List w służbie pamięci. Dokumentalny wymiar korespondencji Wisławy Szymborskiej i Kornela Filipowicza
Abstrakt
The paper focuses on the documentary aspect of a letter as a speech genre. The corpus comprises the letters exchanged between Wisława Szymborska and Kornel Filipowicz, written between 1966 and 1985. The study aims toanalyse how the participants of the epistolary dialogue present historic and social issues, and to what extent a private letter may serve memory. The analysis proves that the topics in the texts revolve around every day and ordinary issues – important only for the correspondents. Historical facts and social affairs are reported selectively, always from the sender’s point of view, and in relation to the addressee and the circumstances. They are often expressed in a disguised form (by means of allusion, understatement, joke, irony) which is determined by two factors: the fear of censorship and the correspondents’ literary abilities and their similar personality traits. The data reveals that a letter – considered as one’s account of events and a secondary mnemonic genre – may serve memory onlyin some ways but not completely because it “remembers” the past in a relative and limited way.
Słowa kluczowe:
Wisława Szymborska, Kornel Filipowicz, memory, letter, documentBibliografia
Szymborska W., Filipowicz K., 2016, Najlepiej w życiu ma twój kot. Listy, Kraków.
Google Scholar
Bikont A., Szczęsna J., 2012, Pamiątkowe rupiecie. Biografia Wisławy Szymborskiej, Kraków.
Google Scholar
Chlebda W., 2012, Pamięć ujęzykowiona. – Tradycja dla współczesności, t. 6: Pamięć jako kategoria rzeczywistości kulturowej, red. J. Adamowski, M. Wójcicka, Lublin, s. 109–119.
Google Scholar
Chlebda W., 2018, Pamięć a język. Zarys relacji. – Pamięć w ujęciu lingwistycznym. Zagadnienia teoretyczne i metodyczne, red. W. Czachur, Warszawa, s. 56–67.
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323530077.pp.56-68
Google Scholar
Czachur W., 2016, Dlaczego pamięć społeczna może być obiektem badań lingwistycznych? – Karły na ramionach olbrzymów? Kultura niemieckiego obszaru językowego w dialogu z tradycją, t. 2., red. J. Godlewicz-Adamiec, P. Kociumbas, E. Michta, Warszawa, s. 252–260.
Google Scholar
Kałkowska A., 1982, Struktura składniowa listu, Wrocław. Kita M., 2013, Polski dyskurs prywatności, „Postscriptum Polonistyczne”, nr 1 (11), s. 93–103.
Google Scholar
Popiel M., 2004, List artysty jako gatunek narracji epistolograficznej. O listach Stanisława Wyspiańskiego, „Teksty Drugie”, nr 4, s. 115–124.
Google Scholar
Roszkowski W., 2003, Historia Polski 1914–2001, Warszawa.
Google Scholar
Rybicka E., 2004, Antropologiczne i komunikacyjne aspekty dyskursu epistolograficznego, „Teksty Drugie”, nr 4, s. 40–55.
Google Scholar
Skwarczyńska S., 1975, Wokół teorii listu (Paradoksy). – Pomiędzy historią a teorią literatury, red. S. Skwarczyńska, Warszawa, s. 178–186.
Google Scholar
Skwarczyńska S., 2006, Teoria listu, na podstawie lwowskiego pierwodruku oprac. E. Feliksiak i M. Leś, Białystok.
Google Scholar
Wójcicka M., 2017, Styl jako praktyka i forma pamięci zbiorowej, „Półrocznik Językoznawczy Tertium. Tertium Linguistic Journal”, nr 2 (1), s. 29–42.
DOI: https://doi.org/10.7592/Tertium2017.2.1.Wojcicka
Google Scholar
Wójcicka M., 2018, Język pamięci zbiorowej (w kontekście kultury oralności, piśmienności i elektralności). Prolegomena. – Pamięć w ujęciu lingwistycznym. Zagadnienia teoretyczne i metodyczne, red. W. Czachur, Warszawa, s. 68–93.
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323530077.pp.68-93
Google Scholar
http://www.szymborska.org.pl/kalendarium.html (dostęp: 14.11.2018)
Google Scholar
https://encyklopedia.pwn.pl/ (dostęp: 10.11.2018)
Google Scholar
https://pl.wikipedia.org (dostęp: 10.11.2018)
Google Scholar
https://sjp.pwn.pl (dostęp: 7.11.2018)
Google Scholar
www.wsjp.pl (dostęp: 7.11.2018)
Google Scholar
Statystyki
Downloads
Licencja
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
Inne teksty tego samego autora
- Anna Wojciechowska, Afektonimy jako przedmiot badań lingwistycznych (na materiale listów Wojciecha Kossaka do żony) , Stylistyka: Tom 26 (2017): Słowo a styl
- Anna Wojciechowska, Opozycja swój / obcy w zapiskach Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej z lat 1939–1945 , Stylistyka: Tom 24 (2015): Różnorodność kulturowa a styl
- Anna Wojciechowska, O wielostylowości w XIX-wiecznych protokołach zebrań , Stylistyka: Tom 22 (2013): Styl w kulturze
- Anna Wojciechowska, Maria Wojtak, Wprowadzenie do genologii, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2019, 292 s. , Stylistyka: Tom 29 (2020): Styl i religia
- Anna Wojciechowska, Anna Dunin-Dudkowska, Akt notarialny jako gatunek wypowiedzi, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2010, 218 s. , Stylistyka: Tom 20 (2011): Integracja w stylistyce - Integration in Stylistics
- Anna Wojciechowska, Charakterystyka stylistyczna XIX-wiecznych protokołów , Stylistyka: Tom 20 (2011): Integracja w stylistyce - Integration in Stylistics
- ANNA WOJCIECHOWSKA, O stylu przemówień sądowych Eugeniusza Śmiarowskiego z lat 1920–1925 , Stylistyka: Tom 32 Nr 32 (2023): Stylistyka
