Społeczny obowiązek zawiadomienia o przestępstwie jako przykład lex imperfecta?

Agnieszka Kania

doi:10.25167/osap.1295

Opublikowane: 2017-03-31

Tom 15 Nr 1 (2017)

Społeczny obowiązek zawiadomienia o przestępstwie jako przykład lex imperfecta?

Agnieszka Kania

Opolskie Studia Administracyjno-Prawne

Dział: Articles

https://doi.org/10.25167/osap.1295

Abstrakt

This article focuses on the legal nature of the civic duty to report an offence (Article 304(1) of the Code of Criminal Procedure). Assuming that the solution does not constitute a classic example of lex imperfecta, it is concluded that the breach of its provisions might produce effects only in the sphere of moral judgements. While reflecting on the so-called imperfect norms (norms without sanctions), the analysis concerns not only their legal nature and compliance with the requirements of the principles of legislative technique, but also the possibility of compliance with the current provisions of law being motivated by both an external compulsion and an internal compulsion arising out of the authority of law or persuasive and educational processes. Furthermore, based on the analysis of the civic duty to report an offence in terms of criminal trials, it is concluded that the mechanism does not merely create a regulatory framework for rewarding active civic involvement in crime prevention, but also mandates to count on loyalty of that part of society which has internalized certain norms and values correlating with the requirements of the criminal legislation for the public. It also implicates a need for sanction on criminal law.

Słowa kluczowe:

lex imperfecta, norms without sanctions, civic duty to report an offence

Inne teksty tego samego autora

Agnieszka Kania, Rola ustawowych wskazań sądowego wymiaru kary w kontekście praw jednostki karanej , Opolskie Studia Administracyjno-Prawne: Tom 17 Nr 1 (2019)

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Kania, A. (2017). Społeczny obowiązek zawiadomienia o przestępstwie jako przykład lex imperfecta?. Opolskie Studia Administracyjno-Prawne, 15(1), 49–63. https://doi.org/10.25167/osap.1295

Cited by / Share

Bibliografia

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/29/UE z 25 października 2012 r. ustanawiająca normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw Dz.U. UE L 315/57.
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 11 września 2014 r. Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury (Dz.U. z 2014 r., poz. 1218).
Google Scholar

Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz.U. z 2002 r. Nr 100, poz. 908, t.j. z dnia 29 lutego 2016 r.).
Google Scholar

Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz.U. z 2015 r., poz. 1390).
Google Scholar

Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka (Dz.U. z 2015 r., poz. 21).
Google Scholar

Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 maja 1994 r., K 1/94, „Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego” 1994, nr 1, poz. 10.
Google Scholar

Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 czerwca 1989 r., U 15/88, „Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego” 1989, nr 1, poz. 10.
Google Scholar

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 października 2014 r., SDI 28/14, Legalis nr 1182701.
Google Scholar

Postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 grudnia 1999 r., U 7/99, „Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego” 1999, nr 7, poz. 170.
Google Scholar

Postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 października 2004 r., U 5/02, „Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego – Seria A” 2004, nr 9, poz. 102.
Google Scholar

Postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 kwietnia 2004 r., P 16/03, „Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego – Seria A” 2004, nr 4, poz. 36.
Google Scholar

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 23 września 2015 r., I ACa 406/15, Legalis nr 1352338.
Google Scholar

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 30 października 2015 r., I ACa 567/15, Legalis nr 1378303.
Google Scholar

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 11 października 2001 r., I Aca 505/00, Legalis nr 52320.
Google Scholar

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 1980 r., I KR 35/79, LEX nr 17217.
Google Scholar

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 2000 r., IV KKN 331/00, LEX nr 51135.
Google Scholar

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 marca 1998 r., II KKN 328/96, LEX nr 34012.
Google Scholar

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 stycznia 1999 r., P 2/98, „Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego” 1999, nr 1, poz. 2.
Google Scholar

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 kwietnia 2000 r., K 23/99, „Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego” 2000, nr 3, poz. 89.
Google Scholar

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego siedziba w Poznaniu z dnia 10 marca 2011 r., IV SA/Po 85/11, Legalis nr 826057.
Google Scholar

Antosiewicz J., Uwagi na tle art. 23 i 24 k.c., „Problemy Praworządności” 1989, nr 2.
Google Scholar

Buchała K., Prawo karne materialne, Warszawa 1989.
Google Scholar

Chauvin T., Stawecki T., Winczorek P., Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 2014.
Google Scholar

Cora S., Z problematyki zawiadomienia o przestępstwie, [w:] Aktualne problemy prawa i procesu karnego. Księga ofiarowana Profesorowi Janowi Grajewskiemu, red. M. Płachta, Gdańsk 2003.
Google Scholar

Cora S., Zawiadomienie o przestępstwie jako obowiązek i uprawnienie, „Państwo i Prawo” 2011, nr 6.
Google Scholar

