Genologia historyczna a stylistyka. Zarys problematyki
Artur Rejter
Abstrakt
The article is dedicated to describing the various liaisons between the historical genology and the stylistics. It is an attempt of theoretical reflection on the subject included in the title of the paper. The authour proves that the both domens are strictly related. One can notice that the most useful stylistics method in genological research are functional stylistics and stylistics of discourse.The functional stylistics is very helpful in analysis of both: the speech genres which are stable in the history of communication and the secondary speech genres distinctly connected with their primary pre-genres. As for discourse stylistics, it can be useful above all in describing the evolution and specifics of contemporary and the newest speech genre phenomena, e.g. the Internet genres.
Słowa kluczowe:
stylistics, genre theory, historical genology, discourse, history of PolishBibliografia
Borawski S., 2000, Wprowadzenie do historii języka polskiego. Zagadnienia historiozoficzne, Warszawa.
Dąbrowska M., 2000, Język e-maila jako hybryda mowy i pisma. — Szpila G., red., Język trzeciego tysiąclecia, Kraków, s. 87—98.
Dobrzyńska T., 1992, Gatunki pierwotne i wtórne. (Czytając Bachtina). — Dobrzyńska T., red., Typy tekstów. Zbiór studiów, Warszawa, s. 75-80.
Furdal A., 1966, Przedmiot i zakres historii języka polskiego. - Studia językoznawcze poświęcone Profesorowi Doktorowi Stanisławowi Rospondowi, Wrocław, s. 34-48.
Gajda S., 2010a, Intertekstualność a współczesna lingwistyka. — Mazur J., Małyska A., Sobstyl K., red., Intertekstualność we współczesnej komunikacji językowej, Lublin, s. 13-23.
Gajda S., 2010b, Nowe media w perspektywie lingwistycznej. - Bogołębska B., Worsowicz M., red., Styl - dyskurs - media, Łódź, s. 25-32.
Grzenia J., 2006, Komunikacja językowa w Internecie, Warszawa.
Kawka M., 2004, Pakt autobiograficzny Philippe ’a Lejeune 'a a internetowe błogi - narodziny gatunku. - Ostaszewska D., red., Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 2: Tekst a gatunek, Katowice, s. 157—168.
Kita M., 2010, Język w mediach w kontekście kultury indywidualizmu. - Bogołębska B., Worsowicz M., red., Styl — dyskurs — media, Łódź, s. 93-104.
Kloch Z., 2006, Odmiany dyskursu. Semiotyka życia publicznego w Polsce po 1989 roku, Wrocław.
Kluszczyński R.W., 2010, Sztuka interaktywna. Od dzieła-instrumentu do interaktywnego spektaklu, Warszawa.
Loewe I., 2007, Gatunki paratekstowe w komunikacji medialnej, Katowice.
Łozowski P., 1999, Panchronia, czyli językoznawstwo bez synchronii. — Pajdzińska A., Krzyżanowski P., red., Przeszłość w językowym obrazie świata, Lublin, s. 25-50.
Malinowska E., 2004, Napisz do mnie przez telefon — od epistoły do SMS-a. — Ostaszewska D., red., Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 2: Tekst a gatunek, Katowice, s. 189-197.
Ostrowicki M., 2006, Wirtualne realis. Estetyka w epoce elektroniki, Kraków.
Rejter A., 2000, Kształtowanie się gatunku reportażu podróżniczego w perspektywie stylistycznej i pragmatycznej, Katowice.
Gumkowska A., 2009, Błogi wobec tradycji diarystycznej. Nowe gatunki w nowych mediach. — Ulicka D., red., Tekst (w) sieci, t. 1: Tekst. Język. Gatunki, Warszawa, s. 231-244.
Hopfmger M., 2010, Literatura i media po 1989 roku, Warszawa.
Rejter A., 2004, Wzorzec tekstowy reportażu podróżniczego w aspekcie ewolucji gatunku mowy -próba syntezy. - Malinowska E., Rott D., red., t. 1: Wokół reportażu podróżniczego, Katowice, s. 7-17.
Rejter A., 2008a, Genologia lingwistyczna w perspektywie analiz dyskursu - szanse i ograniczenia, „Tekst i Dyskurs - Text und Diskurs”, nr 1, s. 37-50.
