Science towards cultural memory – (about) alchemy discourse(s)
Abstract
The article concerns dynamic aspects of scientific discourse understood as a domain of communication subject to cultural influences. The problem, inspired by Michel Foucault’s concept of archaeology of scientific reason, is presented through the ex- ample of alchemy, a specific phenomenon co-creating a scientific discourse both in the past and in the present. The relation of science with its discursive aspect (in various ways) with the past, and thus also with memory is undeniable, no matter how you consider the issue. This relation also affects the perception of science as such and scientific discourses, which is still an interesting field of observation. The discourse(s) on alchemy and its very status in the universe of communication confirm the dynamics of science and the discourses belonging to or co-constituting it, but in no way do they confirm the thesis of the teleological (in the sense of improving development) history of communication, including scientific communication.
Keywords:
scientific discourse, discourse(s)on alchemy, Michel FoucaultReferences
Assmann, A., 2013, Między historią a pamięcią. Antologia, ed. and afterword M. Saryusz-Wolska, Warszawa, p. 39–57.
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323514497
Google Scholar
Assmann J., 2008, Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, translated by A. Kryczyńska-Pham, introduction and edition R. Traba, Warszawa.
Google Scholar
Bugaj R., 1998, Hermetyzm, vol. 1–2, Warszawa.
Google Scholar
Castells M., 2007, Społeczeństwo sieci, translated by M. Marodyet al., Warszawa.
Google Scholar
Chlebda W., 2018, Pamięć a język. Zarys relacji. – W. Czachur (ed.), Pamięć w ujęciu lingwistycznym. Zagadnienia teoretyczne i metodologiczne, Warszawa, p. 56–67.
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323530077.pp.56-68
Google Scholar
Czachur W. (ed.), 2018, Pamięć w ujęciu lingwistycznym. Zagadnienia teoretyczne i metodologiczne, Warszawa.
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323530077
Google Scholar
Dobrzyńska T., 2018, Pamięć – z perspektywy badań tekstu i dyskursu. – W. Czachur (ed.), Pamięć w ujęciu lingwistycznym. Zagadnienia teoretyczne i metodologiczne, Warszawa, p. 94–109.
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323530077.pp.94-113
Google Scholar
Foucault M., 1977, Archeologia wiedzy, translated by A. Siemek, foreword J. Topolski, Warszawa.
Google Scholar
Foucault M., 2006, Słowa i rzeczy. Archeologia nauk humanistycznych, translated by T. Komendant, Gdańsk.
Google Scholar
Foucault M., 2009, O archeologii nauk, translated by A. Bandura. – L. Rasiński (ed.), Język, dyskurs, społeczeństwo. Zwrot lingwistyczny w filozofii społecznej, Warszawa, p. 307–333.
Google Scholar
Gut A., 2013: Rola języka w poznaniu. – R. Ziemińska (ed.), Przewodnik po epistemologii, Kraków, p. 381–421.
Google Scholar
Iłowiecki M., 1981, Dzieje nauki polskiej, Warszawa.
Google Scholar
Kazibut R., 2012, Alchemia pomiędzy pseudonauką a nauką. Studium historyczno-metodologiczne, „Zagadnienia Naukoznawstwa”, No. 1 (191), p. 27–47.
Google Scholar
Krajewski M., 2003, Kultury kultury popularnej, Poznań.
Google Scholar
Kristeva J., 2015, Séméiotikè. Studia z zakresu semanalizy, translated by T. Stróżyński, Gdańsk.
Google Scholar
Lamża Ł., 2017, Alchemia jako ćwiczenie duchowe, „Tygodnik Powszechny” z 31 X, https://www.tygodnikpowszechny.pl/alchemia-jako-cwiczenie-duchowe-150697 (access: 29.08.2018).
Google Scholar
Majewski P., 2013, Pismo, tekst, literatura. Praktyki piśmienne starożytnych Greków i matryca pamięci kulturowej Europejczyków, Warszawa 2013.
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323520009
Google Scholar
Rejter A., 2018, Między podmiotowością tekstu a ewolucją dyskursu naukowego. – W kręgu dawnej polszczyzny, vol. 5, eds. E. Horyń, E. Zmuda, Kraków, p. 11–23.
Google Scholar
Rejter A., in print a, Kulturowy aspekt dyskursu naukowego wieków dawnych, „Poznańskie Spotkania Językoznawcze”: Kulturowe aspekty ewolucji języka, eds. T. Lisowski, J. Migdał, Poznań.
Google Scholar
Rejter A., in print b, Poradnikowy wymiar dyskursu naukowego wieków dawnych. – Dyskursy w przeszłości – dyskursy o przeszłości, ed. M. Hawrysz, Zielona Góra.
