Kościół rzymski i pierwszeństwo jego biskupa w eklezjologii ks. Mikołaja Afanasjewa
Andrzej Kuźma
Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie, Wydział Teologicznyhttps://orcid.org/0000-0003-4485-9821
Resumen
Ks. Mikołaj Afanasjew jest jednym z najbardziej znaczących teologów prawosławnych XX w. w dziedzinie eklezjologii. Rozwinął i uzasadnił koncepcję eklezjologii eucharystycznej, w pewien sposób przeciwstawiając ją eklezjologii uniwersalistycznej. Na bazie tych obu eklezjologii poruszył problem prymatu w Kościele. Wychodząc z założeń eklezjologii eucharystycznej, podkreślał równość biskupów poszczególnych lokalnych Kościołów w ich posłudze. Równość biskupów jednak nie jest w sprzeczności z tym, że niektóre Kościoły cieszyły się większym autorytetem od pozostałych. W okresie apostolskim Kościołem, który posiadał największy autorytet, był Kościół jerozolimski, natomiast
od II w. stał się Kościół rzymski. Rozwój eklezjologii uniwersalistycznej, przede wszystkim za sprawą św. Cypriana z Kartaginy, jak uważa ks. M. Afanasjew, przyczynił się to tego, że autorytet Kościoła rzymskiego w osobie jego biskupa zyskał wymiar prawny. W ten sposób biskupi rzymscy zaczęli się uważać za zwierzchników całego Kościoła powszechnego. Afanasjew podkreśla, że Kościół prawosławny na bazie eklezjologii eucharystycznej zawsze akceptował pierwszeństwo Kościoła i biskupa rzymskiego, natomiast nie może przyjąć jego prymatu o charakterze jurydycznym na bazie eklezjologii uniwersalistycznej.
Palabras clave:
prymat w Kościele, biskup Rzymu, eklezjologia eucharystyczna, eklezjologia uniwersalistycznaCitas
AFANASJEV N., L’Eglise qui préside dans l’Amour, w: N. AFANASSIEFF, N. KOULOMZINE, J. MEYENDORFF, A. SCHMEMANN, La primaute de Pierre dans l’Eglise orthodoxe, Neuchatel: Éditions Delachaux & Niestlé 1960, s. 9-64.
Google Scholar
AFANASJEV N., La doctrine de la primauté á la lumière de l’ecclésiologie, “Istina” 4 (1957) s. 401-420.
Google Scholar
AFANASJEW M., Kościół Ducha Świętego, tłum. H. Paprocki, Białystok: Bractwo Młodzieży Prawosławnej 2002.
Google Scholar
АФАНАСЬЕВ М., Апостол Петр и Римский епископ, „Православная мысль” 10 (1955), s. 7-31.
Google Scholar
АФАНАСЬЕВ М., Две идеи вселенской Церкви, „Путь” 45 (1934), s. 16-29.
Google Scholar
АФАНАСЬЕВ М., Кафолическая Церковь, „Православная мысль” 11 (1957), s. 17-44.
Google Scholar
CASSIEN (Bezobrazov), Saint Pierre et l’Eglise dans le Nouveau Testament (Le problèm da la Primauté), “Istina” 3 (1955), s. 262-264.
Google Scholar
CYPRIAN Z KARTAGINY, ŚW., O jedności Kościoła, IV, w: TENŻE, Pisma i Traktaty, tłum. J. Czuj, Poznań: Fiszer i Majewski Wydawnictwo Uniwersyteckie 1937, s. 171-193.
Google Scholar
CYPRIAN Z KARTAGINY, ŚW., Listy, tłum. W. Szołdrski (PSP, t. I), Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej 1969.
Google Scholar
CULLMANN O., Saint Pierre. Disciple-Apôtre-Martyr, Neuchatel – Paris: Éditions Delachaux & Niestlé 1952
Google Scholar
DIX G., Le Ministère dans l’Eglise ancienne, Neuchatel: Éditions Delachaux & Niestlé 1955.
