Katolickie wychowanie religijne w kontekście aktualnych przemian społeczno-religijnych w Polsce

Jerzy Kostorz

doi:10.25167/so.5631

Opublikowane: 2024-12-28

Tom 24 (2024)

Katolickie wychowanie religijne w kontekście aktualnych przemian społeczno-religijnych w Polsce

Jerzy Kostorz

Studia Oecumenica

Dział: Procesy integracyjne

https://doi.org/10.25167/so.5631

Abstrakt

W artykule podjęto problem wychowania religijnego w kontekście aktualnych przemian społeczno-religijnych. Można je zaobserwować w zmianie mentalności dzieci, młodzieży i dorosłych, galopującej sekularyzacji w Polsce, w organizacji lekcji religii oraz w jakości zaangażowania katechetycznego rodziny, szkoły, parafii. W odpowiedzi na przemiany społeczno-religijne sformułowano propozycje odnowy środowisk wychowawczych i zmiany koncepcji lekcji religii w szkole. Postulowano opracowanie nowej podstawy programowej lekcji religii oraz podejmowanie nowych, wykorzystujących cyfrowe przestrzenie, działań ewangelizacyjnych, katechetycznych i duszpasterskich w rodzinie, szkole i parafii. Za ważną uznano współpracę środowisk wychowawczych, która podobnie jak podstawa programowa i program nauczania religii w szkole, wymaga odnowy. Akcent przy tym położyć należy na autentyczną komunikację i współdziałanie rodziców, wychowawców, katechetów, duszpasterzy.

Słowa kluczowe:

katolickie wychowanie religijne, szkoła, parafia, rodzina, ewangelizacja, katechizacja, duszpasterstwo

Inne teksty tego samego autora

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Kostorz, J. (2024). Katolickie wychowanie religijne w kontekście aktualnych przemian społeczno-religijnych w Polsce. Studia Oecumenica, 24, 337–350. https://doi.org/10.25167/so.5631

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Baniak Józef. 2022. Religijność i moralność młodzieży polskiej w latach 1956–2018 na tle przemian cywilizacyjnych i społecznych: studium socjologiczne. Poznań: Wydawnictwo Nauk Społecznych i Humanistycznych UAM.
Google Scholar

Chałupniak Radosław. 2001. „Wychowanie religijne a wychowanie chrześcijańskie. W Wychowanie religijne u progu trzeciego tysiąclecia chrześcijaństwa. Red. Radosław Chałupniak, Jerzy Kostorz, 215–236. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.
Google Scholar

Chałupniak Radosław. 2012. „Katecheza w szkole czy poza szkołą?” Paedagogia Christiana 29 (1): 163–178. DOI: https://doi.org/10.12775/PCh.2012.009
Google Scholar

Czupryński Wojsław. 2014. Od akcji duszpasterskich do stałej formacji uczniów Jezusa”. Studia Katechetyczne 10: 147–161.
Google Scholar

Czupryński Wojsław. 2021. „Rok Rodziny inspiracją dla katechezy parafialnej”. Roczniki Teologiczne 68 (11): 105–118. DOI: https://doi.org/10.18290/rt216811-7
Google Scholar

Czupryński Wojsław. 2021. Małżeństwo i rodzina w świadomości policjantów. Na przykładzie studentów Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie. Studium teologicznopastoralne. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
Google Scholar

Daniecki Jerzy Andrzej. 2024. „Wartości katechezy szkolnej”. Zeszyty Formacji Katechetów 93 (1): 72–80.
Google Scholar

Dłuska Karolina. 2017. „Nauka religii w szkole publicznej – kościelny przywilej czy służba demokracji?” Nurt SVD 142 (2): 336–353.
Google Scholar

Dłuska Karolina. 2023. „Społeczeństwo jako podmiot legitymizujący naukę religii w szkołach publicznych”. Warszawskie Studia Teologiczne 36 (2): 218–238. DOI: https://doi.org/10.30439/WST.2023.2.11
Google Scholar

Franciszek. 2021. List Apostolski w formie „Motu Proprio” Antiquum Ministerium w którym ustanawia posługę katechety (10.05.2021), tekst polski: https:// www.vatican.va/content/francesco/pl/motu_proprio/documents/papa-francesco-motu-proprio-20210510_antiquum-ministerium.pdf (dostęp: 24.05.2021).
Google Scholar

Horowski Jarosław. 2022. „Religion lesson in schools in Poland – the subject of dispute and the unused potential”. British Journal of Religious Education 44 (3): 238–245. DOI: https://doi.org/10.1080/01416200.2021.2024341
Google Scholar

Kiełb Dominik, Pierzchała Michał, Gazda Michał. 2023. „Youth Attitudes towards Religious Education in Poland”. Religions 14: 7. DOI: https://doi.org/10.3390/rel14010007
Google Scholar

Konferencja Episkopatu Polski. 2001. Dyrektorium katechetyczne Kościoła Katolickiego w Polsce. Kraków: WAM.
Google Scholar

