Droga do macierzyństwa przez wiarę  w mowach św. Jana Chryzostoma De Anna

Leon Nieścior

doi:10.25167/FF/5748

Opublikowane: 2025-12-12

Tom 15 (2025)

Droga do macierzyństwa przez wiarę w mowach św. Jana Chryzostoma De Anna

ks. prof. dr hab. Leon Nieścior

Family Forum

Dział: Varia (o rodzinie)

https://doi.org/10.25167/FF/5748

Abstrakt

Zachowało się pięć homilii Jana Chryzostoma na temat Anny, matki Samuela, w relacji 1 Sm 1-2. Pierwsze trzy homilie wygłosił kaznodzieja w 387 r. w Antiochii, w drugim roku kapłaństwa, pozostałe, być może później. Ważną ich ideą jest macierzyństwo, którą podjęli już współcześni badacze w pewnych aspektach. Autor artykułu pyta o miejsce idei macierzyństwa w całej teologii zawartej w mowach De Anna, którą systematyzuje i przedstawia w obszernej syntezie. Synteza ta pokazuje, że macierzyństwo przez wiarę jest najbardziej kluczową ideą w mowach. Autor stara się uchwycić charakterystyczne elementy tej duchowej drogi w homiliach: modlitwa o potomstwo – ofiarowanie wszystkiego Bogu – cierpliwość w przeciwnościach – pomyślna prokreacja – wychowanie jako rodzicielstwo duchowe. Początkujący kaznodzieja zdaje się sięgać do samej istoty powołania kobiety chrześcijańskiej w świecie.

Słowa kluczowe:

1 Sm 1–2, Anna (matka Samuela), macierzyństwo, Jan Chryzostom, egzegeza, homiletyka i duchowość patrystyczna, wychowanie

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Nieścior, L. (2025). Droga do macierzyństwa przez wiarę w mowach św. Jana Chryzostoma De Anna. Family Forum, 15, 211–226. https://doi.org/10.25167/FF/5748

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Achtemeier, P.-J. and Berny, G. (eds) (1999) Encyklopedia biblijna. Wyd. 2. Warszawa: Vocatio (Prymasowska Seria Biblijna).
Google Scholar

Baron, A. and Pietras, H. (eds) Konstytucje apostolskie oraz Kanony Pamfilosa z apostolskiego synodu w Antiochii, Prawo kanoniczne świętych Apostołów, Kary świętych Apostołów dla upadłych, Euchologion Serapiona (2007). Translated by S Kalinkowski and A. Caba. Kraków: Wydawnictwo WAM (Źródła Myśli Teologicznej, 42).
Google Scholar

Broc-Schmezer, C. (2006) ‘La figure d’Anne, mère de Samuel, dans l’oeuvre de Jean Chrysostome’, in Young, F., Edwards, M. and Parvis, P. (eds) Studia Patristica. Vol. XLI – Orientalia, Clement, Origen, Athanasius, the Cappadocians, Chrysostom. Leuven-Paris-Dudley: Peeters Publishers, pp. 439–444.
Google Scholar

Broc-Schmezer, C. (2021) ‘Are Chrysostom’s Homilies on Hannah a “Series”?’, in Vinzent, M., Bady, G. and Broc-Schmezer, C. (eds) Studia Patristica. Vol. CXIV - Papers presented at the Eighteenth International Conference on Patristic Studies held in Oxford 2019. Leuven-Paris-Bristol: Peeters Publishers (Volume 11: John Chrysostom through Manuscripts, Editions and History), pp. 101–120. Available at: https://doi.org/10.2307/j.ctv27vt5gb.8. DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv27vt5gb.8
Google Scholar

Cobb, L.-S. (2008) Dying to be men: gender and language in early Christian martyr texts. New York: Columbia Univ. Press (Gender, theory, and religion). DOI: https://doi.org/10.7312/cobb14498
Google Scholar

Ellero, G.-M. (1964) Maternità e virtù di Maria in S. Giovanni Crisostomo. Roma: Marianum (Dissertationes ad lauream in Pontificia Facultate Theologica Marianum).
Google Scholar

Frost, C.-F. (2009) ‘Searching for mothers in the fathers: motherhood in John Chrysostom’s homilies on Hannah’, in Lasser, J.-M. (ed.) Women in the Orthodox Church: Past Roles, Future Paradigms. New York: Theotokos Press, pp. 112–118.
Google Scholar

Grzegorz Wielki (?) (1963) In librum primum Regum expositionum libri VI. Edited by P.-P Verbraken. Turnhout: Typographi Brepolis Editores Pontificii (Corpus Christianorum Latinorum. Series Graeca, 144).
Google Scholar

Hieronim ze Strydonu (1959) Liber interpretationis hebraicorum nominum. Edited by P.de Lagarde, Turnhout: Typographi Brepolis Editores Pontificii (Corpus Christianorum Latinorum. Series Latina 72), pp. 59-161.
Google Scholar

