Ecumenical animal studies

Stanisław Jan Rabiej

doi:10.25167/so.5353

Opublikowane: 2023-12-28

Tom 23 (2023)

Ecumenical animal studies

Stanisław Jan Rabiej

Studia Oecumenica

Dział: Problematyka ogólnoekumeniczna

https://doi.org/10.25167/so.5353

Abstrakt

Prezentowany tekst sytuuje się na styku teologii i filozofii, ze szczególnym uwzględnieniem badania relacji człowiek-zwierzę w ujęciu naukowym (human animal studies). Autor odwołuje się do nowej subdyscypliny badawczej, która zajmuje się miejscem zwierząt w chrześcijańskiej historii zbawienia. Założeniem badań jest uporządkowanie aparatu pojęciowego i krytyczna refleksja nad zasadnością stosowania terminów ekoteologia/teologia zwierząt oraz uzasadnienie ich ekumenicznego znaczenia.
W swoich badaniach autor przyjmuje policentryczne spojrzenie na świat (bio - zoo - anthropo -) uznając, że wszystkie istoty żywe posiadają wewnętrzną wartość i są cenne same w sobie, natomiast człowiek jest jednym z wielu równoprawnych elementów świata stworzonego.
Celem analiz jest określenie miejsca zwierząt w chrześcijańskiej teologii ekumenicznej. Zastosowano metodologię porównawczą w uchwyceniu refleksji ekoteologicznej podstawowych wyznań chrześcijańskich (katolicyzm, prawosławie, protestantyzm). Założono obiektywną i rzetelną refleksję nad stosunkiem tych wyznań do świata zwierząt, zwłaszcza wobec stale powracającej myśli antagonizującej te wyznania. Tematyka opracowania wpisuje się w rozważania z zakresu ekoteologii, które prowadzone są głównie przez zachodnich uczonych w odniesieniu do teologii katolickiej i protestanckiej, rzadziej na Wschodzie.

Słowa kluczowe:

ekoteologia, teologia zwierząt, ekumenizm, human animal studies

Inne teksty tego samego autora

Stanisław Jan Rabiej, Kryzys migracyjny w Europie – mity i rzeczywistość , Studia Oecumenica: Tom 19 (2019)
Stanisław Jan Rabiej, Wybrane formy ekumenicznej aktywności Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego (2000-2010) , Studia Oecumenica: Tom 11 (2011)
Stanisław Jan Rabiej, Eklezjologia inkluzywna według papieża Franciszka , Studia Oecumenica: Tom 22 (2022)
Stanisław Jan Rabiej, La sensibilité œcuménique de Jerzy Klinger , Studia Oecumenica: Tom 24 (2024)

Pobierz pliki

pdf (English)

Zasady cytowania

Rabiej, S. J. (2023). Ecumenical animal studies. Studia Oecumenica, 23, 33–51. https://doi.org/10.25167/so.5353

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Abraham Joshua Heschel. 1983. God in Search of Man: A Philosophy of Judaism, Farrar, New York: Straus and Giroux.
Google Scholar

Athanasius. Oratio de incarnatione Verbi (CPG 2091), PG 23, 96–197.
Google Scholar

Attfield Robin. 1983. The Ethics of Environmental Concern. New York: Columbia University Press.
Google Scholar

Belgrad Daniel. 2019. The Culture of Feedback. Ecological Thinking in Seventies America. Chicago: University of Chicago Press. DOI: https://doi.org/10.7208/chicago/9780226652672.001.0001
Google Scholar

Berry Thomas 2006. Evening Thoughts. Reflecting on Earth as Sacred Community. Berkeley: Counterpoint Press.
Google Scholar

Berry Thomas. 2015. The Dream of the Earth. Berkeley: Counterpoint Press.
Google Scholar

Berry Thomas. 1992. The Universe Story from the Primordial Flaring Forth to the Ecozoic Era. A Celebration of the Unfolding of the Cosmos. San Francisco: Harper.
Google Scholar

Berry Thomas.1999. The Great Work. Our Way into the Future. New York: Harmony/Bell Tower.
Google Scholar

Berry Thomas. 2009. The Christian Future and the Fate of Earth. New York: Orbis Books.
Google Scholar

Boff Leonard. 1967. Cry of the Earth, Cry of the Poor. New York: Maryknoll.
Google Scholar

Bouma-Prediger Steven, Bakken Peter. Eds. 2000. Evocations of Grace. The Writings of Joseph Sittler on Ecology, Theology, and Ethics. Grand Rapids (MI) – Cambridge.
Google Scholar

Cobb John B. Jr. 2000. God and the World. Eugene (OR): Wipf & Stock Publishers.
Google Scholar

Collier John. 1995. Patterns and Ceremonials of the Indians of the Southwest. New York: Dover Publications.
Google Scholar

De Mello Mardo. 2012. Animals and Society. An Introduction to Human-Animal Studies. New York: Columbia University Press.
Google Scholar