Dąbrowska-Kardas M., Analiza dyrektywalna przepisów części ogólnej kodeksu karnego, Warszawa 2012.
Google Scholar

Dudka K., Anonim a wszczęcie postępowania, „Prokuratura i Prawo” 2005, nr 4.
Google Scholar

Dudka K., Prawny obowiązek zawiadomienia o przestępstwie a odpowiedzialność pokrzywdzonego za czyn z art. 240 k.k., „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2005, nr 1.
Google Scholar

Dziedziak W., Działanie motywacyjne sankcji prawnych i moralnych, „Studia Iuridica Lublinensia” 2005, nr 5.
Google Scholar

Dziedziak W., O działaniu sankcji moralnych (szkic problematyki), [w:] Polska lat dziewięćdziesiątych. Przemiany państwa i prawa, red. M. Mozgawa, M. Nazar, J. Stelmasiak, T. Bojarski, Lublin 1997.
Google Scholar

Ehrlich S., Dynamika norm, Warszawa 1988.
Google Scholar

Gołaszewska M., Internalizacja wartości, „Etyka” 1978, t. 16.
Google Scholar

Grajewski J., Przebieg procesu karnego, Warszawa 2001.
Google Scholar

Grajewski J., Paprzycki L.K., Steinborn S., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 1: Komentarz do art. 1–424 k.p.k., red. J. Grajewski, Kraków 2006.
Google Scholar

Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 1: Art. 1–467, Warszawa 2014.
Google Scholar

Grzeszczyk W., Obowiązek zawiadomienia o przestępstwie, „Prokuratura i Prawo” 1998, nr 10.
Google Scholar

Hotel M., Rychlewska A., Jurydyzacja życia a skuteczność prawa, „Kwartalnik Prawo – Społeczeństwo – Ekonomia” 2015, nr 1.
Google Scholar

Hurrelmann K., Struktura społeczna a rozwój osobowości. Wprowadzenie do teorii socjalizacji, tł. M. Roguszka, Poznań 1994.
Google Scholar

Jabłońska-Bonca J., Przesłanki stanowienia norm bez sankcji, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1984, nr 4.
Google Scholar

Kaźmierczyk S., Pulka Z., Wstęp do prawoznawstwa, Wrocław 2002.
Google Scholar

Kochanowski J., Jurydyzacja życia, „Palestra” 2002, nr 7–8.
Google Scholar

Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, red. J. Giezek, Warszawa 2014.
Google Scholar

Kodeks karny. Część szczególna, t. 2: Komentarz, art. 222–316, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Warszawa 2013.
Google Scholar

Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa 2014.
Google Scholar

Kodeks karny. Komentarz, red. M. Filar, Warszawa 2014.
Google Scholar

Kodeks karny. Komentarz, red. R.A. Stefański, Warszawa 2015.
Google Scholar

Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. D. Świecki, Warszawa 2013.
Google Scholar

Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Skorupka, Warszawa 2015.
Google Scholar

Konstańczak S., Internalizacja wartości moralnych, Słupsk 2001.
Google Scholar

Korybski A., Leszczyński L., Pieniążek A., Wstęp do prawoznawstwa, Lublin 2003.
Google Scholar

Kruk E., Lex imperfecta w prawie administracyjnym, „Studia Iuridica Lublinensia” 2006, nr 8.
Google Scholar

Kruszyński P., Z problematyki wszczęcia postępowania w sprawach o przestępstwa ścigane na wniosek, „Problemy Praworządności” 1987, nr 12.
Google Scholar

Kunicka-Michalska B., Fałszywe oskarżenie w procesie karnym PRL na tle prawno-porównawczym, Toruń 1967.
Google Scholar

Kustra E., Podstawy teorii legislacji, Toruń 1982.
Google Scholar

Lipczyńska M., Przesłanki procesu karnego a zawiadomienie o przestępstwie, „Problemy Praworządności” 1981, nr 5.
Google Scholar

Lipczyńska M., Zawiadomienie o przestępstwie, „Problemy Kryminalistyki” 1965, nr 56–57.
Google Scholar

Łupiński J., Społeczny obowiązek zawiadomienia o przestępstwie, „Prokuratura i Prawo” 2009, nr 1.
Google Scholar

Marek A., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2010, s. 519.
Google Scholar

Mikos J., Sobolewski Z., Prawny obowiązek zawiadomienia o przestępstwie, „Problemy Kryminalistyki” 1967, nr 66.
Google Scholar

Młynarczyk Z., Zawiadomienie o przestępstwie, „Prokuratura i Prawo” 1995, nr 3.
Google Scholar

Niesiołowski J., Paszkiewicz R., Zagadnienie przymusu w prawie, „Państwo i Prawo” 1989, nr 10.
Google Scholar