Hill, R.-C. (1988) ‘Chrysostom as Old Testament commentator’, Estudios bíblicos, 46(1/3), pp. 61–78.
Google Scholar

Hill, R.-C. (2001) ‘St John Chrysostom’s homilies on Hannah’, St. Vladimir’s theological quarterly, 45(4), pp. 319–338.
Google Scholar

Hock, R. (ed.) (1995) Protoevangelium Jacobi (The Infancy Gospels of James and Thomas). Santa Rosa: Polebridge, pp. 32-77.
Google Scholar

Jan Chryzostom (1862a) ‘De Anna sermones’, in Joannis Chrysostomi archiepiscopi Constantinopolitani Opera omnia. Vol. 4/2. Parisiis: J.P. Migne (Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca, 54), kol. 631-676.
Google Scholar

Jan Chryzostom (1862b) ‘De sacerdotio’, in Joannis Chrysostomi archiepiscopi Constantinopolitani Opera omnia. Vol. 1/2. Parisiis: J.P. Migne (Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca, 48), kol. 623-692.
Google Scholar

Jan Chryzostom (1862c) ‘In Genesim’, in Joannis Chrysostomi archiepiscopi Constantinopolitani Opera omnia. Vol. 4/1-2. Parisiis: J.P. Migne (Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca, 53-54).
Google Scholar

Jan Chryzostom (1862d) ‘In Joannem’, in Joannis Chrysostomi archiepiscopi Constantinopolitani Opera omnia. Vol. 8. Parisiis: J.P. Migne (Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca, 59), kol. 23-482.
Google Scholar

Jan Chryzostom (1863) ‘Adversus oppugnatores vitae monasticae’, in Joannis Chrysostomi archiepiscopi Constantinopolitani Opera omnia. Vol. 1/1. Parisiis: J.P. Migne (Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca, 47), kol. 319-386.
Google Scholar

Kelly, J.-N.-D. (1995) Golden mouth: the story of John Chrysostom - ascetic, preacher, bishop. London: Duckworth; Złote usta. Jan Chryzostom – asceta, kaznodzieja, biskup. Translated by K. Krakowczyk. Bydgoszcz: Homini 2001.
Google Scholar

Kenny, A. (1960) ‘Was St. John Chrysostom a Semi-Pelagian?’, Irish theological quarterly, 27(1), pp. 16–29. Available at: https://doi.org/10.1177/002114006002700102. DOI: https://doi.org/10.1177/002114006002700102
Google Scholar

Montfaucon, B. de (1862) [Wprowadzenie do De Anna] in Joannis Chrysostomi archiepiscopi Constantinopolitani Opera omnia. Vol. 4/2. Parisiis: J.P. Migne (Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca, 54), kol. 631-632.
Google Scholar

Nieścior, L. (2014) ‘Misja prorocka kapłana w alegorycznej interpretacji powołania Samuela: egzegeza patrystyczna 1 Sm 1-3’, Teologia Patrystyczna, 11, pp. 35-60.
Google Scholar

Orygenes (1925) Homilia in librum Regum I. Translated by Rufin z Akwilei; edited by W.-A. Baehrens. Leipzig: J.C. Hinrich (Griechische Christliche Schriftsteller, 33), pp. 1-25.
Google Scholar

Roskam, G. (2019) ‘Emancipatory Preaching: John Chrysostom’s Homily Peccata fratrum non evulganda (CPG 4389)’, in Wet, C.-L. de and Mayer, W. (eds), Revisioning John Chrysostom: new approaches, new perspectives. Leiden-Boston: Brill (Critical approaches to early Christianity, 1), pp. 175–205. DOI: https://doi.org/10.1163/9789004390041_006
Google Scholar

Stępniewska, A. (2012) ‘Antuza – matka św. Jana Chryzostoma w świetle starożytnych źródeł’, Vox Patrum, 57, pp. 587–600. Available at: https://doi.org/10.31743/vp.4154. DOI: https://doi.org/10.31743/vp.4154
Google Scholar

Thonnard, F.-J. (1967) ‘Saint Jean Chrysostome et saint Augustin dans la controverse pélagienne’, Revue des études byzantines, 25, pp. 189–218. DOI: https://doi.org/10.3406/rebyz.1967.1393
Google Scholar

Vandenberghe, B.-H. (1959) ‘Les raisons de souffrir d’après saint Jean Chrysostome’, La vie spirituelle, 100, pp. 187-206.
Google Scholar

Wet, C.L. de (2022) “Prayer and gender in John Chrysostom’s homilies On Hannah”, Acta Theologica, 42(2), pp. 139–156. Available at: https://doi.org/10.18820/23099089/actat.v42i2.11. DOI: https://doi.org/10.18820/23099089/actat.v42i2.11
Google Scholar