Opracowania Magnificat wybranych kompozytorów luterańskich XVII i 1. połowy XVIII wieku. Część 2: Kompozycje do tekstu niemieckiego i kompozycje organowe
Abstrakt
W niniejszym artykule autor bada opracowania kantyku Magnificat wybranych kompozytorów luterańskich XVII i 1. połowy XVIII wieku, koncentrując się na utworach do tekstu niemieckiego i na kompozycjach przeznaczonych na organy. W części wstępnej autor w sposób zwięzły przedstawia charakterystykę wykorzystania Magnificat z tekstem niemieckim w liturgii protestanckiej oraz jego cechy odrębne względem Magnificat z tekstem łacińskim. Następnie analizie zostają poddane kompozycje do tekstu niemieckiego autorstwa M. Praetoriusa i H. Schütza. W kolejnym kroku autor przedstawia utwory Magnificat przeznaczone na organy, skupiając się najpierw na historii ich rozwoju, a następnie podając przykłady kompozycji D. Buxtehudego i J. Pachelbela. We wnioskach końcowych podkreślono z jednej strony związek na gruncie retoryki muzycznej pomiędzy badanymi kompozycjami a kompozycjami do tekstu łacińskiego, a z drugiej ich zbieżność z teologicznymi zapatrywaniami Marcina Lutra na Matkę Pana.
Słowa kluczowe:
Magnificat, Marcin Luter, kompozytorzy luterańscy, liturgia protestancka, retoryka muzyczna, Magnificat do tekstu niemieckiego, Magnificat na organyBibliografia
Blankenburg Walter. 1980. Praetorius Michael. W The New Grove Dictionary of Music and Musicians. T. 7. Red. Stanley Sadie, 188–192. London: Macmillan Publishers.
Google Scholar
Blankenburg Walter. 1981. Pachelbel Johann. W Das grosse Lexikon der Musik. T. 6. Red. Marc Honegger, Günther Massenkeil, 174–175. Freiburg: Herder.
Google Scholar
Blankenburg Walter. 1982. Schütz Heinrich. W Das grosse Lexikon der Musik. T. 7. Red. Marc Honegger, Günther Massenkeil, 302–305. Freiburg: Herder.
Google Scholar
Bukofzer Manfred. 1970. Muzyka w epoce baroku. Tłum. Elżbieta Dziębowska. Warszawa: PWN.
Google Scholar
Buxtehude Dietrich. 1988. Œuvres d’Orgue. René Saorgin à l’orgue de Zwolle. Nagranie CD. HMA 190942.
Google Scholar
Eggebrecht Hans H. 1969. Schütz und Gottesdienst. Versuch über das Selbstverständliche. Stuttgart: Musikwissenschaftliche Verlags-Gesellschaft.
Google Scholar
Einführung. 2000. W Johann Kuhnau, Jan Dismas Zelenka, Johann Sebastian Bach. Magnificat. Nagranie CD pod dyr. Masaaki Suzuki. BIS-CD-1011, 10–14.
Google Scholar
Herok Piotr. 2023. „Stanowisko Marcina Lutra wobec Maryi Panny”. Liturgia Sacra 29 (2): 117–140.
DOI: https://doi.org/10.25167/ls.5373
Google Scholar
Herok Piotr. 2024. „Opracowania Magnificat wybranych kompozytorów luterańskich XVII i 1. połowy XVIII wieku. Część 1: Kompozycje do tekstu łacińskiego”. Liturgia Sacra 30 (1): 177–203.
DOI: https://doi.org/10.25167/ls.5547
Google Scholar
Kurock Sabine, Simon Rolf-Michael. 1978. Buxtehude Dietrich. W Das grosse Lexikon der Musik. T. 1. Red. Marc Honegger, Günther Massenkeil, 400–401. Freiburg: Herder.
Google Scholar
Magnificat. 19903. Brockhaus-Riemann-Musiklexikon. T. 3. Red. Carl Dahlhaus, Heinz Heinrich Eggebrecht, 75–76. Mainz: Schott.
