Humour, Contexts and Translation
Anna Bednarczyk
Abstrakt
W artykule rozpatrywana jest problematyka przekładu elementów wnoszących do tekstu komizm. Zwrócono w nim uwagę zarówno na trudności przekładu związane z różnicami struktur językowych oraz tradycji kulturowych, jak i na możliwości kompensacji funkcjonalnej. Zadano także pytanie o rodzaj (typ) humoru w oryginale i tłumaczeniu.
Szczególną uwagę poświęcono inwencji twórczej tłumacza, wprowadzającego do tekstu docelowego elementy komizmu nieobecne w oryginale i zastępującego realia źródłowe realiami osadzonymi w kulturze tłumaczenia. Odnotowano przy tym przypadki niezamierzonego komizmu wersji przekładowej. Zwrócono również uwagę na konieczność uwzględnienia różnic interpretacyjnych, związanych z przesunięciami w płaszczyźnie asocjacyjnej w tekście oryginału i przekładu.
Przedstawiono schemat nakładania się na siebie interpretacji uczestników procesu przekładu z uwzględnieniem przesunięć, wynikających z innego widzenia świata.
##submission.citations##
Związki interdyscyplinarne w badaniach rusycystycznych. Materiały konferencji naukowej (18-19 listopada 1993 r), s. 13-22, Warszawa: Instytut Rusy- cystyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Bednarczyk A., 1995, Vysotsky po polsku. Problematyka przekładu poezji śpiewanej, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Bednarczyk A., 1996, “Equivalence of translation and the associative unit of translation ”. — B. Lewandowska-Tomaszczyk (ed.), Translation and Meaning, Part 4, Proceedings of the Maastricht session of the 2nd International Maastricht - Łódź Duo Colloquiumon Translation and Meaning, Łódź 22-24 September 1995, s. 3-11, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Bednarczyk A., 1997, "Co się działo, zanim ‘trzeci kur ’ zapiał po polsku? ”. — P. Fast (ed.), Komizm a przekład, s. 169-179, Katowice: Śląsk.
Bednarczyk A., 1999, Wybory translatorskie. (Modyfikacje tekstu literackiego w przekładzie i kontekst asocjacyjny), Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Grosbart Z., 1984, Teoretyczne problemy przekładu literackiego w ramach języków bliskopo- krewnych (na materiale języka polskiego i języków wschodniosłowiańskich), Łódź.
Grosbart Z., 1997, Zamierzony i niezamierzony humor w przekładzie. - P. Fast (ed.), Komizm a przekład, s. 49-69, Katowice: Śląsk.
Yesenin S., 1975, "Не жалею, не зову, не плачу...”. - S. Yesenin, Poezje, s. 80, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Yesenin S., 1975, "Nieprzeklinam, niepłaczę, wyklęty". — S. Yesenin, Poezje, s. 81.
Jędrzejko P. & GłąbikK., 1997, "Z czego śmiej ąsię Polacy? O granicach przekładu językowych mechanizmów satyry politycznej”. - P. Fast (ed.), Komizm a przekład, s. 99-124, Katowice: Śląsk.
Shukshyn V., 1980, До третьих петухов, Москва: Советская Россия.
ShukshynV., 1986, "Nim trzeci kur zapieje... ”, A.Tyszkowska.-Fuwtoiłas.6,4-19.
Vysotsky V., 1981, “Бермудский Треугольник”. - Vysotsky V., Songs and poems, 239-241, New York: Literary Frontiers Publishers.
Vysotsky V., 1981, “Я женщин не бил”. - Vysotsky V, Songs and poems..., s. 47-48.
Vysotsky V., 1981, “Нет меня, я покинул Рассею...”. - Vysotsky V, Songs andpoems..., s. 339.
Vysotsky V., 1982, "Nie ma mnie... ”, tr. B. Dohnalik. - Poezja, s. 8, 78-79.
Vysotsky V., 1986, "Piosenka o Trójkącie Bermudzkim”, tr. W. Młynarski. -V. Vysotsky, Ballady i piosenki, s. 43,45,47,49, Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Akademickie.
Vysotsky V. , 1986, "Intyligent", tr. P. Berger. - V. Vysotsky, Ballady i piosenki, s. 15.
##libcom.authors##
Anna Bednarczyk##libcom.statistics##
##plugins.generic.usageStats.downloads##
##submission.license##
##submission.copyrightStatement##
##submission.license.cc.by-nc-sa4.footer##
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