Opałek K., Wróblewski J., Zagadnienia teorii prawa, Warszawa 1969.
Google Scholar

Pałecki K., Prawoznawstwo. Zarys wykładu. Prawo w porządku społecznym, Warszawa 2003.
Google Scholar

Podgórecki A., Społeczne warunki skuteczności działania przepisów prawnych, „Studia Socjologiczne” 1962, nr 2.
Google Scholar

Ponikowski R., Aspekty procesowe i kryminalistyczne pierwszej informacji o przestępstwie, „Nowe Prawo” 1973, nr 5.
Google Scholar

Reykowski J., Motywacja, postawy prospołeczne a osobowość, Warszawa 1979.
Google Scholar

Sawczyn W., Środki dyscyplinowania administracji publicznej w prawie o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2009.
Google Scholar

Smołka M., Społeczne działanie sankcji prawnej, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G” 1975, vol. 22.
Google Scholar

Sobolewski Z., Przestępstwo uchylania się od denuncjacji (wybrane zagadnienia), „Annanles Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G” 1977, vol. 24.
Google Scholar

Studnicki F., Działanie przepisu prawa. Model teoretyczny, „Studia Socjologiczne” 1962, nr 2.
Google Scholar

Studnicki F., Przepływ wiadomości o normach prawnych, Kraków 1965.
Google Scholar

Szałkowski R., Z problematyki społecznych uwarunkowań skuteczności ścigania karnego, „Państwo i Prawo” 1985, nr 2.
Google Scholar

Szczepański J., Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa 1970.
Google Scholar

Szewczyk M., Zawiadomienie o przestępstwie – obowiązek i uprawnienie, „Krakowskie Studia Prawnicze” 1972, t. 5.
Google Scholar

Sztompka P., Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków 2002.
Google Scholar

Szyprowski B., Uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa jako faktyczna przesłanka wszczęcia postępowania przygotowawczego, „Prokuratura i Prawo” 2006, nr 3.
Google Scholar

Śmiałowski J., Pojęcie i analiza sankcji prawnej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Prawnicze” 1962, nr 9.
Google Scholar

Turowski J., Socjologia. Małe struktury społeczne, Lublin 1999.
Google Scholar

Waltoś S., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 26 października 1967 r., V KRN 762/67, „Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych” 1968, nr 11.
Google Scholar

Waltoś S., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2003.
Google Scholar

Wierczyński G., Redagowanie i ogłaszanie aktów normatywnych. Komentarz, Warszawa 2010.
Google Scholar

Wilk L., Obowiązek denuncjacji w prawie karnym (art. 240 k.k.), „Prokuratura i Prawo” 1999, nr 1.
Google Scholar

Wojtczak S., Zasady techniki prawodawczej – kilka uwag dodatkowych, „Państwo i Prawo” 2005, nr 10.
Google Scholar

Wojtczak S., Zasady techniki prawodawczej – luka w prawie?, „Państwo i Prawo” 2005, nr 1.
Google Scholar

Wronkowska S., Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa, Poznań 2003.
Google Scholar

Wronkowska S., Problemy racjonalnego tworzenia prawa, Poznań 1982.
Google Scholar

Wronkowska S., Zasady techniki prawodawczej, czy rzeczywiście luka w prawie?, „Państwo i Prawo” 2005, nr 2.
Google Scholar

Wronkowska S., Zieliński M., Komentarz do zasad techniki prawodawczej z dnia 20 czerwca 2002 r., Warszawa 2012.
Google Scholar

Wronkowska S., Ziembiński Z., Zarys teorii prawa, Poznań 1997.
Google Scholar

Wróblewski J., Model racjonalnego tworzenia prawa, „Państwo i Prawo” 1973, nr 11.
Google Scholar

Wyciszczak S., Zasada praworządności w postępowaniu przygotowawczym, „Problemy Praworządności” 1987, nr 11.
Google Scholar

Zabłocki S., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 22 III 1974, IV KRN 6/74, „Państwo i Prawo” 1975, nr 10.
Google Scholar

Zalasiński T., Zasady prawidłowej legislacji w poglądach Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2008.
Google Scholar

Zasady techniki prawodawczej. Komentarz do rozporządzenia, red. J. Warylewski, Warszawa 2003.
Google Scholar

Zasady techniki prawodawczej w zakresie aktów prawa miejscowego. Komentarz praktyczny z wzorami oraz przykładami, red. D. Szafrański, Warszawa 2014.
Google Scholar

Ziembiński Z., Problemy podstawowe prawoznawstwa, Warszawa 1980.
Google Scholar

Ziembiński Z., Teoria prawa, Warszawa-Poznań 1978.
Google Scholar

Ziembiński Z., Założenia faktyczne wypowiedzi normatywnych, „Etyka” 1977, t. 15.
Google Scholar