Kontakty osób odbywających karę pozbawienia wolności z rodziną i innymi bliskimi. Źródła i uwarunkowania

Aneta Jarzębińska

doi:10.25167/FF/4874

Veröffentlicht am: 2024-12-20

Bd. 14 (2024)

Kontakty osób odbywających karę pozbawienia wolności z rodziną i innymi bliskimi. Źródła i uwarunkowania

Aneta Jarzębińska

Family Forum

Rubrik: (Dez)informacja w komunikacji rodzinnej / (Dis)information in Family Communication

https://doi.org/10.25167/FF/4874

Abstract

Tło: Kontakty osób skazanych z rodziną i innymi bliskimi to ważne zagadnienie z obszaru penitencjarystyki. Uważa się, że tego rodzaju kontakty zmniejszają dolegliwości uwięzienia oraz, że są warunkiem powodzenia resocjalizacji i readaptacji społecznej.

Cel: Celem artykułu jest prezentacja wyników badania na temat tego, z kim z własnego grona rodzinnego i bliskich kontaktują się więźniowie oraz, czy istnieją zależności pomiędzy cechami socjodemograficznymi więźniów a posiadaniem tych kontaktów.

Metodyka- materiał do badań pochodzi z kwestionariuszy ankiety własnej konstrukcji wypełnionych przez 345 osób odbywających karę pozbawienia wolności w jednym z czterech zakładów karnych w Polsce.

Wyniki- Ustalono, że skazane osoby mają kontakt zwłaszcza z następującymi rodzajami źródeł: pasierb, partnerka/partner, przyjaciel z wolności. Po uwzględnieniu wszystkich kontaktów z dziećmi, z pasierbami, z siostrami, z braćmi oraz z przyjaciółmi, których każdy respondent mógł mieć po kilkoro, kolejność źródeł kontaktu zmieniła się i była następująca: partnerka/partner, matka, pasierbowie. Zwrócono uwagę na niski wśród skazanych odsetek kontaktujących się z własnymi dziećmi.

Odkryto, że posiadanie kontaktu z członkami rodzin i bliskimi zależy od płci i wieku respondentów, ich wykształcenia oraz wymiaru zasądzonego wyroku. Niewielkie znaczenie miała natomiast liczba pobytów w izolacji penitencjarnej.

Wnioski – Utrzymanie i rozwój kontaktów osób skazanych z członkami rodzin i bliskimi powinno być centralnym elementem polityki penitencjarnej. Bliskich, o których wiadomo, że są głównym źródłem kontaktu, warto pozyskiwać jako sojuszników w pracy penitencjarnej. Pamiętając o tym, że źródłem wsparcia po wyjściu na wolność jest najczęściej własna rodzina, gdy brak kontaktu z jej członkami, należy zachęcić skazanych do jego zainicjowania, co dotyczy zwłaszcza kontaktu z ojcem i z własnym potomstwem.

Dateien herunterladen

PDF (English)

Zitierregeln

Jarzębińska, A. (2024). Kontakty osób odbywających karę pozbawienia wolności z rodziną i innymi bliskimi. Źródła i uwarunkowania. Family Forum, 14, 169–193. https://doi.org/10.25167/FF/4874

Zitiert von / Teilen

Lizenz

Dieses Werk steht unter der Lizenz Creative Commons Namensnennung - Nicht-kommerziell - Weitergabe unter gleichen Bedingungen 4.0 International.

Literaturhinweise

Bachar, O. and Guetzkow, J. (2023) ‘Prison visits and inmates’ emotions: a pretest-posttest study’, Journal of Experimental Criminology, 19(3), pp. 809–833. Available at: https://doi.org/10.1007/s11292-022-09514-0. DOI: https://doi.org/10.1007/s11292-022-09514-0
Google Scholar

Bales, W.D. and Mears, D.P. (2008) ‘Inmate Social Ties and the Transition to Society: Does Visitation Reduce Recidivism?’, Journal of Research in Crime and Delinquency, 45(3), pp. 287–321. Available at: https://doi.org/10.1177/0022427808317574. DOI: https://doi.org/10.1177/0022427808317574
Google Scholar

Berg, M.T. and Huebner, B.M. (2011) ‘Reentry and the Ties that Bind: An Examination of Social Ties, Employment, and Recidivism’, Justice Quarterly, 28(2), pp. 382–410. Available at: https://doi.org/10.1080/07418825.2010.498383. DOI: https://doi.org/10.1080/07418825.2010.498383
Google Scholar

Boss, P. (2004) ‘Ambiguous Loss Research, Theory, and Practice: Reflections after 9/11’, Journal of Marriage and Family, 66(3), pp. 551–566. DOI: https://doi.org/10.1111/j.0022-2445.2004.00037.x
Google Scholar

