Rewizja i kodyfikacja kanonów we współczesnym prawosławiu

Tadeusz Kałużny

doi:10.25167/so.5206

Opublikowane: 2023-12-28

Tom 23 (2023)

Rewizja i kodyfikacja kanonów we współczesnym prawosławiu

Tadeusz Kałużny

Studia Oecumenica

Dział: Teologia wschodnia

https://doi.org/10.25167/so.5206

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest prezentacja istotnych aspektów aktualnej debaty na temat rewizji i kodyfikacji kanonów w Kościele prawosławnym. Temat został rozwinięty w czterech częściach. Na początku zwrócono uwagę na problemy w stosowaniu dawnych kanonów w życiu dzisiejszego Kościoła prawosławnego. Następnie ukazano wysuwane propozycje i podejmowane we współczesnym prawosławiu próby kodyfikacji kanonów. W trzeciej zaprezentowano poglądy współczesnych teologów i kanonistów prawosławnych na temat potrzeby i możliwości realizacji tego przedsięwzięcia. W końcowej części zestawiono wyniki refleksji i sformułowano wnioski. Z przeprowadzonych badań m.in. wynika, że propozycja rewizji i kodyfikacji świętych kanonów nie jest w sposób jednolity postrzegana przez teologów i kanonistów prawosławnych. W podejściu do tej kwestii można odnotować dwa przeciwstawne stanowiska: zwolenników i przeciwników. Ostatecznie stwierdzono, że właściwym forum dla wypracowania wspólnego stanowiska w badanej sprawie jest sobór całego prawosławia.

Słowa kluczowe:

prawo kanoniczne, święte kanony, kodyfikacja, Kościół prawosławny, prawosławie

Inne teksty tego samego autora

Tadeusz Kałużny, Prawosławie i ekumenizm. Kontrowersyjny dokument Soboru na Krecie (2016) , Studia Oecumenica: Tom 18 (2018)
Tadeusz Kałużny, Ukraińska autokefalia rok po ustanowieniu: reakcje i dylematy świata prawosławnego , Studia Oecumenica: Tom 20 (2020)
Tadeusz Kałużny, FILIOQUE W DIALOGU EKUMENICZNYM , Studia Oecumenica: Tom 14 (2014)
Tadeusz Kałużny, Spór o pierwszeństwo w prawosławiu. Kontrowersyjny dokument Patriarchatu Moskiewskiego w sprawie prymatu w Kościele , Studia Oecumenica: Tom 16 (2016)
Tadeusz Kałużny, Ekumenizm w optyce ewangelizacji w ujęciu papieża Franciszka , Studia Oecumenica: Tom 21 (2021)
Tadeusz Kałużny, Historia i aktualny stan przygotowań soboru panprawosławnego , Studia Oecumenica: Tom 12 (2012)
Tadeusz Kałużny, Ordynacja kobiet w dokumentach międzykościelnych dialogów teologicznych , Studia Oecumenica: Tom 15 (2015)
Tadeusz Kałużny, Patriarcha Cyryl: kontynuator dzieła metropolity Nikodema czy kreator własnej strategii kościelnej? , Studia Oecumenica: Tom 22 (2022)

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Kałużny, T. (2023). Rewizja i kodyfikacja kanonów we współczesnym prawosławiu. Studia Oecumenica, 23, 149–167. https://doi.org/10.25167/so.5206

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Afanasiev Nicholas. 1967. „The Canons of the Church. Changeable or Unchangeable?”. St. Vladimir’s Seminary Quarterly 11 (2): 54–68.
Google Scholar

Agapios (Hieromonk), Nicodemus (Monk). 1957. The Rudder (Pedalion) of the Metaphorical Ship of the one Holy Catholic and Apostolic Church of the Orthodox Christians the Sacred and Divine canons (…). Tłum. Denver Cummings. Chicago: The Orthodox Christian Educational Society.
Google Scholar

Aghiorgoussis Maximos. 1999. Wiara Kościoła. W Prawosławie. Światło wiary i zdrój doświadczenia. Red. Krzysztof Leśniewski, Jadwiga Leśniewska, 25–47. Lublin: Prawosławna Diecezja Lubelsko-Chełmska.
Google Scholar

Aksakov Nikolaj. 1996. „Neskol’ko primečanij k kanonam”. Cerkovnyj golos 17: 513–517.
Google Scholar

Alivisatos Hamilcar 1939. Die Kodifizierung der Kanones und ihre Bedeutung. W Procès-verbaux du Premier Congrès de Théologie Orthodoxe à Athènes, 29 novembre – 6 décembre 1936. Wyd. Hamilcar Alivisatos, 308–310. Athènes: Pyrsos.
Google Scholar

