K jazykove komice V lexikaln[ rovine umeleckeho textu (Na přikladech pov[dek Vasilije Suksina)
ALENA JAKLOVÁ
Abstrakt
Sprachkomik beruht auf dem komischen Effekt einer bestimmten sprachlichen AuBerung (ganz gleich auf welcher Sprachebene). Es gibt zwei Arten von in Sprache ausgedriickter Komik: 1/ die Sprache Ьeschreibt die auBerhalb der Sprache liegende Komik - die Sachkomik,
2/ die Komik liegt in der Sprache selbst - die Sprachkomik. In dieser Studie werden die Mittel der Sprachkomik auf lexikalischer Еbеnе ЬeschrieЬen, welche fiir Schukschins Erzahlungen typisch sind. Zu ihrer Bestimmung gelangten wir aufgrund der Sprachanalyse von mehr als siebzig Erzahlungen, die alle in den Jahren 1975-1992 erschienen sind (siehe Literaturverzeichnis). Schukschin erreicht den komischen Effekt in seinen Erziihlungen durch eine iiberaus wortreiche Rede seiner Helden, einen Wortschatz, der aber zugleich semantisch arm ist,
oder mittels eines besonders einfachen Wortschatzes; weiters durch Umwandlurigen oder Verdrehungen von Phraseologismen; er benutzt Phrasen, technische Termini und gewisse Fakten minuziбs. Komisch kann bei ihm auch die metaphorische Benutzung bestimmter Termini wirken. Ein spezifisches Mittel der Sprachkomik in seinen literararischen Texten sind auch Fremdwбrter, ihre graphische und akustische Form, und weiter Synonyme und Oposite, die oft im Kontrast zum Kontext stehen. Unter bestimmten
Umstanden kбnnen im Text auch Metaphern, Metonymien, Vergleiche, ferner sogar Vulgarismen, Schimpf-wбrter und Spitznamen witzig wirken. In Schukschins Erzahlungen stellen auch die Mittel der Lautseite der Sprache und gelegentlich eigene WortЬildung Elemente seiner Sprachkomik dar. Schukschins Wortschatz ist auBenordentlich reich, so dаВ sich seine Komik auch aus der KomЬination unterschiedlichster Sprachelemente ergibt. Die Komik bei Schukschin beruht aber immer auf der genauen Kenntnis des Sprachsystems, sowie auf der ausgezeichneten Kenntnis der menschlichen Psychik und Mentalitat.
Bibliografia
Filipec J., Cermak F., 1985, Ceskd lexikologie, Praha.
Jiiickova J., 1979, Jazykovd komika v pisifovych textech lvana Mlddka, "Nase rec" 62, s.72-77.
Korensky J., Hoffmannova J., Jaklova А., Mtillerova 0.,1987, Komplexni analyza komunikacniho procesu а textu, Ceske Budejovice.
Sus О., 1963, Metamorf6zy smichu а vzteku, Bratislava.
Suksin V. М., 1975а, /zbrannyje proizvedenija v dvuch tomach, Moskva.
Suksin V. М., 1975Ь, Brat moj, Moskva.
Suksin V. М., 1977, Ochota zit', Kazan.
Suksin V. М., 1984, Rasskazy, Moskva.
Suksin V. М., 1992, Rasskazy, Moskva.
Vlasin S. а kol., 1984, Slovnik literdrni teorie, Praha.
Zadrazil L., 1975, Vesnicke variace па mlstske tema (doslov). - Cervena kalina, Praha, s. 241.
Autorzy
ALENA JAKLOVÁStatystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Stylistyka
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
Inne teksty tego samego autora
- Alena Jaklová, Bohumila Junková, The Czech Republic as Reflected in Texts by Czechs Living in the USA , Stylistyka: Tom 13 (2004): Styl a płeć
- Alena Jaklova, Leoš Šatava, Sprachverhalten und ethnische Identität, Bautzen 2005: Domovina Verlag, 288 p. , Stylistyka: Tom 16 (2007): Styl i czas - Style and Time
- Alena Jaklová, Czech Periodical Press in the USA and its Language , Stylistyka: Tom 12 (2003): Wielojęzyczność a styl - Multilingualism and Style
- Alena Jaklová, Comicality in Contemporary Czech American Periodicals , Stylistyka: Tom 10 (2001): Stylistyka dziś - Style and Humour - Stil' i ûmor
- Alena Jaklová, K některým rysům pedagogické komunikace na českých školách , Stylistyka: Tom 5 (1996): Stylistyka stosowana
- Alena Jaklová, Humor v české žurnalistice , Stylistyka: Tom 9 (2000): Stylistyka czeska
- ALENA JAKLOVÁ, Výrazové prostředky současného publicistického textu , Stylistyka: Tom 4 (1995): Tekst i styl - Text and style - Текст и стиль
- Alena Jaklová, The style of Czech-American Periodicals and its Transformation in the Multicultural American Environment of the Second Half of the 19th Century , Stylistyka: Tom 15 (2006): Styl i kultura
- ALENA JAKLOVÄ, K jazykove strdnce ćeskych baroknich textü, zejmena kdzäni , Stylistyka: Tom 8 (1999): Styl i gatunek - Стиль и жанр - Style and Genre