Ars celebrandi liturgii w nauczaniu Benedykta XVI / Josepha Ratzingera
Ars celebrandi of the Liturgy in the teaching of Benedict XVI / Joseph Ratzinger
Dariusz Kwiatkowski
Wydział Teologiczny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w PoznaniuAbstrakt
Artykuł przedstawia nauczanie Josepha Ratzingera / Benedykta XVI dotyczące ważnej przestrzeni życia liturgicznego, jaką jest ars celebrandi (sztuka celebracji). Jego nauczanie, odwołując się do reformy liturgicznej Soboru Watykańskiego II, jest osadzone na tak zwanej „ciągłości tradycji”. To pozwala widzieć celebrację liturgiczną w kontekście historycznym i przede wszystkim teologicznym. Przebadane, wybrane dokumenty, pokazują, że dla Benedykta XVI ars celebrandi jest kategorią teologiczną a nie tylko sposobem celebrowania liturgii. By można było mówić o ars celebrandi liturgii, należy dostrzegać spójność norm liturgicznych, które wyrażają się w trzech elementach: wzorcowym charakterze liturgii biskupiej, pięknie i prostocie znaków liturgicznych i sztuce, która służy właściwemu przeżywaniu Eucharystii. Mając na uwadze dynamikę celebracji liturgicznych, szczególne miejsce w sztuce, zajmują muzyka i śpiew. Nauczanie Kardynała Josepha Ratzingera i papieża Benedykta XVI jest spójne i pokazuje liturgię jako kosmiczną rzeczywistość, w której za pomocą znaków dochodzi do zbawczego dialogu Boga z człowiekiem. Ten autentyczny dialog będzie skuteczny, jeśli człowiek odkryje w liturgii obecność Boga i będzie umiał na nią odpowiedzieć. Właściwie rozumiane ars celebrandi, zarówno sług liturgii (biskupów, prezbiterów i diakonów), jak również całego zgromadzenia liturgicznego, prowadzą do prawdziwej komunii z Bogiem, przez Jezusa Chrystusa i Duchu Świętym. W artykule posłużono się metodą hermeneutyki liturgicznej i metodą liturgiczno-kontekstualną.
Słowa kluczowe:
Ars celebrandi, liturgia, Eucharystia, biskup, znak, symbol, sztuka, muzyka, śpiew.Bibliografia
Bartocha Waldemar. 2018. Biskup i liturgia w eklezjologii komunii Josepha Ratzingera/Benedykta XVI. W Benedykt XVI i liturgia, red. Daniel Brzeziński, Michał Mikołajczak, Jakub Woźniak, Płock: Płocki Instytut Wydawniczy, 9-31.
Google Scholar
Benedykt XVI. 2009. Przemówienie podczas spotkania z artystami (21 listopada 2009 r.). Bądźcie zwiastunami i świadkami nadziei. [w:] https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/benedykt_xvi/przemowienia/artysci_21112009.html [dostęp 7.08.2023]; Migut 2010. Misteryjna natura liturgii, 177-178.
Google Scholar
Benedykt XVI. 2007. Adhortacja apostolska o Eucharystii, źródle i szczycie życia i misji Kościoła Sacramentum Caritatis. Kraków: Wydawnictwo „M”.
Google Scholar
Benedykt XVI. 2011. Sztuka i kultura umacniają naszą więź z Panem. Audiencja generalna (31 sierpnia 2011r.), „L’Osservatore Romano”, wyd. pol., 337 (10-11): s. 46-48.
Google Scholar
Benedykt XVI. 2009. Średniowieczne katedry romańskie i gotyckie. Audiencja generalna (18 listopada) 2009 r.), „L’Osservatore Romano”, wyd. pol., 331 (1): s. 53-55.
Google Scholar
Beyga Paweł. 2019. Via liturgica. W Via Benedicta. Warsztat naukowy Josepha Ratzingera – Benedykta XVI. red. Bogusław Ferdek. Wiktor Trojnar. Wrocław 2019: Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu: 53-76.
Google Scholar
Bokun Janina. 2018. Orientacja chrześcijańskiej świątyni. W Benedykt XVI i liturgia, 46-59;
Google Scholar
Brzeziński Daniel. Mikołajczak Michał. Woźniak Jakub. 2018. Benedykt XVI i liturgia. Płock: Płocki Instytut Wydawniczy.
Google Scholar
Ferraris Felice. 2002. Animowanie celebracji liturgicznych, tł. Paweł Cembrowicz, Kraków; Wydawnictwo „M”.
Google Scholar
Gatti Vincenzo. 2001. Liturgia e arte, Bologna: Centro editoriale dehoniano EDB.
Google Scholar
Jan Paweł II. 2005. List do artystów, 7. [w:] https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/listy/do_artystow_04041999.html [dostęp 7.08.2023].
Google Scholar
Jura Piotr. 2009. „Zobowiązani do liturgii „poważnej, prostej i pięknej” – ars celebrandi et presidendi”. Liturgia Sacra 15 (2): 303-311.
