Ekumenizm w optyce ewangelizacji w ujęciu papieża Franciszka
Tadeusz Kałużny
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, Wydział Teologicznyhttps://orcid.org/0000-0002-3902-2931
Abstrakt
Celem niniejszego opracowania jest prezentacja kluczowych aspektów ekumenicznej wizji papieża Franciszka w perspektywie ewangelizacji. Na początku zwrócono uwagę na współzależność ruchu ekumenicznego i ewangelizacyjnej misji Kościoła. Następnie przedstawiono w kluczu misyjnym wybrane elementy ekumenicznej wizji papieża Franciszka: naturę i cel dążeń ekumenicznych, model jedności oraz podstawowe wymiary dynamiki dążenia do jej urzeczywistnienia. W końcowej części sformułowano wnioski i wskazano na zagadnienia domagające się dalszych badań. Z przeprowadzonych analiz wynika, że postrzeganie ekumenizmu w optyce ewangelizacji stanowi ważny klucz do lepszego zrozumienia ekumenicznej myśli i aktywności papieża Franciszka.
Słowa kluczowe:
ekumenizm, jedność chrześcijan, Kościół, ewangelizacja, papież FranciszekBibliografia
Alfieri Vittorio. 2014. Il papa gesuita. Milano: Mondadori Università.
Google Scholar
Błasiak Paweł. 2019. „Zaangażowanie papieża Franciszka w dialog ekumeniczny w latach 2013–2018”. Studia Paradyskie 29: 11–46.
Google Scholar
Borghesi Massimo. 2018. Jorge Mario Bergoglio. Biografia intelektualna. Tłum. Dariusz Chodyniecki. Kraków: Wydawnictwo Franciszkanów Bratni Zew.
Google Scholar
Drożdżewicz Piotr. 2015. „Misyjne przeobrażenie Kościoła i nawrócenie duszpasterstwa w świetle adhortacji «Evangelii gaudium»”. Rocznik Teologii Katolickiej 14 (1): 9–34.
Google Scholar
Franciszek. 2013. Adhortacja apostolska „Evangelii gaudium” (24 listopada 2013). Kraków: Wydawnictwo M.
Google Scholar
Franciszek. 2013a. „Z przyjaźnią i szacunkiem. Przemówienie podczas spotkania z przedstawicielami innych Kościołów, Wspólnot kościelnych oraz religii (20 marca 2013)”. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 5: 21.
Google Scholar
Franciszek. 2013b. „Ekumenizm cierpienia. Przemówienie podczas audiencji dla papieża Teodora II i członków delegacji Koptyjskiego Kościoła Ortodoksyjnego (10 maja 2013)”. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 7: 10.
Google Scholar
Franciszek. 2013c. „W drodze do jedności. Przemówienie podczas audiencji dla arcybiskupa Canterbury i prymasa Wspólnoty Anglikańskiej Justina Welby’ego (14 czerwca 2013)”. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 8–9: 32–33.
Google Scholar
Franciszek. 2013d. „Nie należy ignorować «rewolucji czułości», która spowodowała wcielenie Słowa. Przemówienie podczas spotkania z członkami komitetu koordynacyjnego CELAM (28 lipca 2013)”. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 10: 25–29.
Google Scholar
Franciszek. 2013e. „Pan rozbudził w nas tęsknotę za jednością. Przemówienie podczas spotkania z delegacją luterańską (21 października 2013)”. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 12: 25–26.
Google Scholar
Franciszek. 2014a. „Podziały wśród nas są zgorszeniem. Katecheza podczas audiencji generalnej (22 stycznia 2014)”, L’Osservatore Romano, wyd. polskie 2: 48–49.
Google Scholar
Franciszek. 2014b. „Chrystus nie może być podzielony. Homilia podczas nieszporów na zakończenie Tygodnia Modlitw o jedność Chrześcijan (25 stycznia 2014)”. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 2: 20–22.
Google Scholar
Franciszek. 2014c. „Wspólna modlitwa za wszystkich chrześcijan. Przesłanie do Teodora II z okazji dnia przyjaźni koptyjsko-katolickiej (5 maja 2014)”. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 6: 37.
Google Scholar
Franciszek. 2014d. „Kamień odsunięty od grobu. Przemówienie papieża Franciszka podczas nabożeństwa ekumenicznego w Bazylice Grobu Świętego (25 maja 2014)”. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 6: 17–20.
Google Scholar
Franciszek. 2014e. „Wspólny front przeciw niewolnictwu. Przemówienie podczas audiencji dla Arcybiskupa Canterbury Justina Welby’ego prymasa Wspólnoty Anglikańskiej (16 czerwca 2014)”. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 7: 16–17.
Google Scholar
Franciszek. 2014f. „Różnorodność pojednana przez Ducha Świętego. Przemówienie w Zielonoświątkowym Kościele Pojednania w Casercie (28 lipca 2014)”. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 8–9: 40–42.
Google Scholar
Franciszek. 2014g. „Prawdziwa religia jest źródłem pokoju, a nie przemocy. Spotkanie ze zwierzchnikami innych religii i wyznań chrześcijańskich w Albanii (21 września 2014)”. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 10: 14–15.
Google Scholar
Franciszek. 2014h. „W służbie jedności wierzących w Chrystusa. Przemówienie do uczestników ekumenicznej pielgrzymki zorganizowanej przez Fundację «Orientale Lumen» (24 października 2014)”. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 11: 41–42.
Google Scholar
Francesco. 2014i. „Discorso alla delegazione della Conferenza Internazionale dei Vescovi Veterocattolici dell’Unione di Utrecht (30 ottobre 2014)” (22.06.2021). https://www.vatican.va/content/francesco/it/speeches/2014/october/documents/papa-francesco_20141030_vescovi-veterocattolici.html.
Google Scholar
Franciszek. 2014j. „Radość bycia braćmi w Chrystusie. Przesłanie do Ekumenicznego Patriarchy Konstantynopola z okazji święta św. Andrzeja (25 listopada 2013)”. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 1: 34–35.
Google Scholar
Franciszek. 2014k. „Jedyna rzecz, jakiej pragnie Kościół i papież. Przemówienie podczas Boskiej Liturgii w kościele św. Jerzego (30 listopada 2014)”. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 12: 28–29.
Google Scholar
Franciszek. 2014l. „Konferencja prasowa w drodze powrotnej z Turcji (30 listopada 2014)” (25.06.2021). https://www.vatican.va/content/francesco/pl/speeches/2014/november/documents/papa-francesco_20141130_turchia-conferenza-stampa.html.
Google Scholar
Franciszek. 2015a. „W imię Pana Jezusa przebaczcie nam! Przemówienie w świątyni waldensów (22 czerwca 2015)”. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 7–8: 33–35.
Google Scholar
Franciszek. 2015b. „Nasz dialog musi być kontynuowany. Przesłanie z okazji 50. rocznicy powstania Wspólnej Grupy Roboczej Kościoła Katolickiego i Ekumenicznej Rady Kościołów (23 czerwca 2015)”. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 7–8: 39–40.
Google Scholar
Franciszek. 2015c. „«Synodalność» konstytutywnym wymiarem Kościoła. Przemówienie podczas uroczystości upamiętniającej 50. rocznicę ustanowienia Synodu Biskupów (17 października 2015)”. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 11: 4–8.
Google Scholar
Franciszek. 2015d. „Owoce dialogu. Katecheza podczas audiencji generalnej (3 grudnia 2014)”. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 1: 52–53.
Google Scholar
Franciszek. 2016a. „Jezus jedyną bramą prowadzącą do zbawienia. Homilia podczas nieszporów na zakończenie Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan (25 stycznia 2016)”. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 2: 25–26.
Google Scholar
Franciszek. 2016b. „Nie ma innej drogi. Rozmowa z dziennikarzami podczas lotu z Baku do Rzymu (2 października 2016)”. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 10: 29–33.
Google Scholar
Franciszek. 2017a. „Uczmy się od siebie nawzajem. Homilia podczas nieszporów na zakończenie Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan (25 stycznia 2017)”. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 2: 13–14.
Google Scholar
Franciszek. 2017b. „Jezus wzywa nas do poświęcenia się na rzecz jedności i miłości. Homilia wygłoszona podczas liturgii słowa w anglikańskim kościele Wszystkich Świętych w Rzymie (26 lutego 2017)”. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 3–4: 26–28.
