Czy teologia komparatywna zastąpi teologię religii?

Krystian Kałuża

doi:10.25167/so.3278

##plugins.themes.libcom.datePublished##: 2016-12-30

Vol 16 (2016)

Czy teologia komparatywna zastąpi teologię religii?

Krystian Kałuża

Studia Oecumenica

Sekce: Dialogi ekumeniczne i międzyreligijne

https://doi.org/10.25167/so.3278

Abstrakt

Wśród dyscyplin religiologicznych szczególne miejsce zajmuje teologia komparatywna (copmarative theology). Niektórzy jej przedstawiciele wysuwają dość radykalną tezę, iż winna ona zająć miejsce teologii religii. Pytanie o słuszność tej tezy stanowi główną problematykę niniejszego opracowania. Artykuł składa się z czterech części. Po przedstawieniu istotnych założeń teologii religii i teologii komparatywnej przeanalizowane zostaną aktualne relacje między obydwiema dyscyplinami. W części ostatniej rozpatrzona zostanie możliwość współpracy między teologią komparatywną a teologią religii. Autor opowiada się za modelem twórczej kooperacji obydwu dyscyplin. Efektem tego mogłaby być komparatywna teologia religii.

Nejaktuálnější články stejného autora (stejných autorů)

Krystian Kałuża, Chrześcijaństwo i religie niechrześcijańskie w myśli Karla Bartha , Studia Oecumenica: Vol 17 (2017)
Krystian Kałuża, Teologia w poszukiwaniu kryteriów prawdziwości religii , Studia Oecumenica: Vol 20 (2020)

##plugins.themes.libcom.download_files##

pdf (Język Polski)

##plugins.themes.libcom.cit_rules##

Kałuża, K. (2016). Czy teologia komparatywna zastąpi teologię religii?. Studia Oecumenica, 16, 319–358. https://doi.org/10.25167/so.3278

##plugins.themes.libcom.share##

Reference

Bernhardt R., Ende des Dialogs? Die Begegnung der Religionen und ihre theologische Reflexion, Zürich 2005.
Google Scholar

Bernhardt R., Stosch K. von (red.), Komparative Theologie. Interreligiöse Vergleiche als Weg der Religionstheologie, Zürich 2009.
Google Scholar

Bernhardt R., Suche nach dem Eckstein. Ein Blick auf die Baustelle der Theologie der Religionen, w: „Herder Korrespondenz“ 2 (2010) [numer specjalny]: Konflikt und Kooperation. Können die Religionen Zusammenfinden?, s. 2–5.
Google Scholar

Böttigheimer Ch., Lehrbuch der Fundamentaltheologie. Die Rationalität der Gottes-, Offenbarungs- und Kirchenfrage, Freiburg im Br. 20122.
Google Scholar

Bronk A., Nauka wobec religii, Lublin 1996.
Google Scholar

Bronk A., Podstawy nauk o religii, Lublin 2003.
Google Scholar

Clooney F.X., Comparative Theology, w: J. Webster, K. Tanner, I. Torrance (red.), The Oxford Handbook of Systematic Theology, New York: Oxford University Press 2007, s. 653–670.
Google Scholar

Clooney F.X., Hindu God, Christian God. How Reason Helps Break Down the Boundaries between Religions, Oxford 2001.
Google Scholar

Clooney F.X., Komparative Theologie. Eingehendes Lernen über religiöse Grenzen hinweg, Paderborn 2013, s. 49–60.
Google Scholar

Clooney F.X., The Emerging Field of Comparative Theology. A Bibliographical Review (1989–95), „Theological Studies” 56 (1995) 3, s. 521–550.
Google Scholar

Clooney F.X., Theology After Vedanta. An Experiment in Comparative Theology, Albany 1993.
Google Scholar

Doss M., Geist-Christologie, LThK3 XI (Freiburg 2001), kol. 87–88.
Google Scholar

