Ewangelickie oraz katolickie nauczanie o antykoncepcji jako sporny obszar dialogu ekumenicznego

Janusz Podzielny

doi:10.25167/SOe/18/2018/317-332

Published: 2019-02-12

Vol. 18 (2018)

The Evangelical and Catholic Teaching about Contraception as a Disputed Area of Ecumenical Dialogue

Janusz Podzielny

Studia Oecumenica

Section: Dialogi ekumeniczne i procesy integracyjne

https://doi.org/10.25167/SOe/18/2018/317-332

Abstract

The aim of this study is to look at the problem of contraception in the ecumenical context. A special occasion for such reflection is the fiftieth anniversary of the publication by Pope Paul VI the Humanae vitae encyclical on the regulation of birth (1968). It is known that the Catholic Church in its official statements completely differently evaluates the use of contraceptives than the Evangelical Churches. Evangelicals, like other Protestant communities, already in the 1930s accepted contraception as a form of responsible spouses’ approach to parenthood. In the Catholic Church, contraceptive methods are treated as wicked, opposed to the morality of a marriage act. The subject of contraception is therefore still a controversial area of ecumenical dialogue. Nevertheless, the statements of some theologians or Catholic bishops referring to the teaching of Pope Francis may perhaps change something in this matter.

Keywords:

Evangelical theological ethics, Catholic moral theology, contraception, ecumenical dialogue

Most read articles by the same author(s)

Janusz Podzielny, Work as Vocation. The Significant Elements of Lutheran Ethos of Work , Studia Oecumenica: Vol. 17 (2017)
Janusz Podzielny, Homosexual Couples in the Perspective of the Evangelical Church in Germany , Studia Oecumenica: Vol. 13 (2013)
Janusz Podzielny, Sozialwort des Ökumenischen Rates der Kirchen in Österreich - Model of Christian Ecumenical Cooperation , Studia Oecumenica: Vol. 12 (2012)
Janusz Podzielny, Discussion about Euthanasia within the Evangelical Church in Germany (EKD) , Studia Oecumenica: Vol. 15 (2015)
Janusz Podzielny, Sin, Guilt and Forgiveness , Studia Oecumenica: Vol. 22 (2022)
Janusz Podzielny, The Catholic moral theology towards the challenges of secularization and secularism. Some remarks in the perspective of the thought of Joachim Piegsa MSF (1930–2015) , Studia Oecumenica: Vol. 24 (2024)

Download files

pdf (Język Polski)

Citation rules

Podzielny, J. (2019). The Evangelical and Catholic Teaching about Contraception as a Disputed Area of Ecumenical Dialogue. Studia Oecumenica, 18, 317–332. https://doi.org/10.25167/SOe/18/2018/317-332

Cited by / Share

References

BARTH K., Die kirchliche Dogmatik. Die Lehre von der Schöpfung, t. 3/4, Zürich: EVZ-Verlag 19693.
Google Scholar

BARTOSZEK A., Moralne aspekty stosowania środków antykoncepcyjnych (z uwzględnieniem sytuacji szczególnych), w: W. SURMIAK (red.), Rodzina miłością wielka (?), Katowice: Księgarnia św. Jacka 2014, s. 226-245.
Google Scholar

BERTOCCHI L., “Contraccezione? In certi casi un dovere”. Svolta in Vaticano, http://lanuovabq.it/it/contraccezione-in-certi-casi-un-dovere-svolta-in-vaticano (20.02.2018).
Google Scholar

CHYRA T., Programy komputerowe wspomagające NPR (wersje internetowe i desktopowe), w: W. WIECZOREK I IN. (red.), Naturalne planowanie rodziny w ujęciu wybranych dyscyplin naukowych, Lublin: Gaudium 2008, s. 445-458.
Google Scholar

CZACHOROWSKI M., Skrypt z wybranych zagadnień bioetyki i etyki seksualnej, Lublin: Wydawnictwo KUL 2013.
Google Scholar

DAWIEC K., Antykoncepcja – wolność czy zniewolenie?, w: P. MORCINIEC (red.), Miłość – Płciowość – Płodność. Aktualne problemy etyki seksualnej, Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego 2007, s. 219-227.
Google Scholar

