Kościół rzymski i pierwszeństwo jego biskupa w eklezjologii ks. Mikołaja Afanasjewa

Andrzej Kuźma

doi:10.25167/SOe/18/2018/161-184

Opublikowane: 2019-02-11

Tom 18 (2018)

Kościół rzymski i pierwszeństwo jego biskupa w eklezjologii ks. Mikołaja Afanasjewa

Andrzej Kuźma

Studia Oecumenica

Dział: Teologia wschodnia

https://doi.org/10.25167/SOe/18/2018/161-184

Abstrakt

Ks. Mikołaj Afanasjew jest jednym z najbardziej znaczących teologów prawosławnych XX w. w dziedzinie eklezjologii. Rozwinął i uzasadnił koncepcję eklezjologii eucharystycznej, w pewien sposób przeciwstawiając ją eklezjologii uniwersalistycznej. Na bazie tych obu eklezjologii poruszył problem prymatu w Kościele. Wychodząc z założeń eklezjologii eucharystycznej, podkreślał równość biskupów poszczególnych lokalnych Kościołów w ich posłudze. Równość biskupów jednak nie jest w sprzeczności z tym, że niektóre Kościoły cieszyły się większym autorytetem od pozostałych. W okresie apostolskim Kościołem, który posiadał największy autorytet, był Kościół jerozolimski, natomiast
od II w. stał się Kościół rzymski. Rozwój eklezjologii uniwersalistycznej, przede wszystkim za sprawą św. Cypriana z Kartaginy, jak uważa ks. M. Afanasjew, przyczynił się to tego, że autorytet Kościoła rzymskiego w osobie jego biskupa zyskał wymiar prawny. W ten sposób biskupi rzymscy zaczęli się uważać za zwierzchników całego Kościoła powszechnego. Afanasjew podkreśla, że Kościół prawosławny na bazie eklezjologii eucharystycznej zawsze akceptował pierwszeństwo Kościoła i biskupa rzymskiego, natomiast nie może przyjąć jego prymatu o charakterze jurydycznym na bazie eklezjologii uniwersalistycznej.

Słowa kluczowe:

prymat w Kościele, biskup Rzymu, eklezjologia eucharystyczna, eklezjologia uniwersalistyczna

Inne teksty tego samego autora

Andrzej Kuźma, Diaspora prawosławna jako problem kanoniczny i próby jego uregulowania , Studia Oecumenica: Tom 23 (2023)

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Kuźma, A. (2019). Kościół rzymski i pierwszeństwo jego biskupa w eklezjologii ks. Mikołaja Afanasjewa. Studia Oecumenica, 18, 161–184. https://doi.org/10.25167/SOe/18/2018/161-184

Cited by / Share

Bibliografia

AFANASJEV N., L’Eglise qui préside dans l’Amour, w: N. AFANASSIEFF, N. KOULOMZINE, J. MEYENDORFF, A. SCHMEMANN, La primaute de Pierre dans l’Eglise orthodoxe, Neuchatel: Éditions Delachaux & Niestlé 1960, s. 9-64.
Google Scholar

AFANASJEV N., La doctrine de la primauté á la lumière de l’ecclésiologie, “Istina” 4 (1957) s. 401-420.
Google Scholar

AFANASJEW M., Kościół Ducha Świętego, tłum. H. Paprocki, Białystok: Bractwo Młodzieży Prawosławnej 2002.
Google Scholar

АФАНАСЬЕВ М., Апостол Петр и Римский епископ, „Православная мысль” 10 (1955), s. 7-31.
Google Scholar

АФАНАСЬЕВ М., Две идеи вселенской Церкви, „Путь” 45 (1934), s. 16-29.
Google Scholar

АФАНАСЬЕВ М., Кафолическая Церковь, „Православная мысль” 11 (1957), s. 17-44.
Google Scholar

CASSIEN (Bezobrazov), Saint Pierre et l’Eglise dans le Nouveau Testament (Le problèm da la Primauté), “Istina” 3 (1955), s. 262-264.
Google Scholar

