Manieryzm językowy jako zjawisko stylistyczne (na przykładzie języka polskiego i rosyjskiego)
Aleksander Kiklewicz
Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurski w Olsztynie.Abstrakt
The author considers the phenomenon of mannerisms and (a similar phenomenon) the snobbery of language behavior in social communication. The analysis of empirical material is based on a model of linguistic communication that includes four configured categories: meaning, form/structure, pragmatic function and context. The author treats the mannerisms of language as a preference of the sentence form and structure, thereby causing some pragmatic effects. The author distinguishes several communicative and non-communicative functions of language mannerisms: associative (especially the function of positive self-presentation of the sender), pragmatic (persuasive), and ethological (aesthetic and hedonic experience).
Słowa kluczowe:
language and society, language communication, pragmatics, stylistics, language mannerism and snobbery, social variant of language, sociolect, idiolect, pragmatic functionBibliografia
Admoni W. G. [= Admoni V. G.], 1994, Sistema form rečevogo vyskazyvaniâ, Sankt-Peterburg.
Google Scholar
Awdiejew A., 1999, Wstęp. — Gramatyka komunikacyjna, red. A. Awdiejew, Kraków, s. 7-8.
Google Scholar
Awdiejew A./Habrajska G., 2004, Wprowadzenie do gramatyki komunikacyjnej, 1, Łask.
Google Scholar
Awdiejew A./Habrajska G., 2006, Wprowadzenie do gramatyki komunikacyjnej, 2. Łask.
Google Scholar
Bak R. C., 1943, Dissolution of the ego, mannerism and delusion of grandeur, “Journal of Nervous & Mental Disease”, 98/5, p. 457-463.
Google Scholar
Barthes R., 1968, Le degré zéro de l’écriture: suivi de eléments de sémiologie, Paris.
Google Scholar
Burling R., 1986, The selective advantage of complex language, “Ethology and Sociobiology” 7, p. 1-6.
Google Scholar
Burzyński J., 2016, Epicki, http://www.nowewyrazy.uw.edu.pl/esej/wg-tytulu/epicki.html [dostęp: 11 VIII 2016].
Google Scholar
Buttler D., 2001, Polski dowcip językowy, Warszawa.
Google Scholar
Buttler D./Kurkowska H./Satkiewicz H., 1987, Kultura języka polskiego. Zagadnienia poprawności leksykalnej (słownictwo rodzime) Warszawa.
Google Scholar
Cameron A. D., 2009, Psychiatria, Wrocław.
Google Scholar
Czech J. (red.), 2013, Wdrapałem się na piedestał. Nowa poezja rosyjska, Wołowiec.
Google Scholar
Fleischer, M., 1991, Die Semiotik des Spruches. Kulturelle Dimensionen moderner Sprüche (an deutschem und polnischem Material), Bochum.
Google Scholar
Galant S., 1919, Suggestion und psychische Infektion, „Archiv für Psychiatrie und Nervenkrankheiten“, 60/1, s. 208-218.
Google Scholar
Gołowin E. [= Golovin E.], 2016, Manera i manʹerizm, http://golovinfond.ru/content/manera-i-ma¬ne¬rizm (dostęp: 13 VIII 2016).
Google Scholar
Grice H. P., 1977, Logika a konwersacja, „Przegląd Humanistyczny”, VI, s.. 85-99.
Google Scholar
Handke K., 2008, Socjologia języka, Warszawa.
Google Scholar
Jaccard J.-Ph., 2004, „Cisfinitum“ i Smertʹ.—Absurd i vokrug, red. O. Burenina, Moskva,s. 75-91.
Google Scholar
Kępiński A., 2012, Schizofrenia, Kraków.
Google Scholar
Kiklewicz A., 2010a, Modelowanie parametryczne przestrzeni komunikacyjnej (aspekty semiotyczne). — Teorie komunikacji i mediów, red. M. Graszewicz, J. Jastrzębski, Wrocław, s. 55-66.
Google Scholar
Kiklewicz A., 2010b, Pragmatyczne aspekty konceptualizacji. O manierycznym użyciu nazw własnych w języku potocznym noworuskich. — Z zagadnień semantyki i stylistyki tekstu, red. A. Ginter, Łódź, s. 503-510.
Google Scholar
Kiklewicz A., 2012, Czwarte królestwo. Język a kontekst w dyskursach współczesności, Warszawa.
Google Scholar
Kiklewicz A., 2015a, Bełkot w komunikacji: próba klasyfikacji zjawisk. — Bełkot, czyli mowa ludzka pozba-wiona sensu. Komunikacyjna funkcja wypowiedzi niejasnych, red. P. Lewiński, Olsztyn, s. 11-26.
Google Scholar
Kiklewicz A., 2015b, Styl jako kategoria lingwistyki międzykulturowej, „Stylistyka”, XXIV, s. 7-28.
Google Scholar
Kiklewicz A., 2016, Postmodernizm/poststrukturalizm jako czynnik zmian w naukach humanistycznych w aspek-cie epistemicznym, społecznym i etycznym (na przykładzie współczesnego językoznawstwa). Część 1, „LingVaria”, 1/21, s. 21-34.
Google Scholar
Klimowicz T., 2016, Umiłowany Mylycancie / Strzelisty bądź i wiecznie młody, http://maga-zyn.o.pl/2014/umilowany-mylycancie-strzelisty-badz-i-wiecznie-mlody-odra/2/#/ (dostęp: 16 VIII 2016).
