Gatunek pamięci zbiorowej. Rekonesans
Marta Wójcicka
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lubliniehttps://orcid.org/0000-0002-9846-9776
Апстракт
Collective memory, defined as ‘acollection of imagesof community members about their past which are included in cultural texts,’ (Wójcicka 2015: 68), ‘images about the past activated in the process of social communication in order to meet the cul-tural and political needs of the present’ (Czachur 2018: 11), is unavailable directly. It can be reached only through representation of the past expressed in different kinds of signs. Thus, collective memory has the character of a sign. Based on that assumption, the author presents the style and genre diversity of collective memory. She shows the role of language style in collective memory and puts forward a ques-tion about what function speech genre has in remembering, recalling, reminding and forgetting. She presents complex relations between memory and speech genre, which she treats as a sign of oblivion. In the last part of the article, the author offers a typology of memory genres distinguishing primarily (intentionally) mnemonic and secondarily(functionally) mnemonic genres.
Клучни зборови:
collective memory, speech genre, memory genre, sign, language styleРеференци
Assmann J., 2008, Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych. Przeł. A. Kryczyńska-Pham, red. R. Traba, Warszawa.
Google Scholar
Bachtin M., 1970, Problemy poetyki Dostojewskiego. Przeł. N. Modzelewska, Warszawa.
Google Scholar
Bartmiński J., Niebrzegowska-Bartmińska S., 2006, Intencja a funkcja tekstu. – Oblicza komunikacji, t.1: Perspektywy badan nad tekstem, dyskursem i komunikacją, red. I. Kamińska-Szmaj, T. Piekot, M. Zaśko-Zielińska, Kraków.
Google Scholar
Bartmiński J., Niebrzegowska-Bartmińska S., 2009, Tekstologia, Warszawa.
Google Scholar
Chlebda W., 2012, Pamięć ujęzykowiona. – Tradycja dla współczesności,t. 6: Pa-mięć jako kategoria rzeczywistości kulturowej, red. J. Adamowski, M. Wójcicka, Lublin, s. 109–119.
Google Scholar
Chlebda W., 2018, Pamięć a język. Zarys relacji. – Pamięć w ujęciu lingwistycznym. Zagadnienia teoretyczne i metodyczne, red. W. Czachur, Warszawa, s. 56–67.
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323530077.pp.56-68
Google Scholar
Czachur W., 2018, Lingwistyka pamięci. Założenia, zakres badań i metody analizy. – Pamięć w ujęciu lingwistycznym. Zagadnienia teoretyczne i metodyczne, red. W. Czachur, Warszawa, s.7–55.
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323530077.pp.7-55
Google Scholar
Czerwiński M., 2015, Kultura, dyskurs, znak, Kraków.de Saussure F., 1991, Kurs językoznawstwa ogólnego, przeł. K. Kasprzyk, wstęp K. Polański, Warszawa.
Google Scholar
Domańska E., 2000, Poetyka pisarstwa historycznego, red. E. Domańska, M. Wilczyński, Kraków.
Google Scholar
Duszak A., 1998, Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa, Warszawa.
Google Scholar
Erll A., 2018, Kultura pamięci. Wprowadzenie, przeł. A. Teperek, red. M. Saryusz-Wolska, Warszawa.
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323534174
Google Scholar
Gajda S., 1993, Gatunkowe wzorce wypowiedzi. – Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2: Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Wrocław.
Google Scholar
Gajda S., 2001, Gatunkowe wzorce wypowiedzi. – Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin, s. 255–268.
Google Scholar
Głowiński M., 1967, Gatunki literackie i problemy poetyki historycznej. –Proces historyczny w literaturze i sztuce, red. M. Janion, A. Piorunowa, Warszawa, s. 84–98.
Google Scholar
Grochowski G., 2018, Pamięć gatunków. Ponowoczesne dylematy atrybucji gatunkowej, Warszawa.