Google Scholar
Rheinberger H.J., 2015, Epistemologia historyczna, translated by J. Surman, Warszawa.
Google Scholar
Stundis L., 2014, Alchemia — między nauką a magią, „Sprawy Nauki” z 28 X, http://www.sprawynauki.edu.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=2942:alchemia-midzy-nauk-a-magi&catid=317&Itemid=30 (access: 28.08.2018).
Google Scholar
Sytnik-Czetwertyński J., 2015, Hermetyzm w filozofii Isaaca Newtona, „Kwartalnik Filozoficzny”, vol. 43, issue 2, p. 151–167.
Google Scholar
Tarkowska E., 2012, Pamięć w kulturze teraźniejszości. – Kultura jako pamięć. Posttradycjonalne znaczenie przeszłości, ed. E. Hałas, Kraków, p. 17–42. „Tekst i Dyskurs – Text und Diskurs” 2014, No. 7.
Google Scholar
Wieczorkiewicz A., 2012, Apetyt turysty. O doświadczaniu świata w podróży, Kraków.
Google Scholar
Witosz B., 2016, Czy potrzebne nam typologie dyskursu? – Dyskurs i jego odmiany, eds. B. Witosz, K. Sujkowska-Sobisz, E. Ficek, Katowice, p. 22-30.
Google Scholar
Statistics
Downloads
License
1. Copyrights to published works are held by the University of Opole (to the collective work) and the Authors (to individual parts of the collective work that have an independent meaning).
2. Only previously undistributed works can be published in the scientific journal "Stylistics".
3. The University of Opole does not restrict the possibility of the author's further dissemination of his work on condition that the scientific journal "Stylistics" is indicated as the original place of publication and the consent of the University Publishing House.
4. Consent to the publication of the work in the scientific journal "Stylistics" is tantamount to granting the author a non-exclusive license to the University of Opole, including the right to use the work without territorial restrictions and time limits in the following fields of exploitation:
a) within the scope of recording and multiplication of the work - production of any number of copies of the work in whole or in part using a specified technique, including printing, reprography, magnetic recording and digital technique, introduction of the work into computer memory and computer networks,
b) within the scope of circulation of the original or copies on which the work has been recorded - circulation, lending or hiring of the original or copies,
c) within the scope of dissemination of the work in a manner other than specified in item 2 - making the work or its abstract available on the Internet by enabling the recipients to access the work on-line or enabling them to download the work to their own device that makes it possible to read it, placing the work in electronic databases that disseminate scientific works, including in particular the CEEOL database (Central and Eastern Online Libray) and the abstract in English in the CEJSH database (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) within the scope of creating and distributing dependent works created using the work - using them in the fields of exploitation specified in points 1-3.
5. The author is not entitled to compensation for granting the license to the work.
6. The author agrees that the University may grant further permission to use the work (sublicense) in the fields of exploitation specified in par. 2 paragraph 4.
7. The author agrees that, in connection with the distribution of the work, his or her personal information, that is, name, affiliation, and e-mail address, may be made public.
Most read articles by the same author(s)
- Artur Rejter, The functions of axiology exponents in the Polish academic discourse of the 16th century , Stylistyka: Vol. 27 (2018): Styl i aksjologia
- Artur Rejter, Kulturowe konteksty przemian gatunku (na przykładzie noweli i romansu) , Stylistyka: Vol. 22 (2013): Styl w kulturze
- Artur Rejter, Emotionality versus picturesqueness of medieval Polish and their textual actualizations , Stylistyka: Vol. 30 (2021): Style and Emotions
- Artur Rejter, Genologia historyczna a stylistyka. Zarys problematyki , Stylistyka: Vol. 20 (2011): Integracja w stylistyce - Integration in Stylistics
- Artur Rejter, Straszydlaczki, urocznice, latawiczki. Poetycka konceptualizacja światów pozazmysłowych w twórczości Kazimiery Iłłakowiczówny , Stylistyka: Vol. 18 (2009): Styl i kreatywność - Style and Creativity
- Artur Rejter, Polska facecja prozatorska XVI-XVIII w. Styl - gatunek - komizm , Stylistyka: Vol. 10 (2001): Stylistyka dziś - Style and Humour - Stil' i ûmor
- Artur Rejter, Barokowe kształty słowa. Z zagadnień ewołucji stylu poematów Kaspra Twardowskiego , Stylistyka: Vol. 16 (2007): Styl i czas - Style and Time
- Artur Rejter, Cultural Context o f Journalistic Genres and Their Text Model , Stylistyka: Vol. 11 (2002): Stylistics and Poetics
- Artur Rejter, Discourse in the context of language history – research potential and perspectives , Stylistyka: Vol. 32 No. 32 (2023): Stylistyka
