Ukraińska autokefalia rok po ustanowieniu: reakcje i dylematy świata prawosławnego
Abstrakt
W artykule podjęto refleksję nad stanem recepcji ukraińskiej autokefalii w świecie prawosławnym po roku od jej ustanowienia. Temat został rozwinięty w trzech częściach. Najpierw przedstawiono stanowisko Konstantynopola i Moskwy w sprawie ustanowienia autokefalicznego Kościoły Prawosławnego Ukrainy. Następnie omówiono reakcje pozostałych Kościołów prawosławnych na ukraińską autokefalię. W końcowej części zwrócono uwagą na podjętą w Ammanie (2020 r.) próbę porozumienia w tej sprawie. W toku refleksji m.in. stwierdzono, że dotąd tylko 3 z 14 autokefalicznych Kościołów prawosławnych uznały ukraińską autokefalię (Konstantynopol, Aleksandria i Grecja); negatywne stanowisko prezentuje 7 Kościołów (Antiochii, Jerozolimy, Moskwy, Serbii, Polski, Albania oraz Czech i Słowacji); pozostałe 4 Kościoły (Gruzji, Rumunii, Bułgarii i Cypru) nie sformułowały jednoznacznego stanowiska w badanej sprawie.
Słowa kluczowe
autokefalia; prawosławie; ukraińska autokefalia; Kościół Prawosławny Ukrainy
Bibliografia
Bogolepov Alexander. 1961. „Conditions of Autocephaly”. St. Vladimir’s Seminary Quarterly 5 (3): 11–37.
Jędraszczyk Katarzyna. 2018. „Cerkiew prawosławna na Ukrainie i w Rosji po 2013 r. wobec wyzwań politycznych, konfliktu rosyjsko-ukraińskiego oraz pytań o granice suwerenności”. Przegląd Zachodni (1): 191–209.
Kałużny Tadeusz. 2019. „Między Konstantynopolem a Moskwą: korzenie sporu wokół ukraińskiej autokefalii”. Sympozjum 23 (1): 185–203.
Ławreszuk Marek. 2019. „PAKP i uznanie ukraińskiej autokefalii”. Wiadomości Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (1): 13–17.
Moskałyk Jarosław. 2019. „Autokefalia prawosławia ukraińskiego wbrew prawosławiu rosyjskiemu”. Studia Oecumenica 19: 167–178.
Mureşan Coriolan. 2018. „Ukrainian Orthodox Church Autocephaly and its Ecumenical Consequences”. Revista Ecumenică Sibiu 10 (3): 458–464.
Mureşan Coriolan. 2019. „Complex Inter-Orthodox and Ecumenical Dialogue Following the Ukrainian Tomos of Autocephaly”. Revista Ecumenică Sibiu 11 (1): 120–127.
Myślicki Adam. 2019. „Konflikt konfesyjny na Ukrainie przełomu lat 2018/2019”. Przegląd Geopolityczny 29: 102–121.
Olszański Tadeusz. 2018. „Historyczne zjednoczenie Kościołów prawosławnych Ukrainy”. Komentarze OSW 289: 1-6 (20.12.2018). https://www.osw.waw.pl/sites/default/files/komentarze_289_0.pdf.
Pawluczuk Włodzimierz. 1998. Ukraina. Polityka i mistyka. Kraków: Nomos.
Roberson Roland G. 1998. Chrześcijańskie Kościoły Wschodnie. Tłum. Krzysztof Bielawski, Daria Mionskowska. Bydgoszcz: Wydawnictwo Homini.
[Sekretariat Sinodal’noj biblejsko-bogoslovskoj komissii Russkoj Pravoslafnoj Cerkvi]. O nedejstvitel’nosti hirotonij ukrainskih raskol’nikov i nekanoničnosti «Pravoslavnoj Cerkvi Ukrainy», 7 oktâbrâ 2019 g. (29.10.2019). http://www. patriarchia.ru/db/text/5510101.html.
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, Wydział Teologiczny Polska
https://orcid.org/0000-0002-3902-2931
Redakcja „Studia Oecumenica” przyjmuje do oceny i publikacji artykuły naukowe oraz recenzje i sprawozdania z konferencji związane z problematyką ekumeniczną, międzyreligijną i z zakresu badań nad procesami integracyjnymi. Opracowanie nie może naruszać praw autorskich osób trzecich (w rozumieniu Ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych; tekst pierwotny: Dz.U. 1994 r. nr 24 poz. 83, tekst jednolity: Dz.U. z 2006 r. nr 90 poz. 631). Teksty nadesłane do redakcji nie mogą być wcześniej publikowane ani zgłoszone do publikacji w innych pismach lub wydawnictwach. Zgłaszając tekst, autor wyraża zgodę na: wszelkie zmiany stylistyczne, wynikające z normy językowej oraz normy „Zasady składania tekstu w języku polskim” i dokonywania niezbędnych zmian w układzie treści (w celu zwiększenia czytelności tekstu), a także na wykorzystania go do druku oraz w publikacjach elektronicznych. Autor także przenosi prawa autorskie na Redakcję „Studia Oecumenica”. Jednocześnie wyraża także zgodę na opublikowanie informacji o artykule w bazach naukowych, w tym w bazie CEJSH (The Central European Journal of Social Sciences and Humanities) oraz CEEOL (Central and Eastern European Online Library). Materiały zamieszczone w czasopiśmie „Studia Oecumenica” są chronione prawem autorskim. Przedruk tekstu może nastąpić jedynie za zgodą redakcji.