Rejter A., 2008b, Semantyczne i stylistyczne uwikłania gatunku. Z rozważań nad staropolską nowelistyką. - Szczepankowska I., red., Styl a semantyka, Białystok 2008, s. 44-60.
Rejter A., 2009, Lingwistyczne refleksje nad komunikacją internetową-perspektywa historyczna. — Ulicka D., red., Tekst (w) sieci, t. 1: Tekst. Język. Gatunki, Warszawa, s. 111-121.
Rejter A., w druku, Oralne źródła noweli. Studium ze stylistyki historycznej. — Sokolska U., red., Odmiany stylowe polszczyzny — dawniej i dziś, Białystok.
Sławkowa E., 2007, O stylu literackim. Z zagadnień typologii odmian języka. - Ostaszewska D., red., Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 3: Gatunek a odmiany funkcjonalne, Katowice, s. 232-239.
Witosz B., 2005, Genologia lingwistyczna. Zarys problematyki, Katowice.
Witosz B., 2008, Podmiot w stylistyce wobec różnych koncepcji podmiotowości w dyskursie współczesnej humanistyki. — Bartmiński J., Gajdzińska A., red., Podmiot w języku i kulturze, Lublin, s. 123-138.
Witosz B., 2009, Dyskurs i stylistyka, Katowice.
Witosz B., 2010, Kategoria intertekstualności w kontekście współczesnej stylistyki (wąskie czy szerokie ujęcie?). - Mazur J., Małyska A., Sobstyl K., red., Intertekstualność we współczesnej komunikacji językowej, Lublin, s. 24—33.
Wojtak M., 1993, Styl urzędowy. — Bartmiński J., red., Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2: Współczesny język polski, Wrocław, s. 147—162.
Wojtak M., 2004, Gatunki prasowe, Lublin.
Woźniak W., 2010, Gatunek w sieci. - Wolny-Zmorzyński K., Furman W., red., Internetowe gatunki dziennikarskie, Warszawa, s. 53-60.
Wojtowicz E., 2008, Net art., Warszawa.
Zając J.M., Rakocy K., Nowak A., 2009, Interaktywne, choć osobiste błogi i blogowanie a komunikacja z otoczeniem. — Ulicka D., red., Tekst (w) sieci, t. 1: Tekst. Język. Gatunki, Warszawa, s. 219-230.
Zawojski P., 2010, Cyberkultura. Syntopia sztuki, nauki i technologii, Katowice.
Żmigrodzka B., 1997, Testament jako gatunek tekstu, Katowice.
Autorzy
Artur RejterStatystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2011 Stylistyka
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
Inne teksty tego samego autora
- Artur Rejter, Science towards cultural memory – (about) alchemy discourse(s) , Stylistyka: Tom 28 (2019): Styl i pamięć
- Artur Rejter, Funkcje środków wartościujących w polskim dyskursie naukowym XVI wieku , Stylistyka: Tom 27 (2018): Styl i aksjologia
- Artur Rejter, Kulturowe konteksty przemian gatunku (na przykładzie noweli i romansu) , Stylistyka: Tom 22 (2013): Styl w kulturze
- Artur Rejter, Emocjonalność a obrazowość polszczyzny średniowiecznej i ich tekstowe aktualizacje , Stylistyka: Tom 30 (2021): Styl i emocje
- Artur Rejter, Straszydlaczki, urocznice, latawiczki. Poetycka konceptualizacja światów pozazmysłowych w twórczości Kazimiery Iłłakowiczówny , Stylistyka: Tom 18 (2009): Styl i kreatywność - Style and Creativity
- Artur Rejter, Polska facecja prozatorska XVI-XVIII w. Styl - gatunek - komizm , Stylistyka: Tom 10 (2001): Stylistyka dziś - Style and Humour - Stil' i ûmor
- Artur Rejter, Barokowe kształty słowa. Z zagadnień ewołucji stylu poematów Kaspra Twardowskiego , Stylistyka: Tom 16 (2007): Styl i czas - Style and Time
- Artur Rejter, Kulturowy kontekst gatunków publicystycznych a ich wzorzec tekstowy , Stylistyka: Tom 11 (2002): Stylistyka a poetyka
- Artur Rejter, Discourse in the context of language history – research potential and perspectives , Stylistyka: Tom 32 Nr 32 (2023): Stylistyka