Deane-Drummond Celia. 2016. Ecology in Jürgen Moltmann’s Theology. Oregon: Wipf and Stock Publishers.
Google Scholar

Ellen Davis. 2009. Scripture, Culture and Agriculture. An Agrarian Reading of the Bible. Cambridge: Cambridge University Press. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511815041
Google Scholar

Fox Matthew, Sheldrake Rupert. 1966. Natural Grace: Dialogues on Creation, Darkness, and the Soul in Spirituality and Science. Crown: Crown Publishing Group.
Google Scholar

Grumett David. 2005. Teilhard de Chardin. Theology, Humanity, and Cosmos. Leuven: Peeters.
Google Scholar

Hosford Desmond. 2010. “Uneasy Anthropocentrism. Cartesianism and the Ethics of Species Differentiation in Seventeenth‑Century France”. Journal of Advanced Composition” 30 (3–4): 515–538.
Google Scholar

Hossein Nasr Sevvid. 1996. Religion and the Order of Nature. Oxford: Oxford University Press. DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780195108231.001.0001
Google Scholar

Ingvild Sælid Gilhus. 2006. Animals, Gods and Humans. Changing Attitudes to Animals in Greek, Roman and Early Christian Thought. London: Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203964798
Google Scholar

Knight Richard, Riedel Susan. 2002. Aldo Leopold and the Ecological Conscience. Oxford: Oxford University Press. DOI: https://doi.org/10.1093/oso/9780195149432.001.0001
Google Scholar

LeVasseur Todd. Peterson Anna. Eds. 2018. Religion and Ecological Crisis: The “Lynn White Thesis” at Fifty. New York: Routledge.
Google Scholar

Linzey Andrew. 1994. Animal Theology. London: SCM Press Ltd.
Google Scholar

Lohfink Norbert. 1974. „Macht euch die Erde untertan?“. Orientierung 38: 137–142.
Google Scholar

McCollough Gaylon E. 2007. Let Us Make Man, Steven George Carrie. New York: Steven George Carrie, Perfect Paperback.
Google Scholar

McLaughlin Ryan Patrick. 2014. Christian Theology and the Status of Animals. The Dominant Tradition and Its Alternativesi. Springer: Palgrave Macmillan. DOI: https://doi.org/10.1057/9781137344588_2
Google Scholar

Mevoror Seidenberg David. 2015. Kabbalah and Ecology. God’s Image in the More-Than-Human World. New York: Cambridge University Press. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9781139963046
Google Scholar

Mitek-Dziemba Alina. 2017. “«Sacred animalism»: Tatiana Goricheva’s contribution to Orthodox ecotheology”. Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies 3: 57–67.
Google Scholar

Nalunnakkal M. George. 2004. Green Liberation Towards an Integral Ecotheology. Delhi: Indian Society for Promoting Christian Knowledge.
Google Scholar

Oswalt John. 1980. KBS. In Theological Wordbook of the Old Testament. Ed. R. Laird Harris, Gleason L. Archer, Jr., Bruce K. Waltke. Chicago: Moody.
Google Scholar

Ouis Soumava Pernilla. 1998. “Islamic Ecotheology based on the Qur’ān”. Islamic Studies 37 (2): 151–181.
Google Scholar

Pihkala Panu. 2017. Early Ecotheology and Joseph Sittler. Münster: LIT Verlag.
Google Scholar

Pope Francis. 2015. Laudato si’. Vatican [“Francisci Summi Pontificis Litterae encyclicae Laudato si’. De communi domo colenda” Acta Apostolicae Sedis 107: 847–944].
Google Scholar

Rabiej Stanisław. 2020. “Ecotheology in the service of religion and science”. Studia Oecumenica 20: 51–65. DOI: https://doi.org/10.25167/so.2206
Google Scholar

Ravasi Gianfranco.1992. Libro del Génesis (1-11) (Guía espiritual del Antiguo Testamento). Barcelona: Herder.
Google Scholar

Rogers Jack. 1973. Ecological Theology. The Search for an Appropriate Theological Model. Kampen: Kok.
Google Scholar

Ruether Rosemary Radford. 2005. Integrating Ecofeminism, Globalization, and World Religions. Oxford: Rowman & Littlefield Publishers, INC.
Google Scholar

Sahtouris Elisabeth. 2000. Earthdance: Living Systems in Evolution. Bloomington: Indiana University.
Google Scholar

Sahtouris Elisabeth. 2018. Gaia’s Dance. The Story of Earth & Us. Scotts Valley: CreateSpace Independent Publishing Platform.
Google Scholar

Schmidt Werener Helmut. 1973. Die Schöpfungsgeschichte der Priesterschrift. Neukirchen: Neukirchener Verlag.
Google Scholar

Sherburne Donald. 1981. A Key to Whitehead’s Process and Reality. Chicago: University of Chicago Press.
Google Scholar

Shiva Vandan. 1998. Staying Alive. Women, Ecology, and Development. New Delhi: Zed Books.
Google Scholar