Google Scholar
Franciszek. 2017c. „Jednoczy nas niewinna krew. Przemówienie podczas wizyty u papieża Aleksandrii Tawadrosa II (28 kwietnia 2017)”. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 5: 10–12.
Google Scholar
Franciszek. 2017d. „Misja w centrum wiary chrześcijańskiej. Orędzie na Światowy Dzień Misyjny 2017 r. (4 czerwca 2017)” (15.06.2021). https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/franciszek_i/przemowienia/misje2017_04062017.html.
Google Scholar
Franciszek. 2017e. „O jedność w różnorodności. Homilia podczas Mszy św. w uroczystość Zesłania Ducha Świętego (4 czerwca 2017)”. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 6–7: 23–24.
Google Scholar
Franciszek. 2018a. „Świat chce jedności. Przemówienie podczas spotkania na modlitwie w siedzibie Światowej Rady Kościołów (21 czerwca 2018)”. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 7: 9–10.
Google Scholar
Franciszek. 2018b. „Trzeba wędrować, modlić się i pracować razem. Przemówienie podczas spotkania ekumenicznego w siedzibie Światowej Rady Kościołów (21 czerwca 2018)”. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 7: 11–12.
Google Scholar
Franciszek. 2018c. „Jeśli nie będzie rozbrzmiewała muzyka Ewangelii. Przemówienie podczas ekumenicznego spotkania w luterańskiej katedrze w Rydze (24 września 2018)”. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 10: 28–29.
Google Scholar
Franciszek. 2018d. „Inni są drogą a nie przeszkodą. Przemówienie podczas spotkania międzyreligijnego i ekumenicznego w Dhace (1 grudnia 2017)”. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 1: 28–29.
Google Scholar
Franciszek. 2019. „[Przemówienie podczas spotkania ekumenicznego z delegacją Kościoła ewangelicko-luterańskiego z Finlandii], [19 stycznia 2019]” (15.06.2021). https://deon.pl/kosciol/serwis-papieski/franciszek-do-finskich,luteran-wspolna-modlitwa-swiadectwo-i-sluzba-prowadza-do-jednosci,506712.
Google Scholar
Franciszek. 2020. Encyklika „Fratelli tutti” (3 października 2020). Kraków: Wydawnictwo M.
Google Scholar
Gardocki Dariusz. 2017. „Misyjność Kościoła w świetle adhortacji apostolskiej «Evangelii gaudium» i Dokumentu z Aparecidy «Jesteśmy uczniami i misjonarzami Jezusa Chrystusa, aby nasze narody miały w Nim życie»”. Studia Bobolanum 28 (2): 79–100.
Google Scholar
Glaeser Zygfryd. 2018. „Papieża Franciszka posługiwanie na rzecz jedności Kościoła”. W Mosty, nie mury. 5 lat pontyfikatu Franciszka. Red. Marek Lis, 33–47. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.
Google Scholar
Glombik Konrad. 2018. „Franciszek – kontrowersyjne nauczanie czy kontrowersyjna recepcja?”. W Mosty, nie mury. 5 lat pontyfikatu Franciszka. Red. Marek Lis, 131–149. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.
Google Scholar
Kałużny Tadeusz. 2019. „Ku ekumenii realistycznej. W poszukiwaniu przyczyn trudności w katolicko-prawosławnym dialogu teologicznym”. Polonia Sacra 23 (2): 113–139.
Google Scholar
Kasper Walter. 2015. Papież Franciszek. Rewolucja czułości i miłości. Korzenie teologiczne i perspektywy duszpasterskie. Tłum. Kamil Markiewicz. Warszawa: Wydawnictwo „Więź”.
Google Scholar
Kasprzak Artur. 2017. „W kierunku odnowionej wizji rozeznania duszpasterskiego od «peryferii» Kościoła do jego «centrum». Analiza na przykładzie posoborowych reform «Visitas ad limina apostolorum»”. Warszawskie Studia Pastoralne UKSW 12 (3): 7–30.
Google Scholar
Kijas Zdzisław J. 2013. Papież Franciszek i nasze marzenie o Kościele. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar
Koch Kurt. 2016. „Il cammino verso l’unità dei cristiani secondo papa Francesco”. Nova Umanità 38 (223): 77–90.
Google Scholar
Kongregacja Nauki Wiary. 2008. „Nota na temat pewnych aspektów ewangelizacji (3 grudnia 2007)”. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 2: 50–51.