Clarke, L. et al. (2005) ‘Fathering behind bars in English prisons: Imprisoned fathers’ identity and contact with their children’, Fathering: A Journal of Theory, Research, and Practice about Men as Fathers, 3(3), pp. 221–241. Available at: https://doi.org/10.3149/fth.0303.221. DOI: https://doi.org/10.3149/fth.0303.221
Google Scholar

Comfort, M. (2008) Doing time together: love and family in the shadow of the prison. Chicago: University of Chicago Press. DOI: https://doi.org/10.7208/chicago/9780226114682.001.0001
Google Scholar

Cudak, S. (2012) ‘Znaczenie więzi emocjonalnych w rodzinie dla prawidłowego funkcjonowania dzieci’, Pedagogika Rodziny, 4(2), pp. 31–39.
Google Scholar

Duwe, G. and Clark, V. (2013) ‘Blessed Be the Social Tie That Binds: The Effects of Prison Visitation on Offender Recidivism’, Criminal Justice Policy Review, 24(3), pp. 271–296. Available at: https://doi.org/10.1177/0887403411429724. DOI: https://doi.org/10.1177/0887403411429724
Google Scholar

Dzierzyńska-Breś, S. (2016) Sytuacja społeczna rodzin osób pozbawionych wolności. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM (Psychologia i Pedagogika, 248).
Google Scholar

Ellis, D., Grasmick, H.G. and Gilman, B. (1974) ‘Violence in Prisons: A Sociological Analysis’, American Journal of Sociology, 80(1), pp. 16–43. Available at: https://doi.org/10.1086/225760. DOI: https://doi.org/10.1086/225760
Google Scholar

Galardi, T.R. et al. (2017) ‘Associations between incarcerated fathers’ cumulative childhood risk and contact with their children’, Journal of Family Issues, 38(5), pp. 654–676. Available at: https://doi.org/10.1177/0192513X15579501. DOI: https://doi.org/10.1177/0192513X15579501
Google Scholar

Jacher, W. (1987) Więź społeczna w teorii i praktyce. (Prace naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 857).
Google Scholar

Jarzębińska, A. (2020) ‘Prisoners’ Alienation and Lack of Contact with Relatives’, Paedagogia Christiana, 45(1), pp. 201–216. Available at: https://doi.org/10.12775/PCh.2020.013. DOI: https://doi.org/10.12775/PCh.2020.013
Google Scholar

Jarzębińska, A. (2023) ‘Kontakty osób odbywających karę pozbawienia wolności z członkami rodziny i innymi bliskim’, Polityka Społeczna, 595–596(11–12), pp. 31–36. Available at: https://doi.org/10.5604/01.3001.0054.1399. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0054.1399
Google Scholar

Jarzębińska, A., Iwański, R. and Leszko, M. (2021) ‘Źródła i formy kontaktów z bliskimi mężczyzn odbywających karę pozbawienia wolności’, Kultura-Społeczeństwo-Edukacja, 20(2), pp. 203–216. Available at: https://doi.org/10.14746/kse.2021.20.12. DOI: https://doi.org/10.14746/kse.2021.20.12
Google Scholar

Jasiński, J. (1978) ‘Kształtowanie się polityki kryminalnej sądów w latach 1972–1976’, Państwo i Prawo, (2), pp. 42–45.
Google Scholar

Knapik, J. and Przybyła-Basista, H. (2015) ‘Przerwana historia ojcostwa: jak uwięzieni mężczyźni postrzegają swoje ojcostwo?’, Chowanna, 1, pp. 183–202.
Google Scholar

La Vigne, N.G. et al. (2005) ‘Examining the Effect of Incarceration and In-Prison Family Contact on Prisoners’Family Relationships’, Journal of Contemporary Criminal Justice, 21(4), pp. 314–335. Available at: https://doi.org/10.1177/1043986205281727. DOI: https://doi.org/10.1177/1043986205281727
Google Scholar

La Vigne, N.G., Visher, C.A. and Castro, J. (2004) Chicago prisoners’ experiences returning home. Washington, DC: Urban Institute, Justice Policy Center. Available at: http://www.urban.org/UploadedPDF/311115_ChicagoPrisoners.pdf (Accessed: 30 April 2024).
Google Scholar

Liebling, A. (1999) ‘Prison Suicide and Prisoner Coping’, in M.H. Tonry and J. Petersilia (eds) Crime and justice. A review of research. Chicago, Ill.: University of Chicago Press, pp. 283–359. DOI: https://doi.org/10.1086/449299
Google Scholar

Ministerstwo Sprawiedliwości, Centralny zarząd Służby Więziennej (2023) ‘Miesięczna informacja statystyczna. Sierpień 2023’.
Google Scholar

Murray, J. (2005) ‘The effects of imprisonment on families and children of prisoners’, in A. Liebling and S. Maruna (eds) The effects of imprisonment. Cullompton, Devon, UK: Willan (Cambridge criminal justice series), pp. 442–462.
Google Scholar

Murray, J. and Murray, L. (2010) ‘Parental incarceration, attachment and child psychopathology’, Attachment & Human Development, 12(4), pp. 289–309. Available at: https://doi.org/10.1080/14751790903416889. DOI: https://doi.org/10.1080/14751790903416889
Google Scholar

Niewiadomska, I. and Chwaszcz, J. (2010) Jak skutecznie zapobiegać karierze przestępczej? Lublin: Drukarnia Tekst Emilia Zonik i Wspólnicy.
Google Scholar

Pilch, T. (1998) Zasady badań pedagogicznych. 2nd edn. Warszawa: Żak.
Google Scholar

Sejm.gov.pl (1997) Ustawa z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy. Available at: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19970900557 (Accessed: 1 September 2022).
Google Scholar

Sejm.gov.pl (2022) Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 23 grudnia 2022 r. w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności. Available at: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20220002847&SessionID=2CD3230E9B96172D16214787176DBFCD6558220D (Accessed: 1 September 2022).
Google Scholar

Shlafer, R.J. and Poehlmann, J. (2010) ‘Attachment and caregiving relationships in families affected by parental incarceration’, Attachment & human development, 12(4), pp. 395–415. Available at: https://doi.org/10.1080/14616730903417052. DOI: https://doi.org/10.1080/14616730903417052
Google Scholar

Sorys, S. (2021) ‘Ewolucja więzi społecznych’, in K. Salamon, K. Kutek-Sładek, and B. Karcz (eds) Teoretyczno-empiryczne interpretacje tożsamości społecznej. Z uwzględnieniem perspektywy familiologii. Kraków: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II. Wydawnictwo Naukowe, pp. 11–31. DOI: https://doi.org/10.15633/9788374389839.01
Google Scholar

Swanson, C. et al. (2013) ‘Incarcerated Fathers and Their Children: Perceptions of Barriers to Their Relationships’, The Prison Journal, 93(4), pp. 453–474. Available at: https://doi.org/10.1177/0032885513501024. DOI: https://doi.org/10.1177/0032885513501024
Google Scholar

Szacka, B. (2008) Wprowadzenie do socjologii. 2nd edn. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Google Scholar

Szarzała, D. (2016) ‘Rodzina osoby przebywającej w izolacji więziennej jako środowisko wsparcia społecznego’, Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 28(4), pp. 311–326.
Google Scholar

Walker, N. (1983) ‘Side-Effects of Incarceration’, The British Journal of Criminology, 23(1), pp. 61–71. DOI: https://doi.org/10.1093/oxfordjournals.bjc.a047339
Google Scholar

Wolleswinkel, R. (2007) ‘Children of Imprisoned Parents’, in J.C.M. Willems (ed.) Developmental and autonomy rights of children: empowering children, caregivers, and communities. Antwerpen – Oxford – New York: Intersentia, pp. 191–207.
Google Scholar

Aneta Jarzębińska

anetajarzebinska@interia.pl

Institution:

Uniwersytet Szczeciński; Instytut Pedagogiki Polen

Angaben zum Lebenslauf

dr Aneta Jarzębińska, adiunkt w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Szczecińskiego; Obszary badawcze: problemy rodzin osób odbywających karę pozbawia wolności; kontakty ze światem zewnętrznym i nauczanie w resocjalizacji penitencjarnej, historia szkolnictwa przywięziennego, koncepcja hospicjum perinatalnego.

Tytuły znaczących publikacji:

The Relationship Between Personality Traits and Coping Styles Among First-Time and Recurrent Prisoners in Poland, M. Leszko, R. Iwański, A. Jarzębińska, Frontiers in Psychology 2020, 10.
A. Jarzębińska, Prisoners’ alienation and lack of contact with relatives, A. Jarzębińska, Pedagogia Christiana 2020, v. 45 no 1.
A. Jarzębińska, Wizyty dziecka u ojca osadzonego w zakładzie karnym (perspektywa matek), Problemy Opiekuńczo Wychowawcze 2021, nr 3.
Opieka paliatywna i hospicyjna w ujęciu społecznym i ekonomicznym, R. Iwański, E. Sielicka, A. Jarzębińska, CeDeWu, Warszawa 2018.
A. Jarzębińska, Kształcenie i szkolenie kursowe osób osadzonych w latach 1999–2020, Przegląd Historyczno-Oświatowy, 2020, nr 3-4.

aneta.jarzebinska@usz.edu.pl; ORCID: 0000-0001-5765-8741