Rewizja i kodyfikacja kanonów we współczesnym prawosławiu
Tadeusz Kałużny
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, Wydział TeologicznyAbstrakt
Celem niniejszego artykułu jest prezentacja istotnych aspektów aktualnej debaty na temat rewizji i kodyfikacji kanonów w Kościele prawosławnym. Temat został rozwinięty w czterech częściach. Na początku zwrócono uwagę na problemy w stosowaniu dawnych kanonów w życiu dzisiejszego Kościoła prawosławnego. Następnie ukazano wysuwane propozycje i podejmowane we współczesnym prawosławiu próby kodyfikacji kanonów. W trzeciej zaprezentowano poglądy współczesnych teologów i kanonistów prawosławnych na temat potrzeby i możliwości realizacji tego przedsięwzięcia. W końcowej części zestawiono wyniki refleksji i sformułowano wnioski. Z przeprowadzonych badań m.in. wynika, że propozycja rewizji i kodyfikacji świętych kanonów nie jest w sposób jednolity postrzegana przez teologów i kanonistów prawosławnych. W podejściu do tej kwestii można odnotować dwa przeciwstawne stanowiska: zwolenników i przeciwników. Ostatecznie stwierdzono, że właściwym forum dla wypracowania wspólnego stanowiska w badanej sprawie jest sobór całego prawosławia.
Słowa kluczowe:
prawo kanoniczne, święte kanony, kodyfikacja, Kościół prawosławny, prawosławieBibliografia
Afanasiev Nicholas. 1967. „The Canons of the Church. Changeable or Unchangeable?”. St. Vladimir’s Seminary Quarterly 11 (2): 54–68.
Google Scholar
Agapios (Hieromonk), Nicodemus (Monk). 1957. The Rudder (Pedalion) of the Metaphorical Ship of the one Holy Catholic and Apostolic Church of the Orthodox Christians the Sacred and Divine canons (…). Tłum. Denver Cummings. Chicago: The Orthodox Christian Educational Society.
Google Scholar
Aghiorgoussis Maximos. 1999. Wiara Kościoła. W Prawosławie. Światło wiary i zdrój doświadczenia. Red. Krzysztof Leśniewski, Jadwiga Leśniewska, 25–47. Lublin: Prawosławna Diecezja Lubelsko-Chełmska.
Google Scholar
Aksakov Nikolaj. 1996. „Neskol’ko primečanij k kanonam”. Cerkovnyj golos 17: 513–517.
Google Scholar
Alivisatos Hamilcar 1939. Die Kodifizierung der Kanones und ihre Bedeutung. W Procès-verbaux du Premier Congrès de Théologie Orthodoxe à Athènes, 29 novembre – 6 décembre 1936. Wyd. Hamilcar Alivisatos, 308–310. Athènes: Pyrsos.
Google Scholar
Archondonis Bartholomew. 1973. „A Common Code for the Orthodox Churches”. Kanon 1: 45–53.
Google Scholar
Bebis George. 1999. Święta Tradycja. W Prawosławie. Światło wiary i zdrój doświadczenia. Red. Krzysztof Leśniewski, Jadwiga Leśniewska, 13–24. Lublin: Prawosławna Diecezja Lubelsko-Chełmska.
Google Scholar
Belâkova Elena. 2005. K probleme kanoničeskogo sosnaniâ (24.05.2023). http://www.theolcom.ru/uploaded/275-282.pdf.
Google Scholar
Bumis Panajotis. 2021. Nepogrešimost’ pravoslaviâ. Moskva: Greko-latinskij cabinet Û.A. Šičalina.
Google Scholar
Cypin Vladislav. 2002. Kurs cerkovnogo prava. Klin: Fond „Hristianskaâ žizn’”.
Google Scholar
Evdokimov Paul. 2003. Prawosławie. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Google Scholar
Gardaševidż Blagota. 1964. „Potreba za kodifikacijom i izdavańem jednog nogog kanonskog zbornika pravoslavne crkve”. Bogoslovle 8 (1–2): 1–8.
Google Scholar
Hryniewicz Wacław. 1976. Rola Tradycji w interpretacji teologicznej. Analiza współczesnych poglądów dogmatyczno-ekumenicznych. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski.
Google Scholar
Kałużny Tadeusz. 2008. Nowy sobór ogólnoprawosławny. Natura, historia przygotowań, tematyka. Kraków: Wydawnictwo Księży Sercanów.
Google Scholar
Kałużny Tadeusz. 2018. „Oikonomia” kościelna w teorii i praktyce prawosławia. Kraków: Wydawnictwo Księży Sercanów „Dehon”.
Google Scholar
Kapsanis Georgij. 2006. Pastyrskoe služenie po svâŝennym kanonam. Moskva: Izdatel’stvo dom „Svâtaâ Gora” (22.06.2023): https://azbyka.ru/otechnik/Georgij¬_Kapsanis/pastyrskoe-sluzhenie-po-svjashennym-kanonam/.
Google Scholar
Karmiris Joannis. 1970. Abriß der dogmatischen Lehre der Orthodoxen Katholischen Kirche. W Die Orthodoxe Kirche in griechischer Sicht, 15–120. Wyd. Panagiotis Bratsiotis. Stuttgart: De Gruyter.