DEUTSCHE BISCHOFSKONFERENZ, Wort der deutschen Bischöfe zur seelsorglichen Lage nach dem Erscheinen der Enzyklika „Humanae vitae“, Königstein 1968, https://www.dbk.de/fileadmin/redaktion/veroeffentlichungen/Sonstige/k_nigsteiner_erkl_rung.pdf (20.02.2018).
Google Scholar

FRANCISZEK, Adhortacja apostolska „Amoris laetitia” o miłości w rodzinie, Watykan: Libreria Editrice Vaticana 2016.
Google Scholar

GASIDŁO W., Z zagadnień etyki małżeńskiej i rodzinnej, Kraków: Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy 1990.
Google Scholar

HEIMBACH-STEINS M., Das moralische Gebäude der Kirche – „ein Kartenhaus“? Tendenzen der Idealisierung, Ontologisierung und restriktiven Normierung in den lehramtlichen Weisungen zu Ehe und Familie, w: K. HILPERT, B. LAUX (red.), Leitbild am Ende? Der Streit um Ehe und Familie, Freiburg – Basel – Wien: Verlag Herder, 2014, s. 131-145.
Google Scholar

HINTZ M., Chrześcijańskie sumienie. Rozważania o etyce ewangelickiej, Katowice: Wydawnictwo „Głos Życia” 2006.
Google Scholar

HINTZ M., Etyka ewangelicka i jej wymiar eklezjalny. Studium historyczno-systematyczne,, Warszawa: Chrześcijańska Akademia Teologiczna 2007.
Google Scholar

HINTZ M., Problematyka etyczna, w: B. GIEMZA, M. HINTZ (red.), Luterański katechizm dla dorosłych, Dzięgielów: Wydawnictwo Warto 2017, s. 111-142.
Google Scholar

HONECKER M., Grundriß der Sozialethik, Berlin – New York: Walter de Gruyter 1995.
Google Scholar

HUBER W., Ethik. Die Grundfragen unseres Lebens von der Geburt bis zum Tod, München: C.H.Beck 2016.
Google Scholar

JAN PAWEŁ II, Adhortacja apostolska „Familiaris consortio” o zadaniach rodziny chrześcijańskiej w świecie współczesnym, Watykan: Libreria Editrice Vaticana 1981.
Google Scholar

JAN PAWEŁ II, Encyklika „Veritatis splendor” o niektórych podstawowych problemach nauczania moralnego Kościoła, Watykan: Libreria Editrice Vaticana 1993.
Google Scholar

JAN PAWEŁ II, Encyklika „Ut unum sint” o działalności ekumenicznej, Watykan: Libreria Editrice Vaticana 1995.
Google Scholar

JAN PAWEŁ II, Mężczyzną i niewiastą stworzył ich. Odkupienie ciała a sakramentalność małżeństwa, Lublin: Wydawnictwo KUL 2008.
Google Scholar

JARCZEWSKA D.Ł., Wprowadzenie, w: TAŻ (red.), Szkodliwość doustnej antykoncepcji hormonalnej, Warszawa: MediPage 2015, s. V–XIII.
Google Scholar

JARCZEWSKA D.Ł., BARCZENTEWICZ M., Czy doustne hormonalne środki antykoncepcyjne działają po zapłodnieniu?, w: D.Ł. JARCZEWSKA (red.), Szkodliwość doustnej antykoncepcji hormonalnej, Warszawa: MediPage 2015, s. 3-36.
Google Scholar

Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań: Pallottinum 20092.
Google Scholar

KIENIEWICZ P., Bioetyczny labirynt. Czyli o różnych trudnych sprawach w medycynie i życiu, możliwie prostym językiem…, Licheń: Stary Zakład Gospodarczy „Dom Pielgrzyma” 2015.
Google Scholar

KIRCHENLEITUNG DER VEREINIGTEN EVANGELISCH-LUTHERISCHEN KIRCHE DEUTSCHLANDS, Evangelischer Erwachsenenkatechismus. Suchen – glauben – leben, Gütersloh: Gütersloher Verlagshaus 20108.
Google Scholar

KOKOSZKA A., Moralność życia małżeńskiego. Sakramentologia moralna, cz. III, Tarnów: Biblos 2005.
Google Scholar

