Ein polonistischer Sprach-, Stil- und Kulturforscher für den Adressaten aus dem deutschsprachigen Raum. Was kann man am Werk von Stanisław Gajda entdecken?
Zofia Bilut-Homplewicz
Abstrakt
Cross-disciplinary transfer of knowledge appears to be one of the vital processes and an important task to undertake. This article shows that the transfer in the field of broadly understood stylistics, textology and language communication in the light of Polish studies does exist within the boundaries of the Slavic cultural circle. This has been happening thanks to, among others, initiatives by Professor Stanis³aw Gajda, one of the prominent figures of the Polish language and literature science. The first part outlines professor Gajda’s academic profile, focusing on the most prominent output and forms of academic activities, the second part, consequently introduces the Professor’s selected ideas and thoughts, with comments and interpreta- tions intended specifically for the German-speaking audience. Three works, covering complex academic problems, have been given special attention as representatives of the Author’s research: Presti¿ a jêzyk [Prestige and Language] (2010), Styl jako humanis- tyczna struktura tekstu [Style as the Humanistic Structure of a Text] (1983) and Teoria stylu i stylistyka [The Style Theory and Stylistics] (2013). In all these works the thoughts expressed by the Author are truly inspiring: he takes into account apparently distant approaches and leads the reader to find for them a common goal, through integrating different areas. The first dissertation deals with the complex understanding of discourse in the Polish language studies, connects the notion of prestige functioning in various academic disciplines with the theory of discourse and presents it in a multi-faceted manner, inspiring discussions about other discourse categories. The most prominent notion of the second work cited above, that is “style as a humanistic structure of a text” has already earned the status of canonical in stylistics. The Author claims that the notion of humanistic structure with reference to any text remains valid, and consequently, the style is an unalienable feature of a text, then the humanistic structure of a text is a natural result of this reasoning. This implication seems obvious, though professor Gajda’s approach seems influential in terms of various context of style research. In the third work the Author stresses that the main objective of the theory of style as an academic discipline is to create a comprehensive idea of a style, encompassing references to various traditions and directions of study.
##semicolon##
discourse##common.commaListSeparator## prestige as a category of discourse##common.commaListSeparator## style as a humanistic cate - gory of discourse##common.commaListSeparator## theory of style##submission.citations##
Bilut-Homplewicz, Z., 2010, Wie viel Stilistik in der Textlinguistik? Anmerkungen zur Thematisierung der Stilistik in der deutschen und polnischen Forschung. – Text und Stil, Z. Bilut-Homplewicz, A. Mac, M. Smykała, I. Szwed, Hrsg., Frankfurt a. M., S. 99-114.
Google Scholar
Bilut-Homplewicz, Z., 2011, Wie vage darf der Diskursbegriff sein? Kritische Anmerkungen zum Terminus Diskurs in der deutschen Linguistik. – Grammatik im Text und im Diskurs, M. Wierzbicka, Z. Wawrzyniak, Hrsg., Frankfurt a. M., s. 27-38.
Google Scholar
Bilut-Homplewicz, Z., 2013, Prinzip Perspektivierung Germanistische und polonistische Textlinguistik – Entwicklungen, Probleme, Desiderata. Teil I: Germanistische Textlinguistik, Frankfurt a. Main, s. 227.
Google Scholar
Bilut-Homplewicz, Z., 2013, Zum Profil des Germanistikstudiums in Polen vor der Bologna-Reform. – Wissenstransfer durch Deutsch als Fremdsprache. Eine internationale Perspektive, A. Lewandowska, M. Ballod, Hrsg., Frankfurt a. Main, s. 153-159.
Google Scholar
de Beaugrande, R.-A., Dressler, W., 1981, Einführung in die Textlinguistik, Tübingen.
DOI: https://doi.org/10.1515/9783111349305
Google Scholar
Bluhm, C., Deissler, D., Scharloth, J., Stukenbrock, A., 2000, Linguistische Diskursanalyse: Überblick, Probleme, Perspektiven, „Sprache und Literatur in Wissenschaft und Unterricht“ 88, s. 3-19.
DOI: https://doi.org/10.30965/25890859-031-02-90000003
Google Scholar
Dobrzyńska, T., 1993, Tekst. Próba syntezy. Warszawa.
Google Scholar
Dobrzyńska, T., 1996, Tekst i styl. – Styl a tekst. Materiały międzynarodowej konferencji naukowej Opole 26-28.09.1995 r., S. Gajda, M. Balowski, red., Opole, s. 21-27.
Google Scholar
Fix, U., 2005, Die stilistische Einheit von Texten – auch ein Textualitätskriterium? – Satz – Text – Kulturkontrast. Festschrift für Marja-Leena Piitulainen zum 60. Geburtstag, E. Reuter, T. Sorvali, Hrsg., Frankfurt a. Main, S. 35-50.
Google Scholar
Fix, U., 2008, Texte und Textsorten – sprachliche, kommunikative und kulturelle Phänomene, U. Fix, Hrsg., Berlin.
Google Scholar
Gajda, S., 1982, Podstawy badań stylistycznych nad językiem naukowym, Warszawa.
Google Scholar
Gajda, S., 1990, Wprowadzenie do teorii terminu, Opole.
Google Scholar
Gajda, S., 1990, Współczesna polszczyzna naukowa – język czy żargon? Opole.
Google Scholar
Gajda, S., 1995, Przewodnik po stylistyce polskiej, S. Gajda red., Opole.
Google Scholar
Gajda, S., 1996, Stylistyka: Tekst i styl, V, S. Gajda red.
Google Scholar
Gajda, S., 1996-2004, Seria Najnowsze dzieje języków słowiańskich, S. Gajda red., Bd. 1-14, Opole.
Google Scholar
Gajda, S., 2003-2009, Komparacja systemów i funkcjonowania współczesnych języków słowiańskich, S. Gajda red., Bd. 1-4, Opole.
Google Scholar
Gajda, S., Prestiż a język (ajhttp://www.pan.poznan.pl/nauki/N_410_18_Gda.pdf)
Google Scholar
Gajda, S., 2010, Prestiż a język, „Nauka” 4, S. 147-162.
DOI: https://doi.org/10.12775/SIT.2010.018
Google Scholar
Gajda, S., 2013, Teoria stylu i stylistyka. – Przewodnik po stylistyce polskiej. Style współczesnej polszczyzny, E. Malinowska, J. Nocoń, U. Żydek-Bednarczuk, red., Kraków, S. 15-33.
Google Scholar
Heinemann, W., 2009a, Alles Stil – oder was? Reflexionen zum Verhältnis von Text und Stil. – Text und Stil, Z. Bilut-Homplewicz, A. Mac, M. Smykała, I. Szwed, Hrsg., Frankfurt a. M., s. 15-38.
Google Scholar
Heinemann, W. 2009b, Stilistische Phänomene auf der Ebene des Textes. – U. Fix, A. Gardt, J. Knape, red., Rhetorik und Stilistik. HSK-Band 31.2. Berlin, New York, S. 82-102.
Google Scholar
Sandig, B., 2006, Textstilistik des Deutschen. 2., vollig neu bearb. u. erw. Aufl. Berlin, New York.
Google Scholar
Witosz, B., 2007, Lingwistyka tekstu – stan aktualny i perspektywy, „Poradnik Językowy” 7, S. 3-19.
Google Scholar
Witosz, B., 2010, Text und/oder Diskurs in der Perspektive der polnischen Tradition der Texterforschung, „tekst i dyskurs – text und diskurs“, 3, S. 167 -179.
Google Scholar
Witosz, B., 2010, O dyskursie wykluczenia i dyskursach wykluczonych z perspektywy lingwistycznej. „tekst i dyskurs – text und diskurs”, 3, S. 9-25.
Google Scholar
Wojtak, M., 2011, O relacjach dyskursu stylu gatunku i tekstu, „tekst i dyskurs – text und diskurs” 4, S. 69-78.http://www.up.krakow.pl/main/?page=dhc_prof_S_Gajda.
Google Scholar
##libcom.authors##
Zofia Bilut-Homplewicz##libcom.statistics##
##plugins.generic.usageStats.downloads##
##submission.license##
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
Najaktuálnejšie články rovnakého autora (rovnakých autorov)
- Wolfgang Heinemann, Zofia Bilut-Homplewicz, Marta Smykała, Kontrowersje wokół analizy dyskursu , Stylistyka: Diel 21 (2012): Styl narodowy
- Zofia Bilut-Homplewicz, Między wieloznacznością a uprecyzyjnieniem pojęcia „dyskurs”. Miejsce tekstu w germanistycznych ujęciach dyskursu , Stylistyka: Diel 22 (2013): Styl w kulturze
- Zofia Bilut-Homplewicz, Waldemar Czachur , Diskursive Weltbilder im Kontrast. Linguistische Konzeption und Methode der kontrastiven Diskursanalyse deutscher und polnischer Medien, Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut, 2011, 310 s. , Stylistyka: Diel 23 (2014): Dyskurs i styl
- Zofia Bilut-Homplewicz, Łukasz Kumięga , Rechtextremistischer Diskurs in Deutschland, Frankfurt a. M.: Peter Lang Edition, 2013, 268 s. , Stylistyka: Diel 23 (2014): Dyskurs i styl
- Zofia Bilut-Homplewicz, Od stylistyki do stylistyki tekstu? Stylistyka w germanistycznej lingwistyce tekstu , Stylistyka: Diel 20 (2011): Integracja w stylistyce - Integration in Stylistics
- Zofia Bilut-Homplewicz, Lingwistyka tekstu w Niemczech na tle polonistycznych badań tekstologicznych — kontrastywność interlingwistyczna , Stylistyka: Diel 19 (2010): Style a media
- ZOFIA BILUT-HOMPLEWICZ, Zu Stellung und Traditionen der Medienlinguistik im polnischen und deutschsprachigen Forschungsraum anhand programmatischer Aufsätze zur Entstehung der Disziplin , Stylistyka: Diel 32 Číslo 32 (2023): Stylistyka