Google Scholar
Kobielska M., 2010, Pamięć zbiorowa w centrum nowoczesności. Ujęcie Jeffreya K. Olicka,„Teksty Drugie”, nr 6, s. 179–194, http://rcin.org.pl/Content/49692/WA248_67024_P-I-2524_kobielska-pamiec.pdf.
Google Scholar
Łozowski P., Wójcicka M., w druku, Gatunek mowy: zamknięty system cech, tekst otwarty, czy kategoria poznawcza?, „Półrocznik Językoznawczy Tertium. Tertium Linguistic Journal”, nr 3 (1).
DOI: https://doi.org/10.7592/Tertium2018.3.1.Lozowski
Google Scholar
Markowski M.P., 2006, Bachtin. – A. Burzyńska, M.P. Markowski, Teorie literatury XX wieku. Podręcznik, Kraków, s. 153–172.
Google Scholar
Olick J.K., 1999, Genre Memories and Memory Genres. A Dialogical Analysis of May 8, 1945 Commemorations in the Federal Republic of Germany, „American Sociological Review”, vol. 64, no. 3, s. 381–402.
DOI: https://doi.org/10.2307/2657492
Google Scholar
Olick J. K., 2008, From Collective Memory to the Sociology of Mnemonic Practices and Products. – Cultural Memory Studies. An International and Interdisciplinary Handbook, eds. A. Erll, A. Nünning, Berlin.
DOI: https://doi.org/10.1515/9783110207262.3.151
Google Scholar
Olick J. K., 2018, Pamięć gatunkowa i gatunki pamięci, przeł. M. Napiórkowski. – Antropologia pamięci. Zagadnienia i wybór tekstów, red. P. Majewski, M. Napiórkowski, Warszawa, s. 458–470.
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323533627.pp.458-470
Google Scholar
Szpociński A., 2014, Nośnik pamięci. – Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. M. Saryusz-Wolska, R. Traba, Warszawa, s. 278–280.
Google Scholar
Trzynadlowski J., 1962, Zmienność i stałość gatunku literackiego, „Prace Polonistyczne”, z. 1.
Google Scholar
Wasiliew A., 2014, Gatunek, przeł. A. Teperek. – Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. M. Saryusz-Wolska, R. Traba, Warszawa, s. 142–144.
Google Scholar
White H., 2000, Poetyka pisarstwa historycznego, red. E. Domańska, M. Wilczyński, przeł. A. Marciniak i in., Kraków.
Google Scholar
Witosz B., 2005, Genologia lingwistyczna. Zarys problematyki, Katowice.
Google Scholar
Wójcicka M., 2012, Pamięć jako wartość ludowego stylu artystycznego. – Tradycja dla współczesności. Ciągłość i zmiana, t. 6: Pamięć jako kategoria rzeczywistości kulturowej, red. J. Adamowski, M. Wójcicka, Lublin, s. 169–181.
Google Scholar
Wójcicka M., 2014, Pamięć zbiorowa a tekst ustny, Lublin.
Google Scholar
Wójcicka M., 2015, Wartości a pamięć zbiorowa. – Tradycja dla współczesności, t. 8: Wartości w języku i kulturze, red. J. Adamowski, M. Wójcicka, Lublin, s. 65–72.
Google Scholar
Wójcicka M., 2017, Styl jako praktyka i forma pamięci zbiorowej, „Półrocznik Językoznawczy Terium. Tertium Linguistic Journal”, nr 2, s. 29–42, https://journal.tertium.edu.pl/index.php/JaK/article/view/2/58.
DOI: https://doi.org/10.7592/Tertium2017.2.1.Wojcicka
Google Scholar
Wójcicka M., 2018, Memy internetowe jako nośniki pamięci zbiorowej. – Popkulturowe formy pamięci, red. S. Buryła, L. Gąsowska, D. Ossowska, Warszawa, s. 159–172.
Google Scholar
##libcom.statistics##
##plugins.generic.usageStats.downloads##
Дозвола
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
Најчитани трудови од истиот автор(и)
- Marta Wójcicka, The religious genres of collective memory – an attempt at typology , Stylistyka: Том. 29 (2020): Styl i religia