KOMMISSION DER EVANGELISCHEN KIRCHE IN DEUTSCHLAND, Denkschrift zu Fragen der Sexualethik, Hannover 1971, w: KIRCHENAMT DER EVANGELISCHEN KIRCHE IN DEUTSCHLAND (red.), Die Denkschriften der Evangelischen Kirche in Deutschland. Ehe, Familie, Frauen und Männer, t. III/1, Gütersloher Verlagshaus, Gütersloh 19933, s. 139-173.
Google Scholar

MARCOL A., Etyka życia seksualnego, Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego 1998.
Google Scholar

MEISSNER K., Nieznane „Wprowadzenie do Encykliki Humanae vitae”, w: W. WIECZOREK I IN. (red.), Naturalne planowanie rodziny w ujęciu wybranych dyscyplin naukowych, Lublin: Gaudium 2008, s. 17-30.
Google Scholar

NOWOSAD S., Antykoncepcja w ocenie protestanckiej, w: TENŻE, Moralne konsekwencje wiary. Szkice ekumeniczne i protestanckie, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 2016, s. 183-188.
Google Scholar

PAWEŁ VI, Encyklika „Humanae vitae” o zasadach moralnych w dziedzinie przekazywania życia ludzkiego, Watykan: Libreria Editrice Vaticana 1968.
Google Scholar

PIUS XI, Encyklika „Casti connubii” o małżeństwie chrześcijańskim, Watykan 1930, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pius_xi/encykliki/casti_connubi_31121930.html (20.02.2018).
Google Scholar

PODZIELNY J., Wizja małżeństwa w świetle ewangelickiej etyki teologicznej, Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego 2011.
Google Scholar

Praktykujący katolicy coraz mniej akceptują antykoncepcję, http://gosc.pl/doc/1787207.Praktykujacy-katolicy-coraz-mniej-akceptuja-antykoncepcje (20.02.2018).
Google Scholar

RENDTORFF T., Ethik. Grundelemente, Methodologie und Konkretionen einer ethischen Theologie, t. II, Stuttgart – Berlin – Köln: Kohlhammer 19912.
Google Scholar

SEITERICH T., Familie und Sex: Ein Bischof kritisiert die römische Lehre, https://www.publik-forum.de/Religion-Kirchen/familie-und-sex-ein-bischof-kritisiert-die-roemische-lehre (20.02.2018).
Google Scholar

SCHULZ C., Encyklika „Humanae vitae“ w świetle „Veritatis splendor“. Odpowiedzialne rodzicielstwo jako model stosowania zasad katolickiej nauki moralnej, tłum. A. Marcol, Opole: Wydawnictwo i Drukarnia Świętego Krzyża 2010.
Google Scholar

SOBÓR WATYKAŃSKI II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym „Gaudium et spes”, Watykan 1965, w: TENŻE, Konstytucje – Dekrety – Deklaracje. Tekst łacińsko-polski. Nowe tłumaczenie, Poznań: Pallottinum 2008, s. 807-981.
Google Scholar

Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie wykorzystania Naturalnych Metod Planowania Rodziny do celów antykoncepcyjnych, „Ginekologia Polska” 81 (2010) nr 12, s. 947-949.
Google Scholar

SURALL F., Ethik der Lebensformen, w: W. HUBER, T. MEIREIS, H.R. REUTER (red.), Handbuch der Evangelischen Ethik, München: C.H.Beck 2015, s. 451-516.
Google Scholar

SYNOD KOŚCIOŁA EWANGELICKO-AUGSBURSKIEGO W POLSCE, Oświadczenie Kościoła w sprawie ochrony życia, Warszawa 1991, https://bik.luteranie.pl/pl/oswiadczenia_synodu_kosciola/oswiadczenie_ochrona_zycia.html (20.02.2018).
Google Scholar

The Lambeth Conference. Resolutions Archive from 1930, http://www.anglicancommunion.org/media/127734/1930.pdf (20.02.2018).
Google Scholar

WALCZAK K., MISZTAL-DWOJAK A., Umiarkowane działania niepożądane pigułki antykoncepcyjnej, w: D.Ł. JARCZEWSKA (red.), Szkodliwość doustnej antykoncepcji hormonalnej, Warszawa: MediPage 2015, s. 97-140
Google Scholar

WANNENWETSCH B., Geburtenregelung, w: M. HONECKER, H. DAHLHAUS I IN. (red.), Evangelisches Soziallexikon. Neuausgabe, Stuttgart – Berlin – Köln: Kohlhammer 2001, kol. 529-530.
Google Scholar