Google Scholar
Klinger Jerzy. 1983. O istocie prawosławia. Wybór pism. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Google Scholar
Kniga pravil svâtyh apostolov, svâtyh soborov vselenskih i pomestnyh, i svâtyh otec. Moskva: „Russkij Hronograf”.
Google Scholar
Kostiuczuk Jakub. 2016. „Kwestia niezmienności spuścizny kanonicznej Kościoła w kontekście współczesnych wyzwań”. Studia Oecumenica 16: 454–455.
DOI: https://doi.org/10.25167/so.3293
Google Scholar
La I Conférence Panorthodoxe de Rhodes. 1963. „Catalogue des thèmes du pro-synode projeté (1961)”. Istina 9 (1): 49–53.
Google Scholar
Le I Congrès de Théologie Orthodoxe. 1939. Programme du Congrès. W Procès-verbaux du Premier Congrès de Théologie Orthodoxe à Athènes, 29 novembre – 6 décembre 1936. Wyd. Hamilcar Alivisatos, 24–29. Athènes: Pyrsos.
Google Scholar
Ławreszuk Marek, Makal Piotr. 2021. „Współczesne prawosławne prawo kościelne – problemy związane z systematyzacją i materiałami źródłowymi w języku polskim”. Elpis 23: 127–135.
DOI: https://doi.org/10.15290/elpis.2021.23.15
Google Scholar
Marek Ławreszuk, Piotr Makal. 2022. „Polish view of the contemporary Orthodox Church Law – problems on the way to systematization”. Studia Oecumenica 22: 123–135.
DOI: https://doi.org/10.25167/so.4817
Google Scholar
Łosski Włodzimierz. 2007. Teologia mistyczna Kościoła Wschodniego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Matrusov Grigorij. 2017. Kanony: pravila Cerkvi i pravila žizni. Problemy i praktika primeneniâ kanonov pervogo tysâčeletiâ v sovremennoj žizni Pravoslavnoj Cerkvi. Moskva: Novospasskij monastyr’.
Google Scholar
Meyendorff John. 1972. „Contemporary Problems of Orthodox Canon Law”. The Greek Orthodox Theological Review 17 (1): 41–50.
Google Scholar
Ohme Heinz. 1991. „Zur Diskussion um das kanonische Recht in der neueren orthodoxen Theologie”. Kerygma und Dogma 3: 227–256.
Google Scholar
Perşa Razvan. 2018. Natura canoanelor şi princiile de interpretare a lor în dreptul canonic ortodox al secolelor XIX–XX, Cluj-Napoca (România): Presa Universitară Clujeană.
Google Scholar
Petrà Basilio. 2005. La penitenza nelle Chiese ortodosse (Appendice: Sui Sacri Canoni dell’Ortodossia e sulla loro autorità). Bologna: Edizioni Dehoniane Bologna, 119–128.
Google Scholar
Phidas Vlasios. 1998. Droit canon. Une perspective orthodoxe. Chambésy (Genève): Centre Orthodoxe du Patriarcat Oecuménique.
Google Scholar
Przekop Edmund. 1977. „Problem wspólnego kodeksu prawa kanonicznego dla Kościołów prawosławnych”. Studia Płockie 5: 173–183.
Google Scholar
Salachas Dimitrios. 2010. Diritto canonico ortodosso. W Dizionario del sapere storico-religioso del Novocento. T. 1. Red. Alberto Melloni, 701–711. Bologna: Società editrice il Mulino.
Google Scholar
Salachas Dimitrios. 1991. „Il Codice delle chiese orientali”. Il Regno – attualità 36 (2): 49–59.
Google Scholar
Schuppe Florian. 2006. Die pastorale Herausforderung – Orthodoxes Leben zwischen Akribeia und Oikonomia. Theologische Grundlagen, Praxis und ӧkumenische Perspektiven. Würzburg: Augustinus-Verlag bei Echter.
Google Scholar
Sesan Valerian. 1939. Revision der Kanones und anderer kirchlichen Normen, sowie deren Kodifizierung. W Procès-verbaux du Premier Congrès de Théologie Orthodoxe à Athènes, 29 novembre – 6 décembre 1936. Wyd. Hmilcar Alivisatos, 310–323. Athènes: Pyrsos.
Google Scholar
Skobej Grigorij. 2002. „Mežpravoslavnoe sotrudničestvo v podgotovke Svâtogo i Velikogo Sobora Vostočnoj Pravoslavnoj Cerkvi”. Cerkov’ i vremâ 12 (2): 68.
Google Scholar
Sobór Nicejski II. 2005. Kanony. W Dokumenty Soborów Powszechnych. T. 1. Red. Arkadiusz Baron, Henryk Pietras, 343–381. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar
Sobór Trullański. 2000. Kanony. W Kanony Kościoła prawosławnego. Red. Aleksy Znosko, 65–107. Hajnówka: Wydawnictwo „Bratczyk”.
Google Scholar
Sokolov Nikolaj. 1874. Iz lekcij po cerkovnomu pravu. Moskva: Universitetskaâ tipografiâ.
Google Scholar
Sorokin Vladimir. 2008. Mitropolit Nikodim i vsepravoslavnoe edinstvo. Sankt-Peterburg: Knâz’-Vladimirskij sobor.
Google Scholar
Spasaj Nikolaj. 2020. „Kanony: meždu sakral’nym i dejstