Eklezjologia inkluzywna według papieża Franciszka

Stanisław Jan Rabiej

doi:10.25167/so.4975

Eklezjologia inkluzywna według papieża Franciszka

Stanisław Jan Rabiej

Uniwersytet Opoleski
http://orcid.org/0000-0003-3677-2128

DOI: https://doi.org/10.25167/so.4975

Abstrakt

Artykuł stanowi próbę ocenę dotychczasowego, niespełna dziesięcioletniego pontyfikatu Papieża Franciszka w domenie jego troski duszpasterskiej o Kościół. W jej całokształcie można rozpoznawać znamiona eklezjologii inkluzywnej. W uzasadnieniu zasadności tego terminu odwołano się do źródeł biblijnych. Wskazano na ile w nauczaniu i praktyce pastoralnej Franciszka przejawia się logika integracji hołdująca kulturze spotkania, która pozwala dojść do głosu sensus fidei Ludu Bożego. Przywołano wybrane teksty i gesty Papieża zachęcające do tworzenia „Kościoła bliskości” poprzez wyjście na peryferie. Dla osiągniecia zamierzonego celu badawczego posłużono się metodą analizy zgromadzonego materiału w postaci rejestrowanych wystąpień i publikowanych tekstów Biskupa Rzymu w latach 2013-2022 uzasadniających zasadność zastosowania terminu: eklezjologia włączająca (inkluzywna). W wyniku swoistego cross-reading wskazano ich kompatybilność z wcześniejszym nauczaniem UNK.

The article attempts to assess Pope Francis' pontificate of less than a decade so far in the domain of his pastoral concern for the Church. In its totality, one can recognize the hallmarks of inclusive ecclesiology. In justifying the validity of the term, reference was made to biblical sources. It was pointed out to what extent Francis' teaching and pastoral practice manifests the logic of inclusiveness honouring the culture of encounter, which allows the sensus fidei of the People of God to come to the fore. Selected texts and gestures of the Pope encouraging the creation of a „Church of proximity” by going to the periphery are recalled. To achieve the intended research goal, the method of analysing the collected material in the form of recorded speeches and published texts of the Bishop of Rome in 2013–2022 justifying the legitimacy of the term: inclusive ecclesiology was used. As a result of a kind of cross-reading, their compatibility with the earlier teaching of the Church was indicated.

Klíčová slova:

Church, Pope Francis, inclusive ecclesiology, Kościół, papież Franciszek, eklezjologia inkluzywna

Reference

Bartnik Czesław S. 1995. Eklezjologia. W Encyklopedia Katolicka. T. 4. Red. Romuald Łukaszyk, Ludwik Bieńkowski, Feliks Gryglewicz, 778–780. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Google Scholar

Franciszek. 2013. Adhortacja apostolska Evangelii gaudium. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Franciszek. 2016. Adhortacja apostolska Amoris laetitia. Wrocław: Wrocławska Księgarnia Archidiecezjalna.
Google Scholar

Franciszek. 2020. Encyklika Fratelli tutti. O braterstwie i przyjaźni społecznej. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Kałużny Tadeusz. 2017. „Zmysł wiary jako zjawisko eklezjalne. Kontekst teologiczno-historyczny”. Theological Research. The Journal of Systematic Theology 5: 55–70.
DOI: https://doi.org/10.15633/thr.3301 Google Scholar

Kałużny Tadeusz. 2021. „Ekumenizm w optyce ewangelizacji w ujęciu papieża Franciszka”. Studia Oecumenica 21: 7–26.
DOI: https://doi.org/10.25167/so.4512 Google Scholar

Kasprzak Artur. 2017. „W kierunku odnowionej wizji rozeznania duszpasterskiego od «peryferii» Kościoła do jego «centrum». Analiza na przykładzie posoborowych reform «Visitas ad limina apostolorum»”. Warszawskie Studia Pastoralne 12 (3): 7–30.
DOI: https://doi.org/10.21697/wsp.2017.12.3.36.01 Google Scholar

Kijas Zdzisław J. 2013. Papież Franciszek i nasze marzenie o Kościele. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Kongregacja Doktryny Wiary. 1993. „List do Biskupów Kościoła katolickiego o niektórych aspektach Kościoła pojętego jako komunia Communionis notio (28 V 1992)”. Acta Apostolicae Sedis 85: 838–850.
Google Scholar

Królikowski Janusz, Zimowski Zenon. Red. 2010. W trosce o pełnię wiary. Dokumenty Kongregacji Nauki Wiary 1966–1994. Tarnów: Biblos.
Google Scholar

Napiórkowski Andrzej. 2020. Wizja Kościoła w ujęciu papieża Franciszka. Studia Nauk Teologicznych 15: 33–57.
DOI: https://doi.org/10.31743/snt.5912 Google Scholar

Pawlina Krzysztof. 2014. „Eklezjologia papieża Franciszka”. Studia Bobolanum 1: 13-20.
Google Scholar

Rabiej Stanisław. 2017. Eklezjologia konfesyjna wobec współczesnych wyzwań ekumenicznych – perspektywa katolicka. W „Credo Domine adiuva incredulitatem meam”. Księga Jubileuszowa dedykowana Jackowi Salijowi OP. Red. Jarosław Kupczak, Cezary Smuniewski, 401–418. Poznań – Kraków: Wydawnictwo „W drodze”.
Google Scholar

Rabiej Stanisław. 2017. Krytyka „kultury wykluczenia” w nauczaniu papieża Franciszka. W Między ekskluzją a inkluzją w edukacji religijnej. Red. Monika Humeniuk, Iwona Paszenda, 64–76. Wrocław: Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar

Rabiej Stanisław. 2018. Pedagogia inkluzji w nauczaniu i postawie papieża Franciszka. W Mosty, nie mury. 5 lat pontyfikatu Franciszka. Red. Marek Lis, 71–82. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.
Google Scholar

Ratzinger Joseph. 1971. Le nouveau peuple de Dieu. Paris: Aubier, Editions Montaigne.
Google Scholar

Sesboüé Bernard. 2007. Poza Kościołem nie ma zbawienia. Historia formuły i problemy interpretacyjne. Tłum. Agnieszka Kuryś. Poznań: Wydawnictwo „W drodze”.
Google Scholar

Sesboüé Bernard. 2011. De quelques aspects de l'Eglise: païens et Juifs, Ecriture et Eglise, autorité, tructure ministérielle. Paris: Desclée de Brouwer.
Google Scholar

##plugins.themes.libcom.download##

PDF (Język Polski)

Publikováno

2022-12-28

##plugins.themes.libcom.cytowania##

Rabiej, S. J. (2022). Eklezjologia inkluzywna według papieża Franciszka. Studia Oecumenica, 22, 23–46. https://doi.org/10.25167/so.4975

##libcom.authors##

Stanisław Jan Rabiej
http://orcid.org/0000-0003-3677-2128

Ur. 07.09.1959, Zabrze; dziedzina: nauki teologiczne; dyscyplina: teologia; specjalności: antropologia teologiczna, teologia dogmatyczna, ekumenizm; miejsce pracy: Uniwersytet Opolski, Wydział Teologiczny, ul. Drzymały 1 A, 45-342 Opole - profesor nadzwyczajny, dziekan Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.; studia - Katolicki Uniwersytet Lubelski 1985; dr - Katolicki Uniwersytet Lubelski 1989; dr hab. - Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie 1998; prof. (tyt.) - 2004; publ.: ponad 100; książki: 15; wypromowanych dr: 10; stanowiska: profesor zwyczajny Uniwersytetu Opolskiego; profesor Uniwersytetu im. Karola w Pradze 2001-2005; prodziekan Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego 2005-2008; dziekan Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego 2008-2012; kierownik Studiów Doktoranckich WTUO 2000-2008; kierownik Katedry Badań nad Inteligencją od 2000;kierownik Katedry Jean Monnet (Jean Monnet Chair: Ecumenical ways of reconciliation in Europe (154615 -LLP - 1 - 2009). Realizacja 2009-2014; od 2012 – profesor wizytyjący na Wydziale Artes Liberale Uniwersytetu Warszawskiego; wyróżnienia: nagrody Rektora UO - 1998, 1999, 2006; 2009. Nagroda „Quality” – 2000, 2013; organizacje: Société Francaise D'Etudes Mariales od 1998; 2006-2011 konsultor Rady Ekumenicznej Konferencji Episkopatu Polski; 2008-2012 konsultor Rady Naukowej Konferencji Episkopatu Polski; 2008-2012 członek Państwowej Komisji Akredytacyjnej (Zespół Kierunków Studiów Humanistycznych; 2008-2012 członek Kolegium Dziekanów Wydziałów Teologicznych w Polsce; 2009-2014 Ekspert Watykańskiej Kongregacji Edukacji Katolickiej ds. Ewaluacji i Promocji Jakości Kształcenia Uniwersytetów i Wydziałów Kościelnych (Expert d’Évaluation de l’Agence du Saint-Siege pour l’Évaluation et la Promotion de la Qualité des Universités et Facultés Ecclésiastiques - AVEPRO); 2015 – członek Polskiej Akdemii Nauk. Opublikował m.in: Chemins de réconciliation en Europe. I-III Colloque international, Colloquia Theologica 11.12.13, Opole 2010-2015;. Urzeczywistnianie wolności przekonań religijnych i praw z niej wynikających, Ekumenizm i Integracja 25, Opole 2016, ss. 464; Judaica of Opole, Opole 2016; Pobożność ludowa wyrazem religijności na Śląsku, Opole 2016; 119. Krytyka „kultury wykluczenia” w nauczaniu papieża Franciszka, w: M. Humeniuk (red.), Między ekskluzją a inkluzją w edukacji religijnej, Wrocław 2017, s. 64-76; Kaszrut – kształtowanie wrażliwości etycznej, w: B. Bokus (red.), Żywność Kulturowo Przetworzona, Warszawa 2017, s. 43-56; Judaica of Opole; Cmentarz żydowski w Opolu, Opole 2018.