Kostorz Jerzy. 2018. „Korelacja lekcji religii z etyką – sens czy bezsens?”. Teologia Praktyczna 19: 91–101. DOI: https://doi.org/10.14746/tp.2018.19.06
Google Scholar

Kurzydło Dariusz. 2023. „Po co (nam) lekcja religii? Stosunek młodzieży do nauczania religii w szkole”. Edukacja 164 (1): 27–40. DOI: https://doi.org/10.24131/3724.230103
Google Scholar

Kasper Łukasz. 2024. Religia w szkole – najnowsze dane samorządowe i kościelne. https://www.ekai.pl/religia-w-szkole-najnowsze-dane-samorzadowe-i-koscielne/ (dostęp: 29.08.2024).
Google Scholar

Marek Zbigniew. 1991. Wychowanie religijne i rozwój człowieczeństwa. W W służbie człowiekowi. Studium duszpastersko-katechetyczne. Red. Zbigniew Marek, 79–88. Kraków: Wydział Filozoficzny Towarzystwa Jezusowego w Krakowie, Instytut Kultury Religijnej.
Google Scholar

Mariański Janusz. 2022. „Religijność młodzieży szkół średnich w procesie przemian (2015–2022) ‒ analiza socjologiczna”. Chowanna 59 (2): 1–34. DOI: https://doi.org/10.31261/CHOWANNA.2022.59.01
Google Scholar

mos. 2024. Kościoły w Polsce w obronie lekcji religii składają petycje do Sądu Najwyższego. https://www.ekai.pl/koscioly-w-polsce-w-obronie-lekcji-religii-skladaja-petycje-do-sadu-najwyzszego/ (dostęp: 1.09.2024).
Google Scholar

Nowacka: jedna godzina lekcji religii w szkołach od 1 września 2025 r. https://www.pap.pl/aktualnosci/nowacka-jedna-godzina-lekcji-religii-w-szkolach-od-1-wrzesnia-2025-r-0 (dostęp: 1.09.2024).
Google Scholar

Opiela Maria Loyola. 2023. „Integralny rozwój i wychowanie dziecka w pedagogii katolickiej”. Studia Pastoralne 19: 100–117.
Google Scholar

Papieska Rada ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji. 2020. Dyrektorium o katechizacji. Kielce: Jedność.
Google Scholar

Polak Mieczysław. 2023. „Posługa katechisty w świetle Listu apostolskiego Antiquum ministerium papieża Franciszka”. Studia Warmińskie 60: 239–253. DOI: https://doi.org/10.31648/sw.8770
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Edukacji z dnia 22 marca 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych. Dziennik Ustaw. z 2024 r. poz. 438.
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Edukacji z dnia 26 lipca 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach. „Dziennik Ustaw” z 2024 r., poz. 1158.
Google Scholar

TK wydał postanowienie zabezpieczające. Rozporządzenie Nowackiej ws. religii w szkołach zawieszone!, https://wpolityce.pl/polityka/704065-tylko-u-nas-zabezpieczenie-tk-ws-rozporzadzenia-nowackiej (dostęp: 9.09.2024).
Google Scholar

Zellma Anna, Buchta Roman, Cichosz Wojciech. 2022. „The (non) transgressive character of religious education for children and young people in Polish schools”. British Journal of Religious Education 44 (3): 223–237. DOI: https://doi.org/10.1080/01416200.2021.1887082
Google Scholar

Zellma Anna, Czupryński Wojsław. 2020. „Cultural Model of Marriage and Family, as Shown in Selected Polish TV Series-A Pastoral Challenge for the Catholic Church”. Nova prisutnost 18 (2): 311–322. DOI: https://doi.org/10.31192/np.18.2.6
Google Scholar

Zellma Anna, Kielian Andrzej Michał, Czupryński Wojsław Wojciech, Dijk-Groeneboer Monique van. 2022. „Religiousness of Young People in Poland as a Challenge to Catholic Education: Analyses Based on a Survey”. Religions 13: 1142. DOI: https://doi.org/10.3390/rel13121142
Google Scholar

Zellma Anna. 2013. Profesjonalny rozwój nauczyciela religii. Olsztyn: Wydział Teologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
Google Scholar

Zellma Anna. 2017. „Innowacyjne inicjatywy pedagogiczne w środowisku szkolnym i parafialnym”. Studia Ełckie 19: 675–689.
Google Scholar

Zellma Anna. 2022. „Accompanying the Catechised in Their Holistic Development”. Roczniki Teologiczne 69 (11): 5–22. DOI: https://doi.org/10.18290/rt226911.1
Google Scholar

Zellma Anna. 2023. „Współpraca nauczyciela religii z asystentem rodziny na rzecz dziecka”. Studia Warmińskie 60: 313–325.
Google Scholar

Zellma Anna. 2024. „(Re) vision of Religious Education of Children and Youth in Secularized Polish Society”. Verbum Vitae 42 (1): 255–269. DOI: https://doi.org/10.31743/vv.16713
Google Scholar