Manieryzm językowy jako zjawisko stylistyczne (na przykładzie języka polskiego i rosyjskiego)

Aleksander Kiklewicz

Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurski w Olsztynie.

Abstrakt

The author considers the phenomenon of mannerisms and (a similar phenomenon) the snobbery of language behavior in social communication. The analysis of empirical material is based on a model of linguistic communication that includes four configured categories: meaning, form/structure, pragmatic function and context. The author treats the mannerisms of language as a preference of the sentence form and structure, thereby causing some pragmatic effects. The author distinguishes several communicative and non-communicative functions of language mannerisms: associative (especially the function of positive self-presentation of the sender), pragmatic (persuasive), and ethological (aesthetic and hedonic experience).

Słowa kluczowe:

language and society, language communication, pragmatics, stylistics, language mannerism and snobbery, social variant of language, sociolect, idiolect, pragmatic function

Admoni W. G. [= Admoni V. G.], 1994, Sistema form rečevogo vyskazyvaniâ, Sankt-Peterburg.
  Google Scholar

Awdiejew A., 1999, Wstęp. — Gramatyka komunikacyjna, red. A. Awdiejew, Kraków, s. 7-8.
  Google Scholar

Awdiejew A./Habrajska G., 2004, Wprowadzenie do gramatyki komunikacyjnej, 1, Łask.
  Google Scholar

Awdiejew A./Habrajska G., 2006, Wprowadzenie do gramatyki komunikacyjnej, 2. Łask.
  Google Scholar

Bak R. C., 1943, Dissolution of the ego, mannerism and delusion of grandeur, “Journal of Nervous & Mental Disease”, 98/5, p. 457-463.
  Google Scholar

Barthes R., 1968, Le degré zéro de l’écriture: suivi de eléments de sémiologie, Paris.
  Google Scholar

Burling R., 1986, The selective advantage of complex language, “Ethology and Sociobiology” 7, p. 1-6.
  Google Scholar

Burzyński J., 2016, Epicki, http://www.nowewyrazy.uw.edu.pl/esej/wg-tytulu/epicki.html [dostęp: 11 VIII 2016].
  Google Scholar

Buttler D., 2001, Polski dowcip językowy, Warszawa.
  Google Scholar

Buttler D./Kurkowska H./Satkiewicz H., 1987, Kultura języka polskiego. Zagadnienia poprawności leksykalnej (słownictwo rodzime) Warszawa.
  Google Scholar

Cameron A. D., 2009, Psychiatria, Wrocław.
  Google Scholar

Czech J. (red.), 2013, Wdrapałem się na piedestał. Nowa poezja rosyjska, Wołowiec.
  Google Scholar

Fleischer, M., 1991, Die Semiotik des Spruches. Kulturelle Dimensionen moderner Sprüche (an deutschem und polnischem Material), Bochum.
  Google Scholar

Galant S., 1919, Suggestion und psychische Infektion, „Archiv für Psychiatrie und Nervenkrankheiten“, 60/1, s. 208-218.
  Google Scholar

Gołowin E. [= Golovin E.], 2016, Manera i manʹerizm, http://golovinfond.ru/content/manera-i-ma¬ne¬rizm (dostęp: 13 VIII 2016).
  Google Scholar

Grice H. P., 1977, Logika a konwersacja, „Przegląd Humanistyczny”, VI, s.. 85-99.
  Google Scholar

Handke K., 2008, Socjologia języka, Warszawa.
  Google Scholar

Jaccard J.-Ph., 2004, „Cisfinitum“ i Smertʹ.—Absurd i vokrug, red. O. Burenina, Moskva,s. 75-91.
  Google Scholar

Kępiński A., 2012, Schizofrenia, Kraków.
  Google Scholar

Kiklewicz A., 2010a, Modelowanie parametryczne przestrzeni komunikacyjnej (aspekty semiotyczne). — Teorie komunikacji i mediów, red. M. Graszewicz, J. Jastrzębski, Wrocław, s. 55-66.
  Google Scholar

Kiklewicz A., 2010b, Pragmatyczne aspekty konceptualizacji. O manierycznym użyciu nazw własnych w języku potocznym noworuskich. — Z zagadnień semantyki i stylistyki tekstu, red. A. Ginter, Łódź, s. 503-510.
  Google Scholar

Kiklewicz A., 2012, Czwarte królestwo. Język a kontekst w dyskursach współczesności, Warszawa.
  Google Scholar

Kiklewicz A., 2015a, Bełkot w komunikacji: próba klasyfikacji zjawisk. — Bełkot, czyli mowa ludzka pozba-wiona sensu. Komunikacyjna funkcja wypowiedzi niejasnych, red. P. Lewiński, Olsztyn, s. 11-26.
  Google Scholar

Kiklewicz A., 2015b, Styl jako kategoria lingwistyki międzykulturowej, „Stylistyka”, XXIV, s. 7-28.
  Google Scholar

Kiklewicz A., 2016, Postmodernizm/poststrukturalizm jako czynnik zmian w naukach humanistycznych w aspek-cie epistemicznym, społecznym i etycznym (na przykładzie współczesnego językoznawstwa). Część 1, „LingVaria”, 1/21, s. 21-34.
  Google Scholar