Archondonis Bartholomew. 1973. „A Common Code for the Orthodox Churches”. Kanon 1: 45–53.
Google Scholar

Bebis George. 1999. Święta Tradycja. W Prawosławie. Światło wiary i zdrój doświadczenia. Red. Krzysztof Leśniewski, Jadwiga Leśniewska, 13–24. Lublin: Prawosławna Diecezja Lubelsko-Chełmska.
Google Scholar

Belâkova Elena. 2005. K probleme kanoničeskogo sosnaniâ (24.05.2023). http://www.theolcom.ru/uploaded/275-282.pdf.
Google Scholar

Bumis Panajotis. 2021. Nepogrešimost’ pravoslaviâ. Moskva: Greko-latinskij cabinet Û.A. Šičalina.
Google Scholar

Cypin Vladislav. 2002. Kurs cerkovnogo prava. Klin: Fond „Hristianskaâ žizn’”.
Google Scholar

Evdokimov Paul. 2003. Prawosławie. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Google Scholar

Gardaševidż Blagota. 1964. „Potreba za kodifikacijom i izdavańem jednog nogog kanonskog zbornika pravoslavne crkve”. Bogoslovle 8 (1–2): 1–8.
Google Scholar

Hryniewicz Wacław. 1976. Rola Tradycji w interpretacji teologicznej. Analiza współczesnych poglądów dogmatyczno-ekumenicznych. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski.
Google Scholar

Kałużny Tadeusz. 2008. Nowy sobór ogólnoprawosławny. Natura, historia przygotowań, tematyka. Kraków: Wydawnictwo Księży Sercanów.
Google Scholar

Kałużny Tadeusz. 2018. „Oikonomia” kościelna w teorii i praktyce prawosławia. Kraków: Wydawnictwo Księży Sercanów „Dehon”.
Google Scholar

Kapsanis Georgij. 2006. Pastyrskoe služenie po svâŝennym kanonam. Moskva: Izdatel’stvo dom „Svâtaâ Gora” (22.06.2023): https://azbyka.ru/otechnik/Georgij¬_Kapsanis/pastyrskoe-sluzhenie-po-svjashennym-kanonam/.
Google Scholar

Karmiris Joannis. 1970. Abriß der dogmatischen Lehre der Orthodoxen Katholischen Kirche. W Die Orthodoxe Kirche in griechischer Sicht, 15–120. Wyd. Panagiotis Bratsiotis. Stuttgart: De Gruyter.
Google Scholar

Klinger Jerzy. 1983. O istocie prawosławia. Wybór pism. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Google Scholar

Kniga pravil svâtyh apostolov, svâtyh soborov vselenskih i pomestnyh, i svâtyh otec. Moskva: „Russkij Hronograf”.
Google Scholar

Kostiuczuk Jakub. 2016. „Kwestia niezmienności spuścizny kanonicznej Kościoła w kontekście współczesnych wyzwań”. Studia Oecumenica 16: 454–455. DOI: https://doi.org/10.25167/so.3293
Google Scholar

La I Conférence Panorthodoxe de Rhodes. 1963. „Catalogue des thèmes du pro-synode projeté (1961)”. Istina 9 (1): 49–53.
Google Scholar

Le I Congrès de Théologie Orthodoxe. 1939. Programme du Congrès. W Procès-verbaux du Premier Congrès de Théologie Orthodoxe à Athènes, 29 novembre – 6 décembre 1936. Wyd. Hamilcar Alivisatos, 24–29. Athènes: Pyrsos.
Google Scholar

Ławreszuk Marek, Makal Piotr. 2021. „Współczesne prawosławne prawo kościelne – problemy związane z systematyzacją i materiałami źródłowymi w języku polskim”. Elpis 23: 127–135. DOI: https://doi.org/10.15290/elpis.2021.23.15
Google Scholar

Marek Ławreszuk, Piotr Makal. 2022. „Polish view of the contemporary Orthodox Church Law – problems on the way to systematization”. Studia Oecumenica 22: 123–135. DOI: https://doi.org/10.25167/so.4817
Google Scholar

Łosski Włodzimierz. 2007. Teologia mistyczna Kościoła Wschodniego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Matrusov Grigorij. 2017. Kanony: pravila Cerkvi i pravila žizni. Problemy i praktika primeneniâ kanonov pervogo tysâčeletiâ v sovremennoj žizni Pravoslavnoj Cerkvi. Moskva: Novospasskij monastyr’.
Google Scholar

Meyendorff John. 1972. „Contemporary Problems of Orthodox Canon Law”. The Greek Orthodox Theological Review 17 (1): 41–50.
Google Scholar

