Kulturowe uwarunkowania przekładu biblijnego

Tadeusz Szczerbowski

Opublikowane: 2002-12-31

Tom 11 (2002)

Kulturowe uwarunkowania przekładu biblijnego

Tadeusz Szczerbowski

Abstrakt

The paper analyzes several fragments of the Bible (Luke 17, 371 Luke 11,31 Luke 21, 14) in 12 languages (Greek, Old Church Slavonic, Russian, Polish, Czech, English, Ger[1]man, French, Italian, Spanish, Kiriwina). The Greek word for ‘eagle (Luke 17, 37) is replaced in many languages by ‘vulture’, e.g. Wherever there is a dead body, the vultures will gather (Today’s English Version). The reason is that eagle’ cannot appear in a negative context when its semantic connotation is positive. If there is no name for hyponyms ‘eagle’ and ‘vulture’, translators choose a hyperonym 'big bird’, an example being the Kiriwina mluveka. Hyperonymic translation is also characteristic of Luke 11, 3. Cf. Give us day by day the food we need (Today's English Version) and Give us each day our daily bread (The New English Bible). The reason for the change is that many people (even in Europe!) pre[1]fer Miisli, cereal, popcorn, pizza, cheeseburger, hamburger, chips etc. to bread. The English make up your mind (Luke 21, 14) contains the word mind, but the Greek original word is KapSloc ‘heart’. The users of exotic languages mention a different word, such as stomach or ‘belly’ in Kiriwina. Many contemporary translators do not use idio[1]matic expression, cf. the French Soyez do

Inne teksty tego samego autora

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Szczerbowski, T. (2002). Kulturowe uwarunkowania przekładu biblijnego. Stylistyka, 11, 445–458. Pobrano z https://czasopisma.uni.opole.pl/index.php/s/article/view/3787

Cited by / Share

Bibliografia

Bamstone W., 1993, The Poetics of Translation (History, Theory, Practice), New Haven - London.
Google Scholar

Człowiek — dzieło — sacrum, 1998, red. S. Gajda, Helmut J. Sobeczko, Opole.
Google Scholar

LDCE : Longman Dictionary of Contemporary English, 1995, Essex.
Google Scholar

Lawton R., 1993, Topics in the Description of Kiriwina, Edited by Malcolm Ross and Ja net Ezard, Canberra: Pacific Linguistics, Series D-84.
Google Scholar

Malinowski B., 1921, Classificatory Particles in the Language of Kiriwina, „Bulletin of the School of Oriental and African Studies” 1921, t, 1., cz. 4, s. 33-74.
Google Scholar

Malinowski B., 1923, The Problem of Meaning in Primitive Languages. -C . K.Ogden i I. A Richards. The Meaning of Meaning. A Study of the Influence of Language upon Thought and o f the Science of Symbolism. London.
Google Scholar

Malinowski B., 2000, Problem znaczenia w językach pierwotnych, tłum. T. Szczerbowski — Językoznawstwo Bronisława Malinowskiego, 2000, pod red. K. Pisarkowej, Kraków, 5-48
Google Scholar

Nida E., 1981, Zasady przekładu na przykładzie tłumaczenia Biblii, tłum. M. B. Fedewicz, „Pamiętnik Literacki” 1981, 1, s. 323-342.
Google Scholar

Nida E., 1999, Przekłady: teoria i praktyka. - Słownik wiedzy biblijnej, 1999, red. B. M. Metzger, M. D. Coogan, konsultacja wyd. poi. ks. W. Chrostowski, Warszawa, s. 633-635.
Google Scholar

Piekarz D., 2000, Tłumaczenie Biblii jako szczególne wyzwanie w pracy translatorskiej. - Przekładając nieprzekładalne. Materiały z I Międzynarodowej Konferencji Translatorycznej „Przekładając nieprzekładalne” Gdańsk-Elbląg, red. W. Kubiński, O. Kubińska i T. Z. Wolański, Gdańsk, s. 243-247.
Google Scholar

Popowski R., 1997, Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu. Wydanie z pełną lokalizacją greckich haseł, kluczem polsko-greckim oraz indeksem form czasownikowych, Warszawa.
Google Scholar

Przyczyna W., 2000, Kaznodziejski przekaz opowiadań biblijnych, Kraków.
Google Scholar

Przyczyna W., 2001, Język Kościoła, „Newsweek Polska”200i, 3, s. 93.
Google Scholar

Róhrich L., 1995 (wyd. 2), Lexikon der sprichwórtlichen Redensarten, Freiburg-Ba sel-Wien, t. 1-5.
Google Scholar

Spykerboer H. C., 1999, Przekłady: języki australijskich aborygenów. - Słownik wiedzy biblijnej, 1999, red. B. M. Metzger, M. D. Coogan, konsultacja wyd. poi. W. Chrostowski, Warszawa, s. 660-661.
Google Scholar

Torr G. R., 1998, The Semantic Effect of the Bible in its ‘New’ English Versions. -Człowiek — dzieło — sacrum, 1998, red. S. Gajda, Helmut J. Sobeczko, Opole, s. 267-274.
Google Scholar

Słownik wiedzy biblijnej, 1999, red. B. M. Metzger, M. D. Coogan, konsultacja wyd. pol. W. Chrostowski, Warszawa.
Google Scholar

Szczerbowski T., 2000, Słownictwo kiriwiny z dzieła Bronisława Malinowskiego ułożone jako leksykon kiriwińsko-polski i polsko-kiriwiński ... - Językoznawstwo Broni sława Malinowskiego, 2000, pod red. K. Pisarkowej, Kraków, 103-417.
Google Scholar

Szczerbowski T., 2000a, Anna Livia Pturabelle po polsku (Finnegans Wake Jamesa Joy ce‘a ks. I, rozdz. 8), Kraków.
Google Scholar

Vermeer H, J., 1988, Uberzetzen ais kulturełłer Transfer. — Ubersetzungswissenschaft. Eine Neuorienlierung, red. M. Snell-Homby, Tubingen.
Google Scholar

Wojtasiewicz O., 1996, Wstęp do teorii tłumaczenia, Warszawa.
Google Scholar

/Ians B., 1881, TojiKoebiu crioeap oicueaeo eemiKopyccKaeo X3 bn
Google Scholar

Cmapocnaesmaatu cjioeap (no pyxonucriM X -X I eeKoe), 1999, pen, P.M. LjeitTJTHH, P. BenepKM n 3. Bnarosofi, MocKBa.
Google Scholar