Google Scholar
„Ku pełnej jedności. Wspólna deklaracja Papieża Franciszka i Ekumenicznego Patriarchy Konstantynopola (25 maja 2014)”. 2014. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 6: 14–16.
Google Scholar
Mrozek Andrzej. 2017. „Prorocki autorytet papieża Franciszka”. Studia Paedagogica Ignatiana 20 (5): 33–49.
Google Scholar
Musiewicz Piotr. 2018. „Nowa ewangelizacja jako przezwyciężenie sekularyzacji Kościoła”, Horyzonty Polityki 9 (27): 101–123.
Google Scholar
Napiórkowski Andrzej A. 2020. „Wizja Kościoła w ujęciu papieża Franciszka”. Studia Nauk Teologicznych 15: 33–57.
Google Scholar
Nawracała Tomasz. 2018. „Kościół powszechny i Kościoły lokalne w nauczaniu papieża Franciszka”. Poznańskie Studia Teologiczne 33: 23–39.
Google Scholar
Orzeł Tomasz. 2018. „Główne cechy języka papieża Franciszka na podstawie analizy jego wystąpień podczas Światowych Dni Młodzieży w Krakowie”. Kultura – Media – Teologia 33: 78–98.
Google Scholar
Ryś Grzegorz. 2020. „Nasze odniesienie do braci niekatolików – miłość i uczciwość we wzajemnych relacjach”. Roczniki Teologiczne 67 (7): 163–168.
Google Scholar
Składanowski Marcin. 2012. Tożsamość wyznaniowa. Studium ekumeniczne. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar
Sobór Watykański II. 2002. Dekret o misyjnej działalności Kościoła „Ad gentes divinitus” (7 grudnia 1965)”. W Sobór Watykański II. Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, 433–471. Poznań: Pallottinum.
Google Scholar
Sobór Watykański II. 2002. Dekret o ekumenizmie „Unitatis redintegratio” (21 listopada 1964). W Sobór Watykański II. Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, 193–208. Poznań: Pallottinum.
Google Scholar
Tomasz Szyszka. 2016. „Misyjne impulsy papieża Franciszka”. Nurt SVD 2: 140–162.
Google Scholar
„Wspólna deklaracja papieża Franciszka i arcybiskupa Canterbury Justina Welby’ego (5 października 2016)”. 2016. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 11: 41–42.
Google Scholar
„Wspólna deklaracja papieża Franciszka i przewodniczącego ŚFL bp Muniba Younana (31 października 2016)”. 2016. L’Osservatore Romano, wyd. polskie 11: 8–9.
Google Scholar
Statystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Studia Oecumenica
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0
Licencja oraz prawa autorskie autorzy przekazują wydawcy, którym jest Redakcji Wydawnictw WT UO.
Inne teksty tego samego autora
- Tadeusz Kałużny, Prawosławie i ekumenizm. Kontrowersyjny dokument Soboru na Krecie (2016) , Studia Oecumenica: Tom 18 (2018)
- Tadeusz Kałużny, Ukraińska autokefalia rok po ustanowieniu: reakcje i dylematy świata prawosławnego , Studia Oecumenica: Tom 20 (2020)
- Tadeusz Kałużny, FILIOQUE W DIALOGU EKUMENICZNYM , Studia Oecumenica: Tom 14 (2014)
- Tadeusz Kałużny, Spór o pierwszeństwo w prawosławiu. Kontrowersyjny dokument Patriarchatu Moskiewskiego w sprawie prymatu w Kościele , Studia Oecumenica: Tom 16 (2016)
- Tadeusz Kałużny, Historia i aktualny stan przygotowań soboru panprawosławnego , Studia Oecumenica: Tom 12 (2012)
- Tadeusz Kałużny, Ordynacja kobiet w dokumentach międzykościelnych dialogów teologicznych , Studia Oecumenica: Tom 15 (2015)
- Tadeusz Kałużny, Patriarcha Cyryl: kontynuator dzieła metropolity Nikodema czy kreator własnej strategii kościelnej? , Studia Oecumenica: Tom 22 (2022)
- Tadeusz Kałużny, Rewizja i kodyfikacja kanonów we współczesnym prawosławiu , Studia Oecumenica: Tom 23 (2023)