CYPRIAN Z KARTAGINY, ŚW., O jedności Kościoła, IV, w: TENŻE, Pisma i Traktaty, tłum. J. Czuj, Poznań: Fiszer i Majewski Wydawnictwo Uniwersyteckie 1937, s. 171-193.
Google Scholar

CYPRIAN Z KARTAGINY, ŚW., Listy, tłum. W. Szołdrski (PSP, t. I), Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej 1969.
Google Scholar

CULLMANN O., Saint Pierre. Disciple-Apôtre-Martyr, Neuchatel – Paris: Éditions Delachaux & Niestlé 1952
Google Scholar

DIX G., Le Ministère dans l’Eglise ancienne, Neuchatel: Éditions Delachaux & Niestlé 1955.
Google Scholar

EUZEBIUSZ Z CEZAREI, Historia kościelna, tłum. A. Caba, Kraków: Wydawnictwo WAM 20132.
Google Scholar

HRYNIEWICZ W., U źródeł eklezjologii eucharystycznej, „Collectanea Theologica” 52 (1982) 2, s. 69-83.
Google Scholar

IGNACY ANTIOCHEŃSKI, ŚW., Listy, w: M. STAROWIEYSKI (red.), Pierwsi świadkowie. Pisma Ojców Apostolskich tłum. A. Świderkówna, Kraków: Wydawnictwo M 1998, s. 113-142.
Google Scholar

IRENEUSZ Z LYONU, ŚW., Chwałą Boga żyjący człowiek, tłum. W. Myszor, Kraków: Kairos 1999.
Google Scholar

KLEMENS RZYMSKI ŚW., List do Kościoła w Koryncie, w: M. STAROWIEYSKI (red.), Pierwsi Świadkowie. Pisma Ojców Apostolskich, tłum. A. Świderkówna, Kraków: Wydawnictwo M 1998, s. 51-81.
Google Scholar

KOZŁOWSKI R., Koncepcja Kościoła w myśli i teologii Mikołaja Afanasjewa, Warszawa: Chrześcijańska Akademia Teologiczna 1990.
Google Scholar

KUŹMA A., Podobieństwa i rozbieżności w interpretacji tzw. tekstów prymacjalnych (Mt 16,18-19) w Kościele prawosławnym i rzymskokatolickim, w: Z. ABRAMOWICZ, K. KOROTKICH (red.), Chrześcijańskie dziedzictwo duchowe narodów słowiańskich, t. II, Białystok: Uniwersytet w Białymstoku 2016, s. 123-140.
Google Scholar

MYŚKÓW J., Teksty prymacjalne w interpretacji współczesnych teologów prawosławnych, „Collectanea Theologica” 49 (1979) 3, s. 23-50.
Google Scholar

NARBUTT O., Kościół Rzymu w pierwszym wieku, „Więź” 12 (1977), s. 55-73.
Google Scholar

RAKOCY W., Lata pobytu Piotra w Rzymie (Rys historyczny), w: S. SZYMIAK, H. ORDON (red.), Opoka Kościoła Chrystusowego, Lublin: Wydawnictwo KUL 2004, s. 143-159.
Google Scholar

SŁOMSKI W., Prymat w Kościele. Prymat Piotra w koncepcji Mikołaja Mikołajewicza Afanasjewa, Warszawa 1996.
Google Scholar

STAROWIEYSKI M., Interwencja biskupa Rzymu – św. Klemens Rzymski, w: M. STAROWIEYSKI (red.), Pierwsi świadkowie, Pisma Ojców Apostolskich, Kraków: Wydawnictwo M 1998, s. 45-49.
Google Scholar

TOMASZ Z AKWINU, ŚW., Summa Contra Gentiles. Prawda wiary chrześcijańskiej w dyskusji z poganami, innowiercami i błądzącymi, tłum. Z. Włodek, W. Zega, Poznań: W drodze 2015.
Google Scholar

WŁODARSKI SZ., Prymat w Kościele, starokatolickie studium biblijno-historyczne, Warszawa: Chrześcijańska Akademia Teologiczna 1971.
Google Scholar