Not only the primus reformer of the Żagań monastery
The economic activity of Abbot Trudwin I
Zbigniew Krzysztof Witczak
Faculty of Theology of the University of Opolehttp://orcid.org/0000-0002-8290-3259
Abstract
The economic activity of the Canons Regular Monastery from Żagań has not yet been deeply analyzed. The Abbot Trudwin (1325–1347) had to face problems related to the reform of internal and economic life. These changes were met with great resistance from the brothers. A major disadvantageous element was making the managing of the monastery less effective resulting in a change in relations between the Żagań Princes and the monastery. The Żagań Princes supported the monastery until 1342. However, later as the situation deteriorated the monastery was more and more often considered by the rulers as an economic opponent, which led to many disputes, also of an economic nature. In this difficult situation, the Abbot coped with the challenges by expanding the land of the Abbey and obtaining more rent and income.
Keywords:
Żagań, monastery, Abbey, Trudwin, economyReferences
Bachulski Aleksy. 1929. Założenie klasztoru kanoników regularnych w Czerwińsku. W Księga pamiątkowa ku uczczeniu dwudziestopięcioletniej działalności naukowej prof. Marcelego Handelsmana, 51–76. Warszawa: Łazarski.
Google Scholar
Bosl Karl. 1979. Regularkanoniker (Augustinerchorherren) und Seelsorge in Kirche und Gesellschafts des europäischen 12. Jahrhundert (Bayerische Akademie der Wissenschaften Philosophisch-Historische Klasse Abhandlungen. Neue Folge, 86). München: H. Beck.
Google Scholar
Bosl Karl. 1988. Das Jahrhundert der Augustinerchorherren. W Historiographia Mediaevalis. Studien zur Geschichtsschreibung und Quellenkunde des Mittelalters. Festschrift für Franz-Josef Schmalezum 65. Geburstag. Red. Dieter Berg, Hans Werner Goetz, 1–17. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft.
Google Scholar
Bylina Stanisław. 1978. „Czeska myśl reformatorska drugiej połowy XIV wieku i jej echa na Śląsku”. Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 21 (3–4): 63–83.
Google Scholar
Chmielewska Katarzyna. 2010. Ad laudem bonorum et vindican dam malorum – o powodach spisania śląskich średniowiecznych kronik kanoników regularnych. W Klio viae et invia. Opuscula Marco Cetwiński dedicata. Red. Anna Odrzywolska-Kidawa, 589–600. Warszawa: DIG.
Google Scholar
Chmielewska Katarzyna. 2010. Między chęcią a zakazem. Trudy kierowania klasztorem w czasach konfliktów między władzą świecką w kościelną w relacjach średniowiecznych kronik śląskich. W W poszukiwaniu prawdy. Chrześcijańska Europa między wiarą a polityką. T. II. Red. Anna Szyndler, 111–122. Częstochowa: Instytut Filologii Obcych Akademii im. Jana Długosza.
Google Scholar
Chmielewska Katarzyna. 2015. Klasztor i jego problemy w średniowiecznych śląskich i kłodzkich kronikach kanoników regularnych. Częstochowa: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza.
Google Scholar
Chudziakowa Jadwiga. 1995. Klasztor w Trzemesznie w świetle najnowszych badań. W Klasztor w kulturze średniowiecznej Polski: materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej zorganizowanej w Dąbrowie Niemodlińskiej w dniach 4–6 XI 1993 przez Instytut Historii WSP w Opolu i Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego. Red. Marek Derwich, Anna Pobóg-Lenartowicz, 365–372. Opole: Wydawnictwo Świętego Krzyża.
Google Scholar
Derwich Marek. 2004. Opat: geneza, rola i funkcje. Zarys problemu. W Kolory i struktury średniowiecza. Red. Wojciech Fałkowski, 128–135. Warszawa: DIG.
Google Scholar
Doroszewski Hubert Przemysław. 2013. Uposażenie i działalność gospodarcza klasztoru kanoników regularnych w Trzemesznie do początku XVI wieku. Olsztyn: Wydawnictwo Littera.
Google Scholar
Doroz-Turek Małgorzata. 2011. „Średniowieczna architektura klasztorna kanoników regularnych św. Augustyna na Śląsku na przykładzie Nowogrodu Bobrzańskiego”. Czasopismo Techniczne. Architektura 23 (7–A): 487–506.