Dupuis J., Chrześcijaństwo i religie. Od konfrontacji do dialogu, tłum. S. Obirek, Kraków 2003.
Google Scholar

Dupuis J., Toward a Christian Theology of Religious Pluralism, Maryknoll – New York 20024.
Google Scholar

Fredericks J., A Universal Religious Experience? Comparative Theology as an Alternative to a Theology of Religions, „Horizons“ 22 (1995), s. 67–87.
Google Scholar

Fredericks J., Faith among Faiths. Christian Theology and Non-Christian Religions, New York 1999.
Google Scholar

Geffré C., Jedyność chrześcijaństwa a pluralizm religijny, „Znak” 8 (1996) 495, s. 14–27.
Google Scholar

Hick J., Death and Eternal Life, London 1985.
Google Scholar

Hick J., God and the Universe of Faiths. Essays in the Philosophy of Religion, London 1973.
Google Scholar

Hintersteiner N., Interkulturelle Übersetzung in religiöser Mehrsprachigkeit, w: R. Bernhardt, K. von Stosch (red.), Komparative Theologie. Interreligiöse Vergleiche als Weg der Religionstheologie, Zürich 2009, s. 99–120.
Google Scholar

Hintersteiner N., Interkulturelle Übersetzung in religiöser Mehrsprachigkeit. Reflexionen zu Ort und Ansatz der Komparativen Theologie, w: R. Bernhardt, K. von Stosch (red.), Komparative Theologie. Interreligiöse Vergleiche als Weg der Religionstheologie, Zürich 2009, s. 99–120.
Google Scholar

Hintersteiner N., Traditionen überschreiten. Angloamerikanische Beiträge zur interkulturellen Traditionshermeneutik, Wien 2001.
Google Scholar

Hryniewicz W., Wprowadzenie do wydania polskiego: Odkrywać nieznane oblicze Boga, w: J. Dupuis, Chrześcijaństwo a religie. Od konfrontacji do dialogu, tłum. S. Obirek, Kraków 2003, s. 9–23.
Google Scholar

Hübner F. (red.), Fuldaer Hefte. Schriften des theologischen Konvents Augsburgischen Bekenntnisses, z. 16, Berlin – Hamburg 1966.
Google Scholar

Jordan L.H., Comparative Religion, New York 1905.
Google Scholar

Kałuża K., Ein Mittler und viele Vermittlungen. Die Bedeutung des Religionsbegriffs für die christliche Theologie der Religionen, Frankfurt am M. 2011.
Google Scholar

Kałuża K., Jeden Pośrednik i wiele pośrednictw. Teologia religii wobec zbawczych roszczeń religii pozachrześcijańskich, „Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii” 58 (2011) 3, s. 117–149.
Google Scholar

Kałuża K., Teologia komparatywna. Geneza, opcje, szanse i problemy, „Roczniki Teologiczne” 61 (2014) 9, s. 43–90.
Google Scholar

Kałuża K., Teologia trynitarna jako podstawa chrześcijańskiej teologii religii?, w: G. Dziewulski (red.), Teologia religii. Chrześcijański punkt widzenia, Łódź – Kraków 2007, s. 277–312.
Google Scholar

Klausnitzer W., „Nostra Aetate“ als Ausgangspunkt einer Theologie der Religionen, „Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii“ 5 (2013) 60, s. 97–115.
Google Scholar

Kohl K.-H., Geschichte der Religionswissenschaft, w: H. Cancik, B. Gladigow, M. Laubscher (red.), Handbuch religionswissenschaftlicher Grundbegriffe, t. I, Stuttgart 1988, s. 217–262.
Google Scholar

Kubacki Z., Kościół, religie i zbawienie, Kraków 2016.
Google Scholar

Küng H., Projekt Weltethos, München 1990.
Google Scholar

Ledwoń I.S., „… i nie ma w żadnym innym zbawienia”. Wyjątkowy charakter chrześcijaństwa w teologii posoborowej, Lublin 2006.
Google Scholar

