Barokowe kształty słowa. Z zagadnień ewołucji stylu poematów Kaspra Twardowskiego
Artur Rejter
Abstract
The article is dedicated to the reflection over the style of three poems of Kasper Twardowski, the early baroąue writer. The poems are: Lekcyje Kupidynowe (1617), Łódź młodzi z nawałności do brzegu płynąca (1618) and Pochodnia Miłości Bożej z piącią strzał ognistych (1628). Foundations of pragmatic stylistics, which takes into considera- tion the subjective aspect of work, have been taken on. Poems lexis, figures of rhetoric and stylistic features have been observed.The style evolution of analyzed texts is based on gradual convertion of text form, focu- sed on the following notions: SENSUAL LOVE -> SIN//PENANCE -> GOD’S LOVE. These no- tions have their equivalents on the style level, i.e.: IDYLL // COURTLINESS -» EXPLICIT- NESS // IMAGERY -> EXPLICITNESS H RESTRAINT.The analysis of work’s style level was aimed to point a parallel between stylistics sphe- re of literary text and its ideological surface motivated subjectively, which is a reflex of author’s - who is the text subject - view posturę. Madę observations are the next proof of extraordinary cultural and linqual luxuriance of baroque period, which are in favour of omnipresent varietas idea and its not trivial influence on stylistic shape of a text.
Keywords:
Baroąue, Kasper Twardowski, style, rhetoricReferences
Lekcyje - Twardowski K., 1997, Lekcyje Kupidynowe, wyd. R. Grześkowiak, Warszawa.
Łódź — Twardowski K., 1998, Łódź młodzi z nawałności do brzegu płynąca, wyd. R. Grześkowiak, Warszawa.
Pochodnia - Twardowski K., 1995, Pochodnia Miłości Bożej z piącią strzał ognistych, wyd. K. Mrowcewicz, Warszawa.
NKPP - Krzyżanowski J., Świrko S., red., 1969-1978, Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich, t. 1-4, Warszawa.
Bibliografia
Backvis C., 2003, Panorama poezji polskiej okresu baroku, red. A. Nowicka-Jeżowa, R. Krzywy, t. 1, Warszawa.
Delumeau J., 1986, Reformy chrześcijaństwa w XVI i XVII w., t. 2: Katolicyzm między Lutrem a Wolterem, przekł. P. Kłoczkowski, Warszawa.
Grześkowiak R., 1995, Przypowieść na dzień św. Marcina. Pomiędzy Lekcyjami Kupidynowymi a Łodzią młodzi Kaspra Twardowskiego. - Literatura polskiego baroku w kręgu idei, red. A. Nowicka-Jeżowa, M. Hanusiewicz, A. Karpiński, Lublin.
Hemas Cz., 1998, Barok, Warszawa.
Kotarska J., 1980, Erotyk staropolski. Inspiracje i odmiany, Wrocław.
Krzewińska A., 1998, Sielanka. - Słownik literatury staropolskiej. Średniowiecze-Renesans — Barok, red. T. Michałowska, Wrocław.
Montusiewicz R., 1995, „Żywioły" religijne w politycznych utworach Kaspra Twardowskiego. — Religijność literatury polskiego baroku, Cz. Hemas, M. Hanusiewicz, red., Lublin.
Mrowcewicz K., 1995, Wprowadzenie do lektury. - Twardowski K., Pochodnia Miłości Bożej z piącią strzał ognistych, Warszawa: Wyd. K. Mrowcewicz.
Nowacki D., 2000, „Ja” nieuniknione. O podmiocie pisarstwa Jerzego Andrzejewskiego, Katowice.
Ostaszewska D., 1993, Język poetycki Jana Andrzeja Morsztyna. Z zagadnień semantyki, Wrocław.
Ostaszewska D., 2001, Postać w literaturze. Wizerunek staropolski. Obrazy - konwencje — stereotypy, Katowice.
Pelc J., 1993, Barok — epoka przeciwieństw, Warszawa.
Ritz G., 1998: Jarosław Iwaszkiewicz. Pogranicza nowoczesności, przeł. A. Kopacki, Kraków.