Google Scholar
Kmalvand A., 2015, Visual Communication in PowerPoint Presentations in Applied Linguistics, “TechTrends”, 6/59,p. 41-45.
Google Scholar
Koefer A., 1994, Institutionelle Kommunikation. Zur Methodologie und Empirie der Handlungsanalyse, Opla-den.
Google Scholar
Kolarczyk M., 2010, Sztuka żywego słowa, Warszawa.
Google Scholar
Lipczuk R., 2003, Puryzm językowy w Niemczech — historia i teraźniejszość, „Bulletin de la Société Polonaise de Linguistique », LIX, s. 139-149.
Google Scholar
Maniorow W. C. [=MANËROV V. H.], 1999, Psihodiagnostika ličnosti po golosu i reči, Sankt-Peterburg.
Google Scholar
Miławska M., 2013, Językowe przejawy doświadczenia potocznego w Dniu Świra Marka Koterskiego, „Białostockie Archiwum Językowe”, 13, s. 203-226.
Google Scholar
Miller G., 2004, Umysł w zalotach. Jak wybory seksualne kształtowały naturę człowieka, Poznań.
Google Scholar
Misiak M., 2012, Poprawność językowa, „Forum Akademickie”, 12, s. 48-49.
Google Scholar
Mucznik B. S. [= Mučnik B. S.], 1985, Čelovek i tekst. Osnovy kulʹtury pisʹmennoj reči, Moskva.Paris R., 2003, Autorität – Führung – Elite. Eine Abgrenzung.— Oberschichten – Eliten – Herrschende Klassen, red. S. Hradil et al., Wiesbaden, s. 55-72.
Google Scholar
Piekot T., 2006, Dyskurs polskich wiadomości prasowych, Karków.
Google Scholar
Pisarek W., 2002, Retoryka dziennikarska, Kraków.
Google Scholar
Sikora T., 2006, „No zielono... Jak szlag... W rzeczy samej... Wegetacja roślinna w tym roku wybuchła nad wy-raz bujnie”, czyli co Marek Koterski robi z polszczyzną-ojczyzną w swoich filmach, „Studia Filmoznaw-cze”,27, s. 161-181.
Google Scholar
Silman T. M. [= Silʹman T. M.], 1977, Zametki o lirike, Leningrad.
Google Scholar
Soćko A., 2014, Kreatywność językowa Roberta Makłowicza: styl językowy programu TV „Makłowicz w podró-ży”, „Prace Językoznawcze”, XVI/2, s. 81-94.
Google Scholar
Sokal A./Bricmont J., 1998, Modne bzdury. O nadużywaniu pojęć z zakresu nauk ścisłych przez postmoderni-stycznych intelektualistów, Warszawa.
Google Scholar
Szkłowski W. [= Šklovskij V.], 1914,Voskrešenie slova, Sankt-Peterburg.
Google Scholar
Trofimowa E. [= Trofimova E.], 2016, Burlesk, travestiâ, centonnostʹ kurtuaznyh meditacij Vadima Stepancova, http://magazines.russ.ru/ra/2008/5/tr18.html (dostęp: 15 VIII 2016).
Google Scholar
Ungvari G. S./Caroff S. N./Gerevich J., 2010, The Catatonia Conundrum: Evidence of Psychomotor Phenomena as a Symptom Dimension in Psychotic Disorders, “Schizophrenia Bulletin”, 36/2, p. 231-238.
Google Scholar
Ungvari G. S./Goggins W./Leung S.-K. et al., 2009, Schizophrenia with prominent catatonic features (‘catatonic schizophrenia’). III: Latent class analysis of the catatonic syndrome, “Progress in Neuro-Psycho¬phar-macology & Biological Psychiatry”, 33/1, p. 81-85.
Google Scholar
Wojtak M., 2002, Potoczność w tekstach prasowych. — Język trzeciego tysiąclecia II. 1: Nowe oblicza komuni-kacji we współczesnej polszczyźnie, red. G. Szpila, Kraków, s. 323-333.
Google Scholar
Woźniak T., 2005, Narracja w schizofrenii, Lublin.
Google Scholar
Zejgarnik B. W. [=Zejgarnik B. V.], 1981, Narušenie spontannosti pri voennyh travmah lobnyh dolej mozga, — Hrestomatiâ po patopsihologii, red. B. V. Zejgarnik, A. P. Kornilov, V. V. Nikolaeva, Moskva, s. 81-92.
Google Scholar
Autorzy
Aleksander KiklewiczStatystyki
Downloads
Licencja
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
Inne teksty tego samego autora
- Aleksander Kiklewicz, Współczesna wypowiedź dziennikarska w świetle zasady kooperacji , Stylistyka: Tom 25 (2016): Gajda i stylistyka
- Aleksander Kiklewicz, Symulacja semantyczna jako cecha stylu narodowego , Stylistyka: Tom 27 (2018): Styl i aksjologia
- Aleksander Kiklewicz, Zasada kooperacji w krytycznej analizie dyskursów humanistycznych (na przykładzie nauk filologicznych) , Stylistyka: Tom 23 (2014): Dyskurs i styl
- Aleksander Kiklewicz, Dystrybucyjny model odmian społecznych języka , Stylistyka: Tom 18 (2009): Styl i kreatywność - Style and Creativity
- Aleksander Kiklewicz, Funkcja stylistyczna wypowiedzi w perspektywie lingwistyki porównawczej , Stylistyka: Tom 20 (2011): Integracja w stylistyce - Integration in Stylistics