Kontrowersje wokół analizy dyskursu

Wolfgang Heinemann



Zofia Bilut-Homplewicz



Marta Smykała




Анотація

The starting point o f this contribution is the assumption that there is an overall uncertainty about the use o f the term discourse in various disciplines. The author presents different ways of understanding discourse in philosophy (primarily by Habermas and Foucault). The core part of the paper discusses the heterogeneous linguistic concepts of discourse, starting from the idea o f discourse as a simple conversation through Critical Discourse
Analysis and institutionalised interai rons up to textology-based concept of discourse. Particular attention is devoted to the use o f the notion o f discourse in sociology (and its related disciplines such as historiography, political science and media stuaies). When describing the concepts o f discourse in various disciplines the author draws attention to the vaned methods o f discourse analysis applied there, including the universal model by
Wamke/Spitzmiiller. The finał section identifies and critically discusses problem areas in discourse studies. The paper also postulates that the current the fascination with Foucault should be abandoned wlien circumscribing the scope of discourse studies in favour of strwing for pragmatic and communicative adeąuacy.

Ключові слова:

discourse, discourse analysis, discourse in various disciplines

Adamzik K„ 2001, Sprache: Wege zum Verstehen. Tubingen, Basel.
  Google Scholar

Alexy R„ 1981, Die Idee einer prozeduralen Theorie juristischer Argumentation. - ,Jlechtstheorie”, Beihefit 2.
  Google Scholar

Alexy R., 1989, Probleme der Diskurstheorie, „Zs fur philosophische Forschung”, Band 43, s. 81-93.
  Google Scholar

Apel K.-O., Niąuet, M., 2002, Diskursethik und Diskursanthropologie, Freiburg, Miinchen. Becker R. i.in., 2007, Medien. Diskurse. Deutungen, Marburg.
  Google Scholar

Becker-Mrotzek M., 1994, Diskursforschung und Kommunikation in Institutionen, Heidelberg.
  Google Scholar

Belvederesi R., 2008, Diskurse kultureller Identitat, Saarbrucken.
  Google Scholar

Berger R, Luckmann T., 1980, DiegesellschaftlichcKonstruktion der Wirklichkeit, Frankfurt.
  Google Scholar

Bemer K., 1997, Das Gesetz im Diskurs, Neuknchen-Vluyn.
  Google Scholar

Bublitz H., 2003, Diskurs, Bielefeld.
  Google Scholar

Bublitz H. i in. 1999, red., Das Wuchern der Diskurse, Frankfurt.
  Google Scholar

Burkart, R., Lang, A., 1992, Die Theorie des kommunikativen Handelns von Jurgen Habermas — Eine kommentierte Textcollage. — Kommunikalionstheorien. Ein Textbuch zur Einfuhrung. Bd.8 der Studienbucher zur Publizistik- und Kommunikationswissenschaft, R. Burkart, W. Hómberg, red., Wien , 40-68.
  Google Scholar

Busse D., 1987, Historische Semantik, Stuttgart.
  Google Scholar

Busse D, 2000, Historische Diskurssemantik, „Sprache und Literatur in Wissenschaft und Unterricht” 86, s. 39-53.
  Google Scholar

Busse D ., 2003, Diskursanalyse in der Sprachgermanistik - Yersuch einer Zwischenbilanz und Ortsbestimmung. - Literaturwissensc.haft und Linguistik, U. Hali, Ch. Kónig, Christoph, red., Marbach, s. 175-187.
  Google Scholar

Diaz-Bone R., 2010, Kulturwelt, Diskurs und Lebensstil. Eine diskurstheorctische Erweiterung der Bourdieuschen Distinktionstheorie, Wiesbaden.
  Google Scholar

Diaz-Bone R., 2010a, Was ist der Beitrag der Diskurslinguistik fur die Foucaultsche Diskursanalyse? - Forum Qualitative Sozialforschung. tom ll (2), art. 19.
  Google Scholar