Ledwoń I.S., Geneza religii pozachrześcijańskich w ujęciu Soboru Watykańskiego II, „Roczniki Teologiczne” 47 (2000) 9, s. 69–89.
Google Scholar

Ledwoń I.S., Metodologiczny status teologii religii, „Studia Nauk Teologicznych” 2 (2007), s. 145–164.
Google Scholar

Ledwoń I.S., Wprowadzenie do teologii religii. Skrypt dla studentów, Lublin 2010.
Google Scholar

Masuzawa T., The invention of world religions. Or, how European universalism was preserved in the language of pluralism. Chicago – London 2005.
Google Scholar

Menke K.-H., Das heteronome Phänomen der Geist-Christologien, w: G. Augustin, K. Krämer, M. Schulze (red.), Mein Herr und mein Gott. Christus bekennen und verkünden (FS Walter Kardinal Kasper), Freiburg im Br. 2013, s. 220–257.
Google Scholar

Menke K.-H., Das unterscheidend Christliche. Beiträge zur Bestimmung sejner Einzigkeit, Regensburg 2015, s. 411–450.
Google Scholar

Międzynarodowa Komisja Teologiczna, Chrześcijaństwo a religie (1996) w: I.S. Ledwoń, K. Pek (red.), Chrześcijaństwo a religie. Dokument Międzynarodowej Komisji Teologicznej. Tekst – komentarze – studia, Lublin – Warszawa 1999, s. 13–54.
Google Scholar

Müller F.M., Einleitung in die vergleichende Religionswissenschaft, Straßburg 1876.
Google Scholar

Nicholson H., The New Comparative Theology and the Problem of Hegemony, w: F.X. Clooney (red.), The New Comparative Theology: Interreligious Insights from the Next Generation, New York: T&T Clark 2010, s. 43–62.
Google Scholar

Papieska Rada do Spraw Dialogu Międzyreligijnego, Kongregacja Ewangelizacji Ludów, Dialog i przepowiadanie, „Nurt SVD” 27 (1993) 3, s. 75–106.
Google Scholar

Piecuch J., Późny Wittgenstein i sensowna mowa o Bogu, w: K. Wolsza (red.), W trosce o kulturę logiczną. Prace dedykowane Księdzu Profesorowi Józefowi Herbutowi z okazji osiemdziesiątej rocznicy urodzin, Opole 2014, s. 117–136.
Google Scholar

Radhakrishnan S., Weltanschauung der Hindu, Baden-Baden 1961.
Google Scholar

Rahner K., Über die Heilsbedeutung der nichtchristlichen Religionen, w: tenże, Schriften zur Theologie, t. XIII, Zürich: Benziger 1978, s. 341–350.
Google Scholar

Rettenbacher S., Theologie der Religionen und komparative Theologie – Alternative oder Ergänzung? Die Auseinandersetzung zwischen Perry Schmidt-Leukel und Klaus von Stosch um die Religionstheologie von Sigrid Rettenbacher, „Zeitschrift für Missionswissenschaft und Religionswissenschaft“ 89 (2005), s. 181–194.
Google Scholar

Rusecki M., Traktat o religii, Warszawa 2007.
Google Scholar

Schlette H.R., Die Kirche und die Religionen, w: T. Filthaut (red.), Umkehr und Erneuerung. Kirche nach dem Konzil, Mainz 1966, s. 292–311.
Google Scholar

Schlette H.R., Die Religionen als Thema der Theologie. Überlegungen zu einer „Theologie der Religionen“ (QD 22), Freiburg im Br. 1964.
Google Scholar

Schmidt-Leukel P., Die religionstheologischen Grundmodelle: Exklusivismus, Inklusivismus, Pluralismus, w: A. Peter (red.), Christlicher Glaube in multireligiöser Gesellschaft, Immensee 1996, s. 227–248.
Google Scholar

Schmidt-Leukel P., Gott ohne Grenzen. Eine christliche und pluralistische Theologie der Religionen, Gütersloh 2005.
Google Scholar