Google Scholar
Katechizm Kościoła katolickiego. 1994. Poznań: Wydawnictwo Pallottinum.
Google Scholar
Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. 2004. Instrukcja Redemptionis sacramentum. Kraków: Wydawnictwo „M”.
Google Scholar
Kwiatkowski Dariusz. 2012. „Ars celebrandi prezbitera według Ogólnego wprowadzenia do Mszału Rzymskiego z 2002 roku”. Teologia Praktyczna (13): 97-111.
DOI: https://doi.org/10.14746/tp.2012.13.07
Google Scholar
Maldonado Luis. Fernández Pedro. 1992. La celebrazione liturgica: fenomenologia e teologia della celebrazione. W La celebrazione nella Chiesa. Liturgia e sacramentaria fondamentale, t.1. red. Dionisio Borobio, Torino-Leumann: Editrice Elle Di Ci, 209-372.
Google Scholar
Marini Piero. 2005. Liturgia e bellezza. Nobilis Pulchritudo, Città del Vaticano; Libreria Editrice Vaticana.
Google Scholar
Miazek Jan. 2012. Bogactwo świętości przeżywane w liturgii. W Victimae Paschalis laudes. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Doktorowi Marianowi Pisarzakowi MIC w 75. Rocznicę urodzin. Red. Janusz Kumala. Licheń Stary: 101-114.
Google Scholar
Migut Bogusław. 2010. „Misteryjna natura liturgii”. Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne 57 (1): 159-182.
Google Scholar
Nadolski Bogusław. 2004. Wprowadzenie do liturgii. Kraków: Pallottinum.
Google Scholar
Ogólne wprowadzenie do Mszału Rzymskiego. 2004. Poznań: Pallottinum.
Google Scholar
Pierskała Rudolf. 2005. „Troska prezbiterów o piękno celebracji Eucharystii według Redemptoris Sacramentum”. Liturgia Sacra 11 (2): 283-299.
Google Scholar
Propositio 25; cyt. za: SC 42.
Google Scholar
Ratzinger Georg. Hasemann Michael. 2012. Mój brat Papież, tł. Kamil Markiewicz, Kraków: Znak.
Google Scholar
Ratzinger Joseph. 2002. Duch liturgii, tł. Eliza Pieciul, Poznań: Christianitas.
Google Scholar
Ratzinger Joseph. 1999. Nowa pieśń dla Pana. tł. Juliusz Zychowicz. Kraków: Znak
Google Scholar
Joseph Ratzinger, Vittorio Messori. 1986. Raport o stanie wiary. Z Księdzem Kardynałem Josephem Ratzingerem rozmawia Vittorio Messori, tł. Zyta Oryszyn. Jan Chrapek. Kraków-Warszawa-Struga: Wydawnictwo Michalineum.
Google Scholar
Ratzinger Joseph. 2012. Świętowanie Eucharystii – źródło i szczyt życia chrześcijańskiego. W Opera Omnia. Teologia liturgii. Sakramentalne podstawy życia chrześcijańskiego. t. XI. wyd. polskie red. Krzysztof Góźdź. Marzena Górecka. tł. Wiesław Szymona. Lublin: Wydawnictwo KUL, 221-465.
Google Scholar
Ratzinger Joseph. 2012. Teologia muzyki kościelnej. W Opera Omnia, 469-571.
Google Scholar
Sanson Virginio 2002. Lo spazio sacro. Architettura e litugia. Padova: Edizioni Messaggero Padova.
Google Scholar
Sartore Domenico. 1993. Segno/simbolo. W Nuovo Dizionario di Liturgia, red. Domenico Sartore. Achille M. Triacca. Cinisello Balsamo (Milano): Edizioni paoline, 1279-1289.
Google Scholar
Sodi Manlio. 2009. „Tra simboli e riti. Il linguaggio del corpo nella celebrazione”. Rivista Liturgica (XCVI): 311-320.
Google Scholar
Sobór Watykański II. Konstytucja o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium. 2012. W Sobór Watykański II, Konstytucje, Dekrety, Deklaracje, Red. Maria Przybył, Poznań 2002: Wydawnictwo Pallottinum, 48-78.
Google Scholar
Autorzy
Dariusz KwiatkowskiStatystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Inne teksty tego samego autora
- Dariusz Kwiatkowski, Teologiczne znaczenie wotywnej procesji Bożego Ciała na podstawie Dyrektorium o pobożności ludowej i liturgii , Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars: Tom 55 Nr 1 (2020): LitS
- Dariusz Kwiatkowski, Anamnetyczny wymiar liturgii Triduum Paschalnego w tekstach Mszału Rzymskiego , Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars: Tom 57 Nr 1 (2021): LitS
- Dariusz Kwiatkowski, Obecność i działanie Ducha Świętego w znakach liturgicznych sakramentu święceń prezbiteratu , Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars: Tom 63 Nr 1 (2024): LitS