Rzepka W.R., Wydra W., wyd., 1996, Cały świat nie pomieściłby ksiąg. Staropolskie opowieści i przekazy apokryficzne. Wstęp M. Adamczyk, Warszawa-Poznań.
Sławkowa E., 2000, Pragmatyka a stylistyka. Uwagi wstępne. — Kategorie pragmatyczne w tekście literackim. Wstęp do stylistyki pragmatycznej, red. E. Sławkowa, Cieszyn.
Wilkoń A., 2002, Dzieje języka artystycznego w Polsce. Język i style literatury barokowej, Kraków.
Authors
Artur RejterStatistics
Downloads
License
Copyright (c) 2007 Stylistyka
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
1. Copyrights to published works are held by the University of Opole (to the collective work) and the Authors (to individual parts of the collective work that have an independent meaning).
2. Only previously undistributed works can be published in the scientific journal "Stylistics".
3. The University of Opole does not restrict the possibility of the author's further dissemination of his work on condition that the scientific journal "Stylistics" is indicated as the original place of publication and the consent of the University Publishing House.
4. Consent to the publication of the work in the scientific journal "Stylistics" is tantamount to granting the author a non-exclusive license to the University of Opole, including the right to use the work without territorial restrictions and time limits in the following fields of exploitation:
a) within the scope of recording and multiplication of the work - production of any number of copies of the work in whole or in part using a specified technique, including printing, reprography, magnetic recording and digital technique, introduction of the work into computer memory and computer networks,
b) within the scope of circulation of the original or copies on which the work has been recorded - circulation, lending or hiring of the original or copies,
c) within the scope of dissemination of the work in a manner other than specified in item 2 - making the work or its abstract available on the Internet by enabling the recipients to access the work on-line or enabling them to download the work to their own device that makes it possible to read it, placing the work in electronic databases that disseminate scientific works, including in particular the CEEOL database (Central and Eastern Online Libray) and the abstract in English in the CEJSH database (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) within the scope of creating and distributing dependent works created using the work - using them in the fields of exploitation specified in points 1-3.
5. The author is not entitled to compensation for granting the license to the work.
6. The author agrees that the University may grant further permission to use the work (sublicense) in the fields of exploitation specified in par. 2 paragraph 4.
7. The author agrees that, in connection with the distribution of the work, his or her personal information, that is, name, affiliation, and e-mail address, may be made public.
Most read articles by the same author(s)
- Artur Rejter, Science towards cultural memory – (about) alchemy discourse(s) , Stylistyka: Vol. 28 (2019): Styl i pamięć
- Artur Rejter, The functions of axiology exponents in the Polish academic discourse of the 16th century , Stylistyka: Vol. 27 (2018): Styl i aksjologia
- Artur Rejter, Kulturowe konteksty przemian gatunku (na przykładzie noweli i romansu) , Stylistyka: Vol. 22 (2013): Styl w kulturze
- Artur Rejter, Emotionality versus picturesqueness of medieval Polish and their textual actualizations , Stylistyka: Vol. 30 (2021): Style and Emotions
- Artur Rejter, Genologia historyczna a stylistyka. Zarys problematyki , Stylistyka: Vol. 20 (2011): Integracja w stylistyce - Integration in Stylistics
- Artur Rejter, Straszydlaczki, urocznice, latawiczki. Poetycka konceptualizacja światów pozazmysłowych w twórczości Kazimiery Iłłakowiczówny , Stylistyka: Vol. 18 (2009): Styl i kreatywność - Style and Creativity
- Artur Rejter, Polska facecja prozatorska XVI-XVIII w. Styl - gatunek - komizm , Stylistyka: Vol. 10 (2001): Stylistyka dziś - Style and Humour - Stil' i ûmor
- Artur Rejter, Cultural Context o f Journalistic Genres and Their Text Model , Stylistyka: Vol. 11 (2002): Stylistics and Poetics
- Artur Rejter, Discourse in the context of language history – research potential and perspectives , Stylistyka: Vol. 32 No. 32 (2023): Stylistyka