Simango Daniel. 2013. “The law and the image of God”. Old Testament Essays 26 (2) (7.07.2023). https://hdl.handle.net/10520/EJC145320.
Google Scholar

Singer Peter. 1976. Animal liberation. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar

Sittler Joseph. 1959. The Ecology of Faith. Philadelphia: Muhlenberg Press.
Google Scholar

Theokritoff Elisabeth. 2009. Living in God’s Creation. Orthodox Perspectives on Ecology. New York: SVS Press.
Google Scholar

Tinker George. 2008. American Indian Liberation. A Theology of Sovereignty. New York: Orbis Books.
Google Scholar

Towner Sibley. 2005. “Clones of God Genesis 1:26-28 and the Image of God in the Hebrew Bible”. Interpretation 59 (4): 339–447. DOI: https://doi.org/10.1177/002096430505900410
Google Scholar

White Lynn. 1967. “The Historical Roots of Our Ecological Crisis”. Science 155: 1203–1207. DOI: https://doi.org/10.1126/science.155.3767.1203
Google Scholar

Whitehead Alfred North. 1978. Process and Reality. An Essay in Cosmology. New York: Free Press.
Google Scholar

Zenger Erich. 1983. Gotteslogen in den Wolken. Komposition und Theologie der priesterschriftlichen Urgeschichte (SBS 112). Stuttgart: Verlag Katholisches Bibelwerk.
Google Scholar

Горичева Татьяна. 1993. Святые животные. Санкт-Петербург.
Google Scholar

Stanisław Jan Rabiej

stanrab@uni.opole.pl
http://orcid.org/0000-0003-3677-2128

Afiliacja:

Uniwersytet Opoleski Polska

Biogram

Ur. 07.09.1959, Zabrze; dziedzina: nauki teologiczne; dyscyplina: teologia; specjalności: antropologia teologiczna, teologia dogmatyczna, ekumenizm; miejsce pracy: Uniwersytet Opolski, Wydział Teologiczny, ul. Drzymały 1 A, 45-342 Opole - profesor nadzwyczajny, dziekan Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.; studia - Katolicki Uniwersytet Lubelski 1985; dr - Katolicki Uniwersytet Lubelski 1989; dr hab. - Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie 1998; prof. (tyt.) - 2004; publ.: ponad 100; książki: 15; wypromowanych dr: 10; stanowiska: profesor zwyczajny Uniwersytetu Opolskiego; profesor Uniwersytetu im. Karola w Pradze 2001-2005; prodziekan Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego 2005-2008; dziekan Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego 2008-2012; kierownik Studiów Doktoranckich WTUO 2000-2008; kierownik Katedry Badań nad Inteligencją od 2000;kierownik Katedry Jean Monnet (Jean Monnet Chair: Ecumenical ways of reconciliation in Europe (154615 -LLP - 1 - 2009). Realizacja 2009-2014; od 2012 – profesor wizytyjący na Wydziale Artes Liberale Uniwersytetu Warszawskiego; wyróżnienia: nagrody Rektora UO - 1998, 1999, 2006; 2009. Nagroda „Quality” – 2000, 2013; organizacje: Société Francaise D'Etudes Mariales od 1998; 2006-2011 konsultor Rady Ekumenicznej Konferencji Episkopatu Polski; 2008-2012 konsultor Rady Naukowej Konferencji Episkopatu Polski; 2008-2012 członek Państwowej Komisji Akredytacyjnej (Zespół Kierunków Studiów Humanistycznych; 2008-2012 członek Kolegium Dziekanów Wydziałów Teologicznych w Polsce; 2009-2014 Ekspert Watykańskiej Kongregacji Edukacji Katolickiej ds. Ewaluacji i Promocji Jakości Kształcenia Uniwersytetów i Wydziałów Kościelnych (Expert d’Évaluation de l’Agence du Saint-Siege pour l’Évaluation et la Promotion de la Qualité des Universités et Facultés Ecclésiastiques - AVEPRO); 2015 – członek Polskiej Akdemii Nauk. Opublikował m.in: Chemins de réconciliation en Europe. I-III Colloque international, Colloquia Theologica 11.12.13, Opole 2010-2015;. Urzeczywistnianie wolności przekonań religijnych i praw z niej wynikających, Ekumenizm i Integracja 25, Opole 2016, ss. 464; Judaica of Opole, Opole 2016; Pobożność ludowa wyrazem religijności na Śląsku, Opole 2016; 119. Krytyka „kultury wykluczenia” w nauczaniu papieża Franciszka, w: M. Humeniuk (red.), Między ekskluzją a inkluzją w edukacji religijnej, Wrocław 2017, s. 64-76; Kaszrut – kształtowanie wrażliwości etycznej, w: B. Bokus (red.), Żywność Kulturowo Przetworzona, Warszawa 2017, s. 43-56; Judaica of Opole; Cmentarz żydowski w Opolu, Opole 2018.