Google Scholar
Dunin-Wąsowicz Anna. 2000. Miary rolne i miary przestrzeni. W Kościół, kultura, społeczeństwo. Studia z dziejów średniowiecza i czasów nowożytnych. Red. Stanisław Bylina, 211–223. Warszawa: Semper.
Google Scholar
Filipek-Misiak Aleksandra. 2014. Książę, opat pochówek. Władza księcia a władza opata w świetle Catalogus abbatum Saganensium Ludolfa z Żagania. W Potestas et societas. Władza w średniowiecznej Europie. Poszukiwanie przeszłości. Szkice z historii i metody badan historycznych. T. I. Red. Przemysław Wiszewski, Joanna Wojtkowiak, 13–21. Wrocław: Wydawnictwo eBooki.com.pl.
Google Scholar
Filipek-Misiak Aleksandra. 2016. W ogrodzie cnót, wad i grzechów. Problematyka cnót w wybranych średniowiecznych kronikach klasztornych na Śląsku i w Czechach. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Google Scholar
Grüger Heinrich. 1995–1996. „Schlesisches Klosterbuch Naumburg am Bober. Praepositura conventualis, dann Abtei, später Praepositura ruralis der Regulierten Augustiner-Chorherren”. Jahrbuch der Schlesischen Friedrich-Wilhelms-Universität zu Breslau 36–37: 25–36.
Google Scholar
Heinrich Arthur. 1900. Geschichtliche Nachrichten über Naumburg a. B., Freiwaldau u. Halbau. Sagan: A. Menzel.
Google Scholar
Jakubowski Zbigniew. 2001. Czeskie i morawskie fundacje kanonickie XIV–XV wieku. Studium z dziejów devotio moderna. Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Google Scholar
Jasiński Kazimierz. 2007. Rodowód Piastów śląskich. Piastowie wrocławscy, legnicko-brzescy, świdniccy, ziębiccy, głogowscy, żagańscy, oleśniccy, opolscy, cieszyńscy i oświęcimscy. Kraków: Wydawnictwo Avalon.
Google Scholar
Józefowiczówna Krystyna. 1978. Trzemeszno. Klasztor św. Wojciecha w dwu pierwszych wiekach istnienia (Prace Komisji Historii Sztuki, 10). Warszawa – Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Kapłon Marian. 1970. „Książęta śląscy a klasztor kanoników regularnych w Żaganiu w latach 1217–1439”. Acta Universitatis Wratislaviensis. Historia 19: 133–147.
Google Scholar
Kapłon Marian. 1980. „Dzieje klasztoru kanoników regularnych w Żaganiu do początku XV wieku”. Przegląd Lubuski 9 (3): 31–39.
Google Scholar
Karczewski Dariusz. 1996. Starania prepozytów trzemeszeńskich o tytuł opata. Przejaw ambicji czy potrzeba społeczna?. W Klasztor w społeczeństwie średniowiecznym i nowożytnym. Materiały z międzynarodowej konferencji naukowej zorganizowanej w Turawie w dniach 8–11 V 1996 przez Instytut Historii Uniwersytetu Opolskiego. Red. Marek Derwich, Anna Pobóg-Lenartowicz, 513–517. Opole – Wrocław: Pracownia Badań nad Dziejami Zakonów i Kongregacji Kościelnych (LARHCOR). Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar
Kłoczowski Jerzy. 1964. Wspólnoty chrześcijańskie. Grupy życia wspólnego w chrześcijaństwie zachodnim od starożytności do XV w. Kraków: Znak.
Google Scholar
Kłoczowski Jerzy. 1987. Od pustelni do wspólnoty. Grupy zakonne w wielkich religiach świata. Warszawa: Czytelnik.
Google Scholar
Kłoczowski Jerzy. 2003. Wspólnoty chrześcijańskie w tworzącej się Europie. Poznań: W Drodze.
Google Scholar
Kogut Mieczysław. 2008. „Początki klasztoru Kanoników Regularnych w Nowogrodzie Bobrzańskim”. Wrocławski Przegląd Teologiczny 16 (1): 203–210.
Google Scholar
Korta Wacław. 1958. „Rozwój wielkiej własności klasztornej na Śląsku do połowy XIII w.” Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka 13 (2): 179–205.