Schmidt-Leukel P., Grundkurs Fundamentaltheologie. Eine Einführung in die Grundfrage des christlichen Glaubens, München 1999.
Google Scholar

Sedmak C., Wittgensteins Sprachmodell und pluralistische Religionstheorie, „Zeitschrift für Katholische Theologie“ 117 (1995), s. 393–415.
Google Scholar

Siebenrock R.A., Theologischer Kommentar zur Erklärung der Kirche zu den nichtchristlichen Religionen „Nostra aetate“, w: P. Hünermann, B.J. Hilberath (red.), Herders Theologischer Kommentar zum Zweiten Vatikanischen Konzil, t. III, Freiburg im Br. 2005, s. 591–693.
Google Scholar

Smith W.C., Towards a Word Theology. Faith and the Comparative History of Religion, Maryknoll 1989.
Google Scholar

Stosch, K. von, Der Wahrheitsanspruch religiöser Traditionen als Problem Interkultureller Philosophie. Philosophische Erkundungen im Spannungsfeld zwischen Theologie der Religionen und komparativer Theologie, w: C. Bickmann, T. Vosshenrich, H.-J. Scheidgen, M. Wirtz (red.), Rationalität und Spiritualität, Nordhausen 2009, s. 203–234.
Google Scholar

Stosch, K. von, Glaubensverantwortung in doppelter Kontingenz. Untersuchungen zur Verortung fundamentaler Theologie nach Wittgenstein, Regensburg 2001.
Google Scholar

Stosch, K. von, Komparative Theologie – Ein Ausweg aus dem Grunddilemma jeder Theologie der Religionen?, „Zeitschrift für Katholische Theologie“ 124 (2002), s. 294–311.
Google Scholar

Stosch, K. von, Komparative Theologie als Herausforderung für die Theologie des 21. Jahrhunderts, „Zeitschrift für Katholische Theologie“ 130 (2008), s. 401–422.
Google Scholar

Stosch, K. von, Komparative Theologie als Wegweiser in der Welt der Religionen, Paderborn 2012.
Google Scholar

Stosch, K. von, Offenbarung, Paderborn 2010.
Google Scholar

Waldenfels H., Religionstheologie, w: tenże (red.). Lexikon der Religionen, Freiburg im Br. 1987, s. 557–559.
Google Scholar

Ward K., Programm, Perspektiven und Ziele Komparativer Theologie, w: R. Bernhardt, K. von Stosch (red.), Komparative Theologie. Interreligiöse Vergleiche als Weg der Religionstheologie, Zürich 2009, s. 55–68.
Google Scholar

Wawrzaszek B., Teologia komparatywna w ujęciu wybranych przedstawicieli teologii anglosaskiej i jej krytyka w świetle teologii katolickiej, Lublin 2015 (manuskrypt).
Google Scholar

Wittgenstein L., Bemerkungen über Grundlagen der Mathematik, G.E.M. Anscombe, R. Rhees, G.H. von Wright (red.), (Werkausgabe 6), Frankfurt am M. 2005.
Google Scholar

Wittgenstein L., Dociekania filozoficzne, tłum. B. Wolniewicz, Warszawa 2000.
Google Scholar

Wittgenstein L., Tractatus logico-philosophicus, tłum. B. Wolniewicz, Warszawa 1997.
Google Scholar

Wittgenstein L., Vermischte Bemerkungen, G.H. von Wright (red.), H. Nyman (współpraca), (Werkausgabe 8), Frankfurt am M. 19925.
Google Scholar

Wolleben E., Die Kirchen und die Religionen. Perspektiven einer ökumenischen Religionstheologie, Göttingen 2004.
Google Scholar

Wszyscy zmierzamy do prawdy. Z o. Jacques’em Dupuis, teologiem, rozmawia ks. Adam Boniecki, „Tygodnik Powszechny” 3 (2002), s. 11.
Google Scholar