Modalność  epistemiczna w ustnych wypowiedziach maturzystów

Anna Tabisz

doi:10.25167/Stylistyka.25.2016.26

Opublikowane: 2020-01-10

Tom 25 (2016)

Modalność epistemiczna w ustnych wypowiedziach maturzystów

Anna Tabisz

Stylistyka

Dział: Articles

https://doi.org/10.25167/Stylistyka.25.2016.26

Abstrakt

In this article the author analyses components of the epistemic modality, by means of which a student assesses the accuracy of views presented during the oral matriculation examination in the Polish language. Considering the specificity of spoken utterances during the oral matriculation examination, the epistemic modality can be defined as all kinds of information on an intellectual attitude of the speaker who, on the basis of his/her own knowledge and thinking processes which are taking place in his/her mind at a given moment, makes a “gradable” assessment of a view’s reliability. The analysed texts differ depending on the level of certainty of their authors as far as the communicated content is concerned and they can be divided into two basic groups: 1) utterances containing markers of a modal certainty function and 2) utterances with markers of a modal probability function and possibilities which are much more numerous in the examined material. The fact of highlighting the hypothetical nature of views by secondary school graduates comes from a specific asymmetry between an examinee and an examiner, non-equivalence not only of the played social roles but also of areas of knowledge between the speaker and the recipient. The assumption that the examiner knows more results in the fact that students increase the distance to the views which they communicate, what seems to be rather unfortunate because the uncertainty in relation to their own utterances does not favour achieving the recipient’s acceptance or support for the communicated views and this is one of the aims of an argumentative utterance.

Słowa kluczowe:

utterance modality, epistemic modality, argumentative utterance, spoken utterance, educational discourse

Inne teksty tego samego autora

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Tabisz, A. (2020). Modalność epistemiczna w ustnych wypowiedziach maturzystów. Stylistyka, 25, 429–443. https://doi.org/10.25167/Stylistyka.25.2016.26

Cited by / Share

Bibliografia

Bralczyk J., 1978, O leksykalnych wyznacznikach prawdziwościowej oceny sądów, Katowice.
Google Scholar

Cialdini R.B., 2010, Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka, przeł. B. Wojciszke, Gdańsk.
Google Scholar

Duszak A., 1998, Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa, Warszawa.
Google Scholar

Czapiga Z., 2006, Rosyjskie operatory metatekstowe i ich polskie odpowiedniki, Rzeszów.
Google Scholar

Gajda S., 1981, Podstawowe logicznojęzykowe typy mówienia (głoszenie, opis, opowiadanie, rozumowanie), „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu”, Językoznawstwo VII, s. 125–140.
Google Scholar

Gajda S., 1982, Podstawy badań stylistycznych nad językiem naukowym, Warszawa.
Google Scholar

Gajda S., 1988, Dialogowość tekstów naukowych, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu”, Językoznawstwo XI, s. 181–192.
Google Scholar

Gajewska U., 2004, Metatekstemy w języku nauk ścisłych, Rzeszów.
Google Scholar

Grzegorczykowa R., 2001, Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa.
Google Scholar

Jędrzejko E., 2001, Jeszcze o modalności z perspektywy badań języka i stylu tekstów artystycznych.–Stylistyka i pragmatyka, red. B. Witosz, Katowice.
Google Scholar

Kaszewski K., 2006, Język dyskusji radiowej: analiza wypowiedzi słuchaczy w Programie III Polskiego Radia, Warszawa.
Google Scholar

Kawka M., 1999, Dyskurs szkolny. Zagadnienia języka, Kraków.
Google Scholar

Korolko M., 1998, Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa.
Google Scholar

Kowal J., 1994, O sztuce pisania wypracowań, Kielce.
Google Scholar

Ligara B., 1997, Polskie czasowniki modalne i ich francuskie ekwiwalenty tłumaczeniowe, Kraków.
Google Scholar

Lyons J., 1977/1984, Semantyka, t. 1, przeł. A. Weinsberg, Warszawa.
Google Scholar

Misztal B., 2014, Niewątpliwie, zdecydowanie, rzekomo, bodajże – rola wykładników modalności epistemicznej w rozmowach internetowych.–Kultura mówienia dawniej i dziś, red. M. Kułakowska, A. Myszka, Rzeszów.
Google Scholar

Nagajowa M., 1994, Nauka o języku dla nauki języka, Kielce.
Google Scholar

Nocoń J., 2013, Zamiast prezentacji, „Polonistyka”, nr 10, s. 4–6.
Google Scholar

Ożóg K., 1991, Elementy metatekstowe ze składnikiem „mówię” w polszczyźnie mówionej, „Język a Kultura”, t. 4: Funkcje języka i wypowiedzi, red. J. Bartmiński, R. Grzegorczykowa, s. 183–194.
Google Scholar

Pisarkowa K., 1975, Składnia rozmowy telefonicznej, Wrocław.
Google Scholar

Polański K. (red.), 2003, Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Google Scholar

Rytel D., 1982, Leksykalne środki wyrażania modalności w języku czeskim i polskim, Wrocław–Warszawa–Kraków
Google Scholar

Skubalanka T., 1991, Wprowadzenie do gramatyki stylistycznej języka polskiego, Lublin.
Google Scholar

Starzec A., 1999, Współczesna polszczyzna popularnonaukowa, Opole.
Google Scholar

Szymanek K., 2001, Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny, Warszawa.
Google Scholar

Wierzbicka A., 1971, Metatekst w tekście.–O spójności tekstu, red. M.R. Mayenowa, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Google Scholar

Wilkoń A., 2002., Spójność i struktura tekstu. Wstęp do lingwistyki tekstu, Kraków.
Google Scholar

Witosz B., 2001, Metatekst w opisie teoriotekstowym, stylistycznym i pragmalingwistycznym.–Stylistyka a pragmatyka, red. B. Witosz, Katowice.
Google Scholar

Wojtak M., 1999, Dyskurs asekuracyjny w dyskursie naukowym.–Dyskurs naukowy – tradycja i zmiana, red. S. Gajda, Opole.
Google Scholar

Żydek-Bednarczuk U., 2002, Strategie asekuracyjne i konwersacyjne w tekście naukowym.–Język w przestrzeni społecznej, red. S. Gajda, K. Rymut, U. Żydek-Bednarczuk, Opole.
Google Scholar