Ohme Heinz. 1991. „Zur Diskussion um das kanonische Recht in der neueren orthodoxen Theologie”. Kerygma und Dogma 3: 227–256.
Google Scholar

Perşa Razvan. 2018. Natura canoanelor şi princiile de interpretare a lor în dreptul canonic ortodox al secolelor XIX–XX, Cluj-Napoca (România): Presa Universitară Clujeană.
Google Scholar

Petrà Basilio. 2005. La penitenza nelle Chiese ortodosse (Appendice: Sui Sacri Canoni dell’Ortodossia e sulla loro autorità). Bologna: Edizioni Dehoniane Bologna, 119–128.
Google Scholar

Phidas Vlasios. 1998. Droit canon. Une perspective orthodoxe. Chambésy (Genève): Centre Orthodoxe du Patriarcat Oecuménique.
Google Scholar

Przekop Edmund. 1977. „Problem wspólnego kodeksu prawa kanonicznego dla Kościołów prawosławnych”. Studia Płockie 5: 173–183.
Google Scholar

Salachas Dimitrios. 2010. Diritto canonico ortodosso. W Dizionario del sapere storico-religioso del Novocento. T. 1. Red. Alberto Melloni, 701–711. Bologna: Società editrice il Mulino.
Google Scholar

Salachas Dimitrios. 1991. „Il Codice delle chiese orientali”. Il Regno – attualità 36 (2): 49–59.
Google Scholar

Schuppe Florian. 2006. Die pastorale Herausforderung – Orthodoxes Leben zwischen Akribeia und Oikonomia. Theologische Grundlagen, Praxis und ӧkumenische Perspektiven. Würzburg: Augustinus-Verlag bei Echter.
Google Scholar

Sesan Valerian. 1939. Revision der Kanones und anderer kirchlichen Normen, sowie deren Kodifizierung. W Procès-verbaux du Premier Congrès de Théologie Orthodoxe à Athènes, 29 novembre – 6 décembre 1936. Wyd. Hmilcar Alivisatos, 310–323. Athènes: Pyrsos.
Google Scholar

Skobej Grigorij. 2002. „Mežpravoslavnoe sotrudničestvo v podgotovke Svâtogo i Velikogo Sobora Vostočnoj Pravoslavnoj Cerkvi”. Cerkov’ i vremâ 12 (2): 68.
Google Scholar

Sobór Nicejski II. 2005. Kanony. W Dokumenty Soborów Powszechnych. T. 1. Red. Arkadiusz Baron, Henryk Pietras, 343–381. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Sobór Trullański. 2000. Kanony. W Kanony Kościoła prawosławnego. Red. Aleksy Znosko, 65–107. Hajnówka: Wydawnictwo „Bratczyk”.
Google Scholar

Sokolov Nikolaj. 1874. Iz lekcij po cerkovnomu pravu. Moskva: Universitetskaâ tipografiâ.
Google Scholar

Sorokin Vladimir. 2008. Mitropolit Nikodim i vsepravoslavnoe edinstvo. Sankt-Peterburg: Knâz’-Vladimirskij sobor.
Google Scholar

Spasaj Nikolaj. 2020. „Kanony: meždu sakral’nym i dejstvuûŝim pravom”. Praksis 1 (3): 243–260.
Google Scholar

Spasaj Nikolaj. 2020. „Nužna li kodifikaciâ kanonov v Pravoslavnoj Cerkvi”. Praksis 2 (4): 223–241.
Google Scholar

Spasaj Nikolaj. 2021. „Značenie kodifikacii kanonov v Pravoslavnoj Cerkvi dlâ edinstva v pravoslavnom mire”. Praksis 1 (6): 84–93.
Google Scholar

Ware Kallistos. 2002. Kościół prawosławny. Białystok: Bractwo Młodzieży Prawosławnej.
Google Scholar

Yannaras Christos. 1984. The Freedom of Morality. New York: St. Vladimir’s Seminary Press.
Google Scholar

Zadornov Aleksandr. „Sovemennye problemy russkogo cerkovnogo prava” (27.06.2023). https://bogoslov.ru/article/220951.
Google Scholar

Znosko Aleksy. 1973. Prawosławne prawo kościelne. T. 1. Warszawa: Chrześcijańska Akademia Teologiczna.
Google Scholar

Znosko Aleksy. 1975. Prawosławne prawo kościelne. T. 2. Warszawa: Chrześcijańska Akademia Teologiczna.
Google Scholar

Žužek Ivan. 1964. Kormčaja Kniga. Studies on the Chief Code of Russian Canon Law. Roma: Pontificium Institutum Orientalium Studiorum.
Google Scholar

Žužek Ivan. 1969. „Un codice per le Chiese ortodosse”. Concilium 5 (8): 175–186.
Google Scholar