Van Dijk T., 1993, Principles o f Critical discourse analysis, Discourse and Sudety 4. London, s. 249-283.
  Google Scholar

Dómer A., Vogt L., red., 1995, Sprache des Parlaments und Semiotik der Demokratie. Studien zur politischen Kommunikation der Moderne. Berlin, NY, s. 1-13.
  Google Scholar

Diiwell M., Hiibenthal Ch., Werner M. H., 2002, Diskursethik, Wiesbaden.
  Google Scholar

Ehlich K., 2007, Sprache und sprachliches Handeln, Berlin, NY.
  Google Scholar

Fairclough N., 1995, Critical Discourse Analysis. The Critical Study o f Language, London, NY.
  Google Scholar

Faulstich K., 2002, „Es gibt viel Raum diesseits des Rubicon. “ Diskursanalytische Untersuchungen des Begriffs ,Leben‘ im Umfeld der 2. Berlin-Rede des Bundesprdsidenten Johannes Rau. — Texte - Diskurse — Interaktionswelten. Analysen zur Kommunikation im óffentlichen Raum, K. Adamzik, red., Tubingen, s. 19-40.
  Google Scholar

Fink-Eitel H., 1997, Michel Foucault. Zur Einfuhrung, Hamburg.
  Google Scholar

von Forster H., 1992, Einfuhrung in den Konstruknvismus, Munchen.
  Google Scholar

Foucault M., 1973, Archaologie des Wissens, Frankfurt.
  Google Scholar

Foucault M., 1974, Die Ordnung des Diskurses. Inauguralvorlesung am College de France 1970, Munchen.
  Google Scholar

Fraas C., 1996, Gebrauchswandel und Bedeutungsvarianz in Textneb:en, Die Konzepte, ldentitat‘ und ,Deutsche' im Diskurs zur deutschen Einheit, Tubingen.
  Google Scholar

Fraas C., 2003, Kognition und gesellschaftliche Konstruktion der Wirklichkeit - Begriffsgeschichte zwischen Kognitivismus und Konstruktivismus. - Deut! Che Sprachgeschichte nach 1945. Diskurs- und und kulturgeschichtliche Perspektiven. M. Wengeler, red. Hildesheim/NY/Zurich, 48-61.
  Google Scholar

Fraas C., Klemm, M., red., 2005, Mediendiskurse. Bestandsaufnahmen undPerspektiven, Frankfurt, Berlin, Bem.
  Google Scholar

Fritz G., 1998, Historische Semantik, Stuttgart.
  Google Scholar

Gardt A., 2007, Diskursanalyse - Aktueller theo, etischer Ort und methodische Móglichkeiten, - Diskurslinguistik nach Foucault, I. Wamke, red., Berlin, NY, s. 27-52.
  Google Scholar

Habermas J., 1981, Theorie des kommunikativen Handelns, Frankfurt.
  Google Scholar

Habermas J., 1984, Yorstudien und Erganzungen zur Theorie des kommunikativen Handelns, Frankfurt.
  Google Scholar

Hartmann A., 1991, Uber die Kulturanalyse des Diskurses - eine Erkundung, „Zs fur Yolkskunde“ 87, s. 19-28.
  Google Scholar

Hardtwig W., Wehler H. U., 1996, Kulturgeschichte heute, Góttingen, s. 131-164.
  Google Scholar

Heinemann M., Heinemann W., 2002, Grundlagen der Textlinguistik. Interaktion — Text - Diskurs, Tubingen.
  Google Scholar

Heinemann W., 2005, Textlinguistik rersus Diskurslinguistik7 - Moderne deutsche Texte, M. Wierzbicka M. Sieradzka, J. Homa, red., Frankfurt s. 17-30.
  Google Scholar

Hermanns F., 2003, Interkulturelle Linguistik, — Handbuch Interkulturelle Germanistik, A. Wierlacher, A. Bogner, red., Stuttgart, Weimar, s. 363-373.
  Google Scholar

