Kilka uwag o języku w polskim przekładzie „ Ulissesa" Joyce' a (na podstawie VII epizodu)
TADEUSZ SZCZERBOWSKI
Abstrakt
It is commonly known that 'Ulysses' presents a challengeis to translators (Senn 1972) and that the rhetoric episode 'Aeolus' abounds in different language games. Some of them, such as the hypocoristic Doughy Daw (cf. its paronym Doughty Dawson), the
homoioteleuton mouth south: tomb womb, the tautogram Dear Dirty Dublin, the anagram feetstoops, the metagram clamn dever, the paronomasia Rose of Castile, and the palindromes Madam, I'm Adam. And Able was I ere I saw Elba, are analyzed in translation. The author considers not only Polish, but also German, F rench, Russian and Byelorussian versions of 'Ulysses'. While Goyert's translation is very literał, Słomczyński's version is not literał. It is often an attempt at translating the idea of the language game rather than the language game itself, which would be utterly impossible.
Bibliografia
Barańczak S., 1990, Mały lecz maksymalistyczny Manifest Translatologiczny albo: tłumaczenie się z tego, że tłumaczy się wiersze również w celu ... , ,,Teksty Drugie" 1990, nr 3, s. 7-66.
Bednarczuk L., 1988, red., Języki indoeuropejskie„ Warszawa, t. II.
Dijk T. A. van, Kintsch W., 1983, Strategies of Discourse Comprehension, New York.
Ellmann R., 1984, James Joyce, Kraków.
Gifford D., Seidman R. J., 1988, ,,Ulysses" Annotated,,. Revised and enlarged edition, Berkeley.
Gilbert S., 1963, James Joyce's Ulisses, Bristol.
Goldman A., 1966, The Joyce Paradox, London.
Helsztyński S, 1971, Hasło Joyce. - Mały słownik pisarzy angielskich i amerykańskich, Warszawa, s. 261-265.
Honig H. G., Kussmaul P., 1982, Strategie und Ubersetzung. Tilbingen.
Jenny L., 1988, Strategia formy , ,,Pamiętnik Literacki" LXXIX, z. 1, s. 265-295.
Joyce J, 1927, przekład niemiecki Ulysses, przełoż. Georg Goyert, Basel, t. 1.
Joyce J, 1969, przekład polski, Ulisses , I wydanie, przełoż. Maciej Słomczyński, Warszawa.
Joyce J, 1975, Selected Letters of James Joyce edited by Rich
Autorzy
TADEUSZ SZCZERBOWSKIStatystyki
Downloads
Licencja
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
Inne teksty tego samego autora
- Tadeusz Szczerbowski, Kulturowe uwarunkowania przekładu biblijnego , Stylistyka: Tom 11 (2002): Stylistyka a poetyka
- Tadeusz Szczerbowski, Polskie źródła „wielojęzyczności" Joyce 'a w Finnegans Wake , Stylistyka: Tom 12 (2003): Wielojęzyczność a styl - Multilingualism and Style
- Tadeusz Szczerbowski, Funkcje i sposoby stylizacji językowej w XII epizodzie "Ulissesa" , Stylistyka: Tom 5 (1996): Stylistyka stosowana
- Tadeusz Szczerbowski, Jin Di, Shamrock & Chopsticks. James Joyce in China: a tale of two encounters, City University of Hong Kong Press, 2001, 296 s. , Stylistyka: Tom 11 (2002): Stylistyka a poetyka
- Tadeusz Szczerbowski, Principy i metody issledovanij v filologii: konec hh veka, Sbornik statej naučno-metodičeskogo seminara "TEXTUS" vyp. 6, red. K. È. Štajn, Sankt-Peterburg - Stavropolʹ: Izd-vo SGU, 2001, 680 s. , Stylistyka: Tom 11 (2002): Stylistyka a poetyka
- TADEUSZ SZCZERBOWSKI, Styl i stylizacja językowa według Krystyny Pisarkowej , Stylistyka: Tom 32 Nr 32 (2023): Stylistyka