Klimowicz T., 2016, Umiłowany Mylycancie / Strzelisty bądź i wiecznie młody, http://maga-zyn.o.pl/2014/umilowany-mylycancie-strzelisty-badz-i-wiecznie-mlody-odra/2/#/ (dostęp: 16 VIII 2016).
  Google Scholar

Kmalvand A., 2015, Visual Communication in PowerPoint Presentations in Applied Linguistics, “TechTrends”, 6/59,p. 41-45.
  Google Scholar

Koefer A., 1994, Institutionelle Kommunikation. Zur Methodologie und Empirie der Handlungsanalyse, Opla-den.
  Google Scholar

Kolarczyk M., 2010, Sztuka żywego słowa, Warszawa.
  Google Scholar

Lipczuk R., 2003, Puryzm językowy w Niemczech — historia i teraźniejszość, „Bulletin de la Société Polonaise de Linguistique », LIX, s. 139-149.
  Google Scholar

Maniorow W. C. [=MANËROV V. H.], 1999, Psihodiagnostika ličnosti po golosu i reči, Sankt-Peterburg.
  Google Scholar

Miławska M., 2013, Językowe przejawy doświadczenia potocznego w Dniu Świra Marka Koterskiego, „Białostockie Archiwum Językowe”, 13, s. 203-226.
  Google Scholar

Miller G., 2004, Umysł w zalotach. Jak wybory seksualne kształtowały naturę człowieka, Poznań.
  Google Scholar

Misiak M., 2012, Poprawność językowa, „Forum Akademickie”, 12, s. 48-49.
  Google Scholar

Mucznik B. S. [= Mučnik B. S.], 1985, Čelovek i tekst. Osnovy kulʹtury pisʹmennoj reči, Moskva.Paris R., 2003, Autorität – Führung – Elite. Eine Abgrenzung.— Oberschichten – Eliten – Herrschende Klassen, red. S. Hradil et al., Wiesbaden, s. 55-72.
  Google Scholar

Piekot T., 2006, Dyskurs polskich wiadomości prasowych, Karków.
  Google Scholar

Pisarek W., 2002, Retoryka dziennikarska, Kraków.
  Google Scholar

Sikora T., 2006, „No zielono... Jak szlag... W rzeczy samej... Wegetacja roślinna w tym roku wybuchła nad wy-raz bujnie”, czyli co Marek Koterski robi z polszczyzną-ojczyzną w swoich filmach, „Studia Filmoznaw-cze”,27, s. 161-181.
  Google Scholar

Silman T. M. [= Silʹman T. M.], 1977, Zametki o lirike, Leningrad.
  Google Scholar

Soćko A., 2014, Kreatywność językowa Roberta Makłowicza: styl językowy programu TV „Makłowicz w podró-ży”, „Prace Językoznawcze”, XVI/2, s. 81-94.
  Google Scholar

Sokal A./Bricmont J., 1998, Modne bzdury. O nadużywaniu pojęć z zakresu nauk ścisłych przez postmoderni-stycznych intelektualistów, Warszawa.
  Google Scholar

Szkłowski W. [= Šklovskij V.], 1914,Voskrešenie slova, Sankt-Peterburg.
  Google Scholar

Trofimowa E. [= Trofimova E.], 2016, Burlesk, travestiâ, centonnostʹ kurtuaznyh meditacij Vadima Stepancova, http://magazines.russ.ru/ra/2008/5/tr18.html (dostęp: 15 VIII 2016).
  Google Scholar

Ungvari G. S./Caroff S. N./Gerevich J., 2010, The Catatonia Conundrum: Evidence of Psychomotor Phenomena as a Symptom Dimension in Psychotic Disorders, “Schizophrenia Bulletin”, 36/2, p. 231-238.
  Google Scholar

Ungvari G. S./Goggins W./Leung S.-K. et al., 2009, Schizophrenia with prominent catatonic features (‘catatonic schizophrenia’). III: Latent class analysis of the catatonic syndrome, “Progress in Neuro-Psycho¬phar-macology & Biological Psychiatry”, 33/1, p. 81-85.
  Google Scholar

Wojtak M., 2002, Potoczność w tekstach prasowych. — Język trzeciego tysiąclecia II. 1: Nowe oblicza komuni-kacji we współczesnej polszczyźnie, red. G. Szpila, Kraków, s. 323-333.
  Google Scholar

Woźniak T., 2005, Narracja w schizofrenii, Lublin.
  Google Scholar

Zejgarnik B. W. [=Zejgarnik B. V.], 1981, Narušenie spontannosti pri voennyh travmah lobnyh dolej mozga, — Hrestomatiâ po patopsihologii, red. B. V. Zejgarnik, A. P. Kornilov, V. V. Nikolaeva, Moskva, s. 81-92.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2018-10-03

Cited By / Share

Kiklewicz, A. (2018). Manieryzm językowy jako zjawisko stylistyczne (na przykładzie języka polskiego i rosyjskiego). Stylistyka, 26, 85–111. https://doi.org/10.25167/Stylistyka26.2017.6

Autorzy

Aleksander Kiklewicz 

Statystyki

Downloads

Download data is not yet available.


Licencja

1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).

2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.

3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.

4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:

a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,

b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,

c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie  CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).

d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.

5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.

6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.

7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.