Google Scholar
Korta Wacław. 1961. „Rozwój terytorialny wielkiej świeckiej własności feudalnej w Polsce do połowy XIII wieku”. Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka 16 (4): 528–566.
Google Scholar
Korta Wacław. 1964. Rozwój wielkiej własności feudalnej na Śląsku do połowy XIII wieku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar
Krupiewski Janusz. 1988. Zarys historii pieniądza polskiego. Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne.
Google Scholar
Kürbis Brygida. 1970. O początkach kanonii w Trzemesznie. W Europa – Słowiańszczyzna – Polska. Studia ku czci profesora Kazimierza Tymienieckiego.
Google Scholar
Red. Juliusz Bardach, 327–343. Poznań: Uniwersytet Adama Mickiewicza.
Google Scholar
Le Goff Jacques. 2011. Średniowiecze i pieniądze. Esej z antropologii historycznej. Tłum. Bogdan Baran. Warszawa: „Czytelnik”.
Google Scholar
Leszczyńska Barbara. 1964. „W sprawie monografii Ludolfa z Żagania”. Acta Universitatis Wratislaviensis. Historia, 8: 147–159.
Google Scholar
Leszczyńska Barbara. 1967. „Krytyka duchowieństwa w pismach Ludolfa z Żagania”. Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka 22 (3): 291–303.
Google Scholar
Łatak Kazimierz. 1999. Kanonicy Regularni Laterańscy na Kazimierzu w Krakowie do końca XVI wieku. Ełk: Kuria Biskupia Diecezji Ełckiej.
Google Scholar
Łatak Kazimierz. 2002. Kongregacja krakowska kanoników regularnych laterańskich na przestrzeni dziejów. Kraków: Kuria Biskupia Diecezji Ełckiej.
Google Scholar
Machilek Franz. 1967. Ludolf von Sagan und seine Stellung in der Auseinandersetzung um Konziliarismus und Hussitismus. München: Robert Lerche.
Google Scholar
Machilek Franz. 1985. Ludolf von Sagan. W Die deutsche Literatur des Mittelalters. Verfassenlexicon. T. V. Red. Kurt Illing, Christine Stöllinger, 974–984. Berlin – New York: Walter de Gruyter.
Google Scholar
Machilek Franz. 1966 . „Ludolf von Einbeck, Abt von Sagan”. Einbecker Jahrbuch, 104–107.
Google Scholar
Matusik Leokadia. 1964. „Stan badań nad klasztorem kłodzkim na tle klasztorów augustiańskich w Polsce”. Acta Universitatis Wratislaviensis (Historia), 23 (8): 111–146.
Google Scholar
Milis Ludo. 1969. L’ordre chanoines réguliers d’Arrouaise. Son histoire et son organisation, de la fondation de l’abbaye-mère (vers 1090) à la fin des chapitresannuels (1471). Brugge: De Temple.
Google Scholar
Mrozowicz Wojciech. 2000. Średniowieczne śląskie dziejopisarstwo klasztorne. W Tysiącletnie dziedzictwo kulturowe diecezji wrocławskiej. Red. Antoni Barciak, 141–159. Katowice: Instytut Górnośląski.
Google Scholar
Mrozowicz Wojciech. 2001. Kronika klasztoru kanoników regularnych św. Augustyna w Kłodzku (na tle dziejopisarstwa na Śląsku i krajów ościennych). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar
Mrozowicz Wojciech. 2001. Wokół przeniesienia klasztoru kanoników regularnych św. Augustyna z Nowogrodu Bobrzańskiego do Żagania (w świetle nieznanego dokumentu z 20 IX 1284 r.). W „Memoriaeamici et magistri”. Studia historyczne poświęcone pamięci Prof. Wacława Korty (1919–1999). Red. Marek Derwich, Wojciech Mrozowicz, Rościsław Żerelik, 101–108. Wrocław: Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar
Mrozowicz Wojciech. 2004. Schlesien und die Devotio Moderna. Die Wege der Durchdringung und Verbreitung der Neuen Frömmigkeit. W Die „Neue Frömmigkeit“ in Europa im Spätmittelalter (Veröffentlichungen des
Google Scholar
Max-Planck-Instituts für Geschichte, 205). Red. Marek Derwich, Martial Staub, 133–150. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.