Hymes D., 1972: On communicative Competence. - Sociolinguistics, J.B. Pride, J. Holmes, red., Harmondsworth, s. 269-293.
  Google Scholar

Hymes D., 1987, Communicative Competence. — Soziolinguistik, HSK-Band 3.1., U. Ammon, N. Dittmar, K. J. Mattheier, red., Berlin, NY, s. 219-229.
  Google Scholar

Jager S., 1993, Kritische Diskursanalyse, Duisburg.
  Google Scholar

Jager S., 2009, Kritische Diskursanalyse, Duisburg, wyd. 5.
  Google Scholar

Jager S., 2008, Wie kritisch ist die Kritische Diskursanalyse? Munster.
  Google Scholar

Jager S., Zimmermann, J., red., 2010, Lexikon Kritische Diskursanalyse, Munster.
  Google Scholar

Jung M., 2000, Diskurshistorische Analyse ais linguistischer Ansatz, „Sprache und Literatur in Wissenschaft und Unterricht" 86, s. 20-38.
  Google Scholar

Kammler C., red., 2008, Foucault-Handbuch, Stuttgart, Weimar.
  Google Scholar

Keller R., 2007, Diskursforschung. Eine Einfuhrung fur Sozialwissenschaftler/innen, Wiesbaden.
  Google Scholar

Keller R. i.in., 2008, Wissenssoziologische Diskursanalyse. Grundlegung eines Forschungsprogramms. Handbuch der Sozialwissenschaften, Wiesbaden.
  Google Scholar

Kerchner B., Schneider S., 2006, red., Foucault. Diskursanalyse der Politik, Wiesbaden.
  Google Scholar

Klaus G., Buhr M., 1971, Philosophisches Wórterbuch, Leipzig. Klawittei' A., 2003, Diskursanalyse ais Untersuchungsmethode fur literarische Texte, Heidelberg.
  Google Scholar

Konerding K.-P., 1993, Frames und lexikalisches Bedeutungswissen. Untersuchungen zur linguistischen Grundlegung einer Frame-Theorie und zu ihrer Anwendung in der Lexikographie, Tubingen.
  Google Scholar

Kristeva J., 1967: Bakhtine, le mot, le dialogue et le ‘■oman, - Critiąue 239, s. 438 465. Landwehr A., 2001, Geschichte des Sagbaren. Einfuhrung in die historische Diskursanalyse, Tubingen.
  Google Scholar

Link J., 1982, Kollektivsymbole und Mediendiskurse. „kultuRRevolution” 1, s. 6-20.
  Google Scholar

link J., 1986, Diskurs. Interdiskurs. Macht. „kultuRRevolution” 11, 4—7.
  Google Scholar

Maset M., 2002, Diskurs. Macht und Geschichte. Foucaults Analysetechniken und die historische Forschung, Frankfurt, NY.
  Google Scholar

Meyer S., 2005, Zeichenlesen im Netzdiskurs - Uberlegungen zu einer semiotischen Diskursanalyse multimedialer Kommunikation. — Mediendiskurse, C. Fraas, M. Klemm, red., Frankfurt.
  Google Scholar

Meyer-Drawe K., 2008, Diskurse des Lernens, Munchen.
  Google Scholar

Mills S., 2007, Der Diskurs. Begriff, Theorie, Praxis, Tubingen, Basel.
  Google Scholar

Paroussis M., 1995, Theorie des juristischen Diskurses, Berlin.
  Google Scholar

Rehbein J., 2001, Das Konzept der Diskursanalyse. Text- und Gesprachslinguistik. - HSK-Band 16.2, K. Brinker, G. Antoś, W.Heinemann, S. Sager, red., Berlin, NY, s. 927-944.
  Google Scholar

Sarasin Ph., 1996, Subjekte, D iskurse, Kórper. U berlegungen zu einer diskursanalytischen Kulturgeschichte. - Kulturgeschichte heute, W. IL.rdtwig, H. U. Wehler, red., Góttingen.
  Google Scholar