Google Scholar
Massenkeil Günther. 1978. Magnificat. W Das grosse Lexikon der Musik. T. 5. Red. Marc Honegger, Günther Massenkeil, 190–191. Freiburg: Herder.
Google Scholar
Nolte Ewald V. 1980. Pachelbel Johann. W The New Grove Dictionary of Music and Musicians. T. 14. Red. Stanley Sadie, 46–54. London: Macmillan Publishers.
Google Scholar
Ouvrard Jean-Pierre. 2011. Einführung. W Heinrich Schütz. Die sieben Worte Jesu Christi am Kreuz. Nagranie CD pod dyr. Dominique Visse’a. HMA 1951255, 10–12.
Google Scholar
Paduch Arno. 2003. Einführung. W Johann Pachelbel. Geistliche Festmusik. Nagranie CD pod dyr. Arno Paducha. Christophorus CHR 77257, 2–3.
Google Scholar
Pieschacón Raphael Teresa. 1994. Einführung. W Heinrich Schütz. Psalmen Davids. Nagranie CD pod dyr. Jeremy Summerly’ego. NAXOS 8.553044, 7–8.
Google Scholar
Praetorius Michael. 1997. Musica fiata. Nagranie CD pod dyr. Rolanda Wilson, Sony Classical S2K 62929.
Google Scholar
Riedel Friedrich Wilhelm. 1996. Orgelmusik. W Die Musik in Geschichte und Gegenwart. Zweite, neubearbeitete Ausgabe, Sachteil. T. 7. Red. Ludwig Finscher, 1070–1073. Kassel: Bärenreiter.
Google Scholar
Rifkin Joshua. 1980. Schütz Heinrich. W The New Grove Dictionary of Music and Musicians. T. 17. Red. Stanley Sadie, 1–37. London: Macmillan Publishers.
Google Scholar
Schütz Heinrich. 1994. Psalmen Davids. Nagranie CD pod dyr. Jeremy Summerly’ego. NAXOS 8.553044.
Google Scholar
Schütz Heinrich. 2001. Die sieben Worte Jesu Christi am Kreuz. Nagranie CD pod dyr. Dominique Visse’a. HMA 1951255.
Google Scholar
Snyder Kerala J. 1980. Buxtehude Dietrich. W The New Grove Dictionary of Music and Musicians. T. 15. Red. Stanley Sadie, 526–537. London: Macmillan Publishers.
Google Scholar
Snyder Kerala J. 2009. Dietrich Buxtehude. Życie – twórczość – praktyka wykonawcza. Tłum. Marcin Szelest. Kraków: Astraia.
Google Scholar
Saorgin René. 1988. Einführung. W Dietrich Buxtehude. Œuvres d’Orgue. René Saorgin à l’orgue de Zwolle. Nagranie CD. HMA 190942, 6–7.
Google Scholar
Van Nevel Paul. 2004. Einführung. W Michael Praetorius. Nagranie CD pod dyr. Paula Van Nevela. Sony Music Entertainment, 13–16.
Google Scholar
Wilson Roland. 1997. Einführung. W Michael Praetorius. Musica fiata. Nagranie CD pod dyr. Rolanda Wilsona. Sony Classical S2K 62929, 21–28.
Google Scholar
Autorzy
Piotr Herokhttps://orcid.org/0000-0001-5706-2366
Doktor nauk biblijnych (PIB, Rzym), mgr lic. teologii biblijnej (KUL), mgr lic. prawa kanonicznego (UKSW), prezbiter diecezji opolskiej.
Statystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Inne teksty tego samego autora
- Piotr Herok, Stanowisko Marcina Lutra wobec Maryi Panny , Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars: Tom 62 Nr 2 (2023): LitS
- Piotr Herok, Opracowania Magnificat wybranych kompozytorów luterańskich XVII i 1. połowy XVIII wieku. , Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars: Tom 63 Nr 1 (2024): LitS