Google Scholar
Mrozowicz Wojciech. 2005. Bogu czy ludziom. O motywach twórczości dziejopisarskiej. W Causa creandi. O pragmatyce źródła historycznego (Acta Universitatis Wratislaviensis Historia, 156). Red. Stanisław Rosik, Przemysław Wiszewski. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar
Mrozowicz Wojciech. 2010. Ludolf of Żagań. W Encyclopedia of the medieval chronicle. T. II: J – Z. Red. Graeme Dunphy, 1049–1050. Leiden – Boston: Brill.
Google Scholar
Piekosiński Franciszek. 1878. O monecie i stopie menniczej w Polsce w XIV i XV wieku (Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Historyczno-Filozoficznego Akademii Umiejętności w Krakowie, 9). Kraków: Drukarnia
Google Scholar
Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Pobóg-Lenartowicz Anna. 1994. Uposażenie i działalność gospodarcza klasztoru kanoników regularnych NMP na Piasku we Wrocławiu do początku XVI wieku (Rozprawy i opracowania. Uniwersytet Opolski. Wydział Teologiczny,
Google Scholar
. Opole: Wydawnictwo Świętego Krzyża.
Google Scholar
Pobóg-Lenartowicz Anna. 1997. Opat Konrad zwany „z Włocławka” i jego rządy w klasztorze kanoników regularnych NMP na Piasku we Wrocławiu w XIV w. W Venerabiles, nobiles et honesti. Studia z dziejów społeczeństwa Polski średniowiecznej. Red. Andrzej Radzimiński, Anna Supruniuk, Jan Wroniszewski, 128–135. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika.
Google Scholar
Pobóg-Lenartowicz Anna. 1999. Ideał opata w śląskich średniowiecznych kronikach klasztoru kanoników regularnych. W Człowiek i Kościół w dziejach. Księga pamiątkowa dedykowana ks. prof. K. Doli z okazji 65 rocznicy urodzin. Red. Jan Kopiec, Norbert Widok, 103–118. Opole: Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego.
Google Scholar
Pobóg-Lenartowicz Anna. 1999. Kanonicy regularni na Śląsku. Życie konwentów w śląskich klasztorach kanoników regularnych w średniowieczu (Studia i Monografie, 269). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Google Scholar
Pobóg-Lenartowicz Anna. 2000. Kanonicy regularni a miasto na przykładzie Żagania. W Klasztor w mieście średniowiecznym i nowożytnym. Materiały z międzynarodowej konferencji zorganizowanej w Turawie w dniach 6–8 V 1999 r. przez Instytut Historii Uniwersytetu Opolskiego i Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego. Red. Marek Derwich, Anna Pobóg-Lenartowicz, 383–391. Wrocław – Opole: Pracownia Badań nad Dziejami Zakonów i Kongregacji Kościelnych (LARHCOR).
Google Scholar
Pobóg-Lenartowicz Anna. 2000. Silvestres in moribus erant. O wyższości miasta nad wsią na przykładzie kanoników regularnych w Żaganiu. W Człowiek, sacrum, środowisko. Miejsca kultu w średniowieczu. Spotkania bytomskie IV. Red. Sławomir Moździoch, 235–241. Wrocław: WERK.
Google Scholar
Pobóg-Lenartowicz Anna. 2006. Elementy piśmiennictwa pragmatycznego w twórczości śląskich kanoników regularnych w średniowieczu. W Piśmiennictwo pragmatyczne w Polsce do końca XVIII wieku na tle powszechnym. Red. Jan Gancewski, Andrzej Wałkówski, 32–42. Olsztyn: Pracownia Wydawnicza ELSet.
Google Scholar
Pobóg-Lenartowicz Anna. 2007. A czyny ich były liczne i godne pamięci. Konwent klasztoru kanoników regularnych NMP na Piasku we Wrocławiu do początku XVI wieku (Seria: Z dziejów kultury chrześcijańskiej na Śląsku, 40). Opole: Wydawnictwo Św. Krzyża w Opolu.
Google Scholar
Pobóg-Lenartowicz Anna. 2008. Próby reform w klasztorach kanoników regularnych w Polsce i na Śląsku w XV wieku. W Przemijanie i trwanie. Kanonicy Regularni Laterańscy w dawnej i współczesnej Polsce. Materiały z międzynarodowej konferencji zorganizowanej z okazji 600-lecia fundacji opactwa Bożego Ciała w Krakowie. Red. Kazimierz Łatak, Irena Makarczykowa, 433–449. Kraków: Zakon Kanoników Regularnych Laterańskich.
