50 JAHRE VATICANUM II Das II. Vatikanische Konzil aus ökumenischer Perspektive

Zygfryd Glaeser

Abstract

Sobór Watykański II to jedno z najważniejszych wydarzeń ubiegłego stulecia, zwłaszcza dla świata chrześcijańskiego. Zapoczątkował on nowy okres w dziejach Kościoła, ubogacając go zarówno pogłębieniem świadomości o nim samym, jak i szerokim otwarciem na świat, na inne religie, a zwłaszcza na wartość ekumenii. Sobór, choć był mocno osadzony w tradycji, okazał się szeroko otwarty na to, co „nowe”. Stworzył niepowtarzalną szansę dla reformy i odnowy życia kościelnego we wszystkich jego wymiarach. Stał się siłą napędową w dążeniu do odpowiedniego dostosowania sposobów pełnienia misji Kościoła do czasów i warunków współczesności. Według prawosławnego teologa i obserwatora na Soborze Watykańskim II, Nikosa Angelosa Nissiotisa, Sobór stanowił bardzo ważne wydarzenie, które przyniosło Kościołowi nowe nadzieje na przeorientowanie zarówno myślenia, jak i postaw prowadzących od ekskluzywizmu do uniwersalnego otwarcia na „wspólne” działanie na rzecz jednego, świętego, powszechnego i apostolskiego Kościoła. Mimo wielu krytycznych uwag pod adresem Soboru, zdecydowanie pozytywnie oceniał on jego dokonania. Bolał nad tym, że Kościołowi prawosławnemu brakuje właściwej oceny tego, co się wydarzyło wewnątrz katolicyzmu po Soborze Watykańskim II. Jan Paweł II widział w wydarzeniu Soboru „wiosnę i odrodzenie życia Kościoła”. Choć Sobór Watykański II w sposób istotny przeobraził myślenie i życie Kościoła rzymskokatolickiego, jego recepcja była i dotąd bywa nieraz bardzo trudna. Papież Benedykt XVI zauważył, że problemy z recepcją wzięły się stąd, że doszło do konfrontacji i przeciwstawienia sobie dwóch sprzecznych hermeneutyk i sporu na tym tle. Jedna wywołała zamieszanie, druga zaś – w sposób dyskretny, ale coraz bardziej widoczny – zaczęła przynosić i nadal przynosi owoce. Z jednej strony istnieje interpretacja, którą Benedykt XVI nazywa „hermeneutyką nieciągłości i zerwania z przeszłością”, z drugiej strony istnieje „hermeneutyka reformy” i odnowy Kościoła. Oceniając trudny proces recepcji Soboru Watykańskiego II należy pamiętać o tym, że Sobór stał się przede wszystkim wyrazem „nowego powiewu Ducha” w Kościele i w świecie. Duch Święty jest Ożywicielem tego, co było obumarłe i Uświęcicielem wszystkich potrzebujących usprawiedliwienia.

Schlagworte:

Vatikanische Konzil, Rezeption, Hermeneutik, Ökumene