Sarasin Ph., 2003, Geschichtswissenschaft und Diskursanalyse, Frankfurt.
  Google Scholar

Scharloth J., 2005, Die Semantik der Kulturen. Diskurssemantische Grundfiguren ais Kategorien einer linguistischen Kulturanalyse. — Brisante Semantik, D. Busse, red., Tubingen, s. 133-150.
  Google Scholar

Schipper B. U., 2004, Das Ende des Diskurses. Apokalytische Rede im ausgehenden 20. Jh. - Religion im kulturellen Diskurs, B. Luchesi, K. von Stuckrad, red., Berlin, NY, s. 377-400.
  Google Scholar

Schweicher R., 1990, Diskurs. - Europaische Enzyklopadie zu Philosophie und Wissenschaften, H.-J. Sandkiihler, red., Hamburg, s. 580-582.
  Google Scholar

Seitter W., 2004, Michel Foucault. Struktur, Entscheidung, Ordnung, Stil. - Culture club. Klassiker der Kultur theorie, M.L. Hofmann i in., red., Frankfurt.
  Google Scholar

Spiess C., 2008, Linguistische Diskursanalyse ais Mehrebenenanalyse. — Methoden der Diskurslinguistik, I. H. Wamke, J. Spitzmiiller, red., Berlin, NY, s. 237-260.
  Google Scholar

Spitzer M., 2003, Lemen. Gehirnforschung undSchule des Lebens, Heidelberg, Berlin.
  Google Scholar

Wamke I. H., 2002, Text adieu - bienvenue Diskurs. Uber Sinn und Zweck einer poststrukturalistischen Entgrenzung des Textbegriffs. - Brauchen wir einen neuen Textbegriff? U. Fix, i in. red., Frankfurt, s. 125-141.
  Google Scholar

Wamke I. H., Spitzmiiller, J., red., 2008, Methoden der Diskurslinguistik, Berlin, NY.
  Google Scholar

Wengeler M., 2003, Topos und Diskurs. Begrundung einer argumentationsanalytischen Methode und ihre Anwendung auf den Migrationsdiskurs, Tubingen.
  Google Scholar

Wichter S., 1999, Gesprach, Diskurs und Stereotypie. „ZfGL“ 27, s. 261-284.
  Google Scholar

Wichter S., Stenschke O., 2004, Theorie, Steuerung und Medien des Wissenstransfers, Frankfurt, Berlin, Bem.
  Google Scholar

Wodak R., 1996, Disorders o f Discourse, London.
  Google Scholar

Wodak R., 2002, Aspects o f Critical Discourse Analysis. “Zf AL ” 36, s. 5-31.
  Google Scholar

Wrana D., 2006, Das Subjekt schreiben. Subjekt-Konstitution und reflexive Praktiken - eine Diskursanalyse, Baltmannsw eiler.
  Google Scholar

Wunderlich D., 1976, Studien zur Sprechakttheorie, Frankfurt.
  Google Scholar

Ziem A., 2008, Frame-Semantik und Diskursanalyse. - Methoden der Diskurslinguistik I. Wamke, J. Spitzmiiller, red., Berlin, NY, s. 89-116.
  Google Scholar

##plugins.themes.libcom.download##


Опубліковано
2020-12-12

##plugins.themes.libcom.cytowania##

Heinemann, W., Bilut-Homplewicz, Z., & Smykała, M. (2020). Kontrowersje wokół analizy dyskursu. Stylistyka, 21, 287–318. вилучено із https://czasopisma.uni.opole.pl/index.php/s/article/view/3020

##libcom.authors##

Wolfgang Heinemann 

##libcom.authors##

Zofia Bilut-Homplewicz 

##libcom.authors##

Marta Smykała 

##libcom.statistics##

Завантаження

Дані завантаження ще не доступні.


Ліцензія

1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).

2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.

3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.

4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:

a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,

b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,

c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie  CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).

d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.

5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.

6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.

7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.


Статті цього автора (авторів), які найбільше читають

1 2 > >>