Google Scholar
Pobóg-Lenartowicz Anna. 2010. Ruch devotionis modernae w Czechach. W Święty Stanisław Kazimierczyk CRL (1433–1489) postać – środowisko – kultura – dziedzictwo. Red. Kazimierz Łatak, 217–226. Kraków: Instytut Studiów nad Dziejami i Kulturą Zakonu Kanoników Regularnych w Polsce. Pobóg-Lenartowicz Anna. 2013. Uczeni i sławni mężowie w Katalogu opatów żagańskich. W Rycerze, wędrowcy, kacerze. Studia z historii średniowiecznej
Google Scholar
i wczesno nowożytnej Europy środkowej. Red. Beata Wojciechowska, Waldemar Kowalski, 241–251. Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego.
Google Scholar
Potkowski Edward. 1997. Pisarz i jego dzieło w średniowiecznym społeczeństwie. W Człowiek w społeczeństwie średniowiecznym. Red. Roman Michałowski, 265–279. Warszawa: DIG.
Google Scholar
Proksch Constance. 1994. Klosterreform und Geschichtsschreibung im Spätmittelalter (Kollektive Einstellungen und sozialer Wandel im Mittelalter. Neue Folge, 2), Köln: Böhlau Verlag.
Google Scholar
Schilling Friedrich. 1938. Ursprung und Frühzeit des Deutschtums in Schlesien und im Lande Lebus. Leipzig: S. Hirzel.
Google Scholar
Schlesinger Walter. 1962. Kirchengeschichte Sachsens im Mittelalter. T. I. Von den Anfängenkirchlicher Verkündigung bis zum Ende des Investitursstreites. Köln: Böhlau Verlag.
Google Scholar
Sperka Jerzy. 1999. Henryk V Żelazny. W Piastowie – leksykon biograficzny. Red. Krzysztof Ożóg, Stanisław Szczur, 637–639. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar
Spěváček Jiří. 1995. Devotio moderna. Čechy a roudnická reforma (K úsilí o změnumentalit v období rostoucí krize morálních hodnot). W Mediaevalia historia bohemica 4. Red. Jaroslav Boubín, 171–197. Praha: Institute of History,
Google Scholar
Academy of Sciences of the Czech Republic.
Google Scholar
Stamm Edward. 1936. Miary powierzchni w dawnej Polsce (Rozprawy Wydziału Historyczno-Filozoficznego, seria II, 45). Warszawa: Polskia Akademia Umiejętności.
Google Scholar
Stawski Marek. 2007. Opactwo czerwińskie w średniowieczu. Opactwo kanoników regularnych w Czerwińsku w średniowieczu. Warszawa: Wydawnictwo Szkoły Wyższej Przymierza Rodzin.
Google Scholar
Steller Georg. 1968–1969. „Die Anfänge des (Saganer) Augustinerstiftes in Naumburg am Bober (1217–1284)”. Archiv für schlesische Kirchengeschichte 26: 19–63; 27: 30–52.
Google Scholar
Szwagrzyk Józef Andrzej. 1990. Pieniądz na ziemiach polskich X–XX wiek, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar
Wiszewski Przemysław. 2003. Miejsce gospodarki w świecie według Ludolfa z Żagania: (na marginesie „Katalogu opatów żagańskich”). W Korzenie środkowoeuropejskiej i górnośląskiej kultury gospodarczej. Red. Antoni Barciak, 314–323. Katowice: Societas Scientiis Favendis Silesiae Superioris – Instytut Górnośląski.
Google Scholar
Wojtyska Henryk Damian. 1996. „Duchowość kanoników regularnych”. Saeculum Christianum 3 (1): 123–130.
Google Scholar
Statistics
Downloads
License
Licencja oraz prawa autorskie autorzy przekazują wydawcy, którym jest Redakcji Wydawnictw WT UO.
Most read articles by the same author(s)
- Zbigniew Krzysztof Witczak, Examples of Violation of the Religious Rule by Regular Canons from Żagań in the Middle Ages from the Perspective of the Monastery Chronicle , Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego: Vol. 40 No. 2 (2020)
- Zbigniew Krzysztof Witczak, The Complicated Fate of the Abbot of the Monastery of Canons Regular in Żagań Paul II (1522–1525) , Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego: Vol. 43 No. 2 (2023)