Google Scholar
EUZEBIUSZ Z CEZAREI, Historia kościelna, tłum. A. Caba, Kraków: Wydawnictwo WAM 20132.
Google Scholar
HRYNIEWICZ W., U źródeł eklezjologii eucharystycznej, „Collectanea Theologica” 52 (1982) 2, s. 69-83.
Google Scholar
IGNACY ANTIOCHEŃSKI, ŚW., Listy, w: M. STAROWIEYSKI (red.), Pierwsi świadkowie. Pisma Ojców Apostolskich tłum. A. Świderkówna, Kraków: Wydawnictwo M 1998, s. 113-142.
Google Scholar
IRENEUSZ Z LYONU, ŚW., Chwałą Boga żyjący człowiek, tłum. W. Myszor, Kraków: Kairos 1999.
Google Scholar
KLEMENS RZYMSKI ŚW., List do Kościoła w Koryncie, w: M. STAROWIEYSKI (red.), Pierwsi Świadkowie. Pisma Ojców Apostolskich, tłum. A. Świderkówna, Kraków: Wydawnictwo M 1998, s. 51-81.
Google Scholar
KOZŁOWSKI R., Koncepcja Kościoła w myśli i teologii Mikołaja Afanasjewa, Warszawa: Chrześcijańska Akademia Teologiczna 1990.
Google Scholar
KUŹMA A., Podobieństwa i rozbieżności w interpretacji tzw. tekstów prymacjalnych (Mt 16,18-19) w Kościele prawosławnym i rzymskokatolickim, w: Z. ABRAMOWICZ, K. KOROTKICH (red.), Chrześcijańskie dziedzictwo duchowe narodów słowiańskich, t. II, Białystok: Uniwersytet w Białymstoku 2016, s. 123-140.
Google Scholar
MYŚKÓW J., Teksty prymacjalne w interpretacji współczesnych teologów prawosławnych, „Collectanea Theologica” 49 (1979) 3, s. 23-50.
Google Scholar
NARBUTT O., Kościół Rzymu w pierwszym wieku, „Więź” 12 (1977), s. 55-73.
Google Scholar
RAKOCY W., Lata pobytu Piotra w Rzymie (Rys historyczny), w: S. SZYMIAK, H. ORDON (red.), Opoka Kościoła Chrystusowego, Lublin: Wydawnictwo KUL 2004, s. 143-159.
Google Scholar
SŁOMSKI W., Prymat w Kościele. Prymat Piotra w koncepcji Mikołaja Mikołajewicza Afanasjewa, Warszawa 1996.
Google Scholar
STAROWIEYSKI M., Interwencja biskupa Rzymu – św. Klemens Rzymski, w: M. STAROWIEYSKI (red.), Pierwsi świadkowie, Pisma Ojców Apostolskich, Kraków: Wydawnictwo M 1998, s. 45-49.
Google Scholar
TOMASZ Z AKWINU, ŚW., Summa Contra Gentiles. Prawda wiary chrześcijańskiej w dyskusji z poganami, innowiercami i błądzącymi, tłum. Z. Włodek, W. Zega, Poznań: W drodze 2015.
Google Scholar
WŁODARSKI SZ., Prymat w Kościele, starokatolickie studium biblijno-historyczne, Warszawa: Chrześcijańska Akademia Teologiczna 1971.
Google Scholar
Statistics
Descargas
Licencia
Prawa autorskie (c) 2022 Studia Oecumenica
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0
Licencja oraz prawa autorskie autorzy przekazują wydawcy, którym jest Redakcji Wydawnictw WT UO.
Artículos más leídos del mismo autor/a
- Andrzej Kuźma, Diaspora prawosławna jako problem kanoniczny i próby jego uregulowania , Studia Oecumenica: Vol. 23 (2023)
