Barokowe kształty słowa. Z zagadnień ewołucji stylu poematów Kaspra Twardowskiego
Artur Rejter
Abstrakt
The article is dedicated to the reflection over the style of three poems of Kasper Twardowski, the early baroąue writer. The poems are: Lekcyje Kupidynowe (1617), Łódź młodzi z nawałności do brzegu płynąca (1618) and Pochodnia Miłości Bożej z piącią strzał ognistych (1628). Foundations of pragmatic stylistics, which takes into considera- tion the subjective aspect of work, have been taken on. Poems lexis, figures of rhetoric and stylistic features have been observed.The style evolution of analyzed texts is based on gradual convertion of text form, focu- sed on the following notions: SENSUAL LOVE -> SIN//PENANCE -> GOD’S LOVE. These no- tions have their equivalents on the style level, i.e.: IDYLL // COURTLINESS -» EXPLICIT- NESS // IMAGERY -> EXPLICITNESS H RESTRAINT.The analysis of work’s style level was aimed to point a parallel between stylistics sphe- re of literary text and its ideological surface motivated subjectively, which is a reflex of author’s - who is the text subject - view posturę. Madę observations are the next proof of extraordinary cultural and linqual luxuriance of baroque period, which are in favour of omnipresent varietas idea and its not trivial influence on stylistic shape of a text.
Klíčová slova:
Baroąue, Kasper Twardowski, style, rhetoricReference
Lekcyje - Twardowski K., 1997, Lekcyje Kupidynowe, wyd. R. Grześkowiak, Warszawa.
Łódź — Twardowski K., 1998, Łódź młodzi z nawałności do brzegu płynąca, wyd. R. Grześkowiak, Warszawa.
Pochodnia - Twardowski K., 1995, Pochodnia Miłości Bożej z piącią strzał ognistych, wyd. K. Mrowcewicz, Warszawa.
NKPP - Krzyżanowski J., Świrko S., red., 1969-1978, Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich, t. 1-4, Warszawa.
Bibliografia
Backvis C., 2003, Panorama poezji polskiej okresu baroku, red. A. Nowicka-Jeżowa, R. Krzywy, t. 1, Warszawa.
Delumeau J., 1986, Reformy chrześcijaństwa w XVI i XVII w., t. 2: Katolicyzm między Lutrem a Wolterem, przekł. P. Kłoczkowski, Warszawa.
Grześkowiak R., 1995, Przypowieść na dzień św. Marcina. Pomiędzy Lekcyjami Kupidynowymi a Łodzią młodzi Kaspra Twardowskiego. - Literatura polskiego baroku w kręgu idei, red. A. Nowicka-Jeżowa, M. Hanusiewicz, A. Karpiński, Lublin.
Hemas Cz., 1998, Barok, Warszawa.
Kotarska J., 1980, Erotyk staropolski. Inspiracje i odmiany, Wrocław.
Krzewińska A., 1998, Sielanka. - Słownik literatury staropolskiej. Średniowiecze-Renesans — Barok, red. T. Michałowska, Wrocław.
Montusiewicz R., 1995, „Żywioły" religijne w politycznych utworach Kaspra Twardowskiego. — Religijność literatury polskiego baroku, Cz. Hemas, M. Hanusiewicz, red., Lublin.
Mrowcewicz K., 1995, Wprowadzenie do lektury. - Twardowski K., Pochodnia Miłości Bożej z piącią strzał ognistych, Warszawa: Wyd. K. Mrowcewicz.
Nowacki D., 2000, „Ja” nieuniknione. O podmiocie pisarstwa Jerzego Andrzejewskiego, Katowice.
Ostaszewska D., 1993, Język poetycki Jana Andrzeja Morsztyna. Z zagadnień semantyki, Wrocław.
Ostaszewska D., 2001, Postać w literaturze. Wizerunek staropolski. Obrazy - konwencje — stereotypy, Katowice.
Pelc J., 1993, Barok — epoka przeciwieństw, Warszawa.
Ritz G., 1998: Jarosław Iwaszkiewicz. Pogranicza nowoczesności, przeł. A. Kopacki, Kraków.
Rzepka W.R., Wydra W., wyd., 1996, Cały świat nie pomieściłby ksiąg. Staropolskie opowieści i przekazy apokryficzne. Wstęp M. Adamczyk, Warszawa-Poznań.
Sławkowa E., 2000, Pragmatyka a stylistyka. Uwagi wstępne. — Kategorie pragmatyczne w tekście literackim. Wstęp do stylistyki pragmatycznej, red. E. Sławkowa, Cieszyn.
Wilkoń A., 2002, Dzieje języka artystycznego w Polsce. Język i style literatury barokowej, Kraków.
##libcom.authors##
Artur Rejter##libcom.statistics##
Stažení
Licence
Copyright (c) 2007 Stylistyka
Tato práce je licencována pod Mezinárodní licencí Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0.
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
Nejaktuálnější články stejného autora (stejných autorů)
- Artur Rejter, Science towards cultural memory – (about) alchemy discourse(s) , Stylistyka: Vol 28 (2019): Styl i pamięć
- Artur Rejter, Funkcje środków wartościujących w polskim dyskursie naukowym XVI wieku , Stylistyka: Vol 27 (2018): Styl i aksjologia
- Artur Rejter, Kulturowe konteksty przemian gatunku (na przykładzie noweli i romansu) , Stylistyka: Vol 22 (2013): Styl w kulturze
- Artur Rejter, Emocjonalność a obrazowość polszczyzny średniowiecznej i ich tekstowe aktualizacje , Stylistyka: Vol 30 (2021): Styl i emocje
- Artur Rejter, Genologia historyczna a stylistyka. Zarys problematyki , Stylistyka: Vol 20 (2011): Integracja w stylistyce - Integration in Stylistics
- Artur Rejter, Straszydlaczki, urocznice, latawiczki. Poetycka konceptualizacja światów pozazmysłowych w twórczości Kazimiery Iłłakowiczówny , Stylistyka: Vol 18 (2009): Styl i kreatywność - Style and Creativity
- Artur Rejter, Polska facecja prozatorska XVI-XVIII w. Styl - gatunek - komizm , Stylistyka: Vol 10 (2001): Stylistyka dziś - Style and Humour - Stil' i ûmor
- Artur Rejter, Kulturowy kontekst gatunków publicystycznych a ich wzorzec tekstowy , Stylistyka: Vol 11 (2002): Stylistyka a poetyka
- Artur Rejter, Discourse in the context of language history – research potential and perspectives , Stylistyka: Vol 32 No 32 (2023): Stylistyka