytkownik języka wobec niewyrażalnego, niewyrażanego i niewyrażonego , Stylistyka: Svezak 11 (2002): Stylistyka a poetyka
- Małgorzata Kita, Barbara Boniecka, Jolanta Panasiuk, O języku audycji radiowych, Lublin 2001, Wydawnictwo UMCS, 248 ss. , Stylistyka: Svezak 10 (2001): Stylistyka dziś - Style and Humour - Stil' i ûmor
- Małgorzata Kita, "Historia konwersacyjna". Case study: Bachtin w dialogu z Duwakinem , Stylistyka: Svezak 14 (2005): Stylistyka i Kożyna - Stylistics and Kozhina
- Małgorzata Kita, Komunikacja między generacjami w perspektywie stylistycznej , Stylistyka: Svezak 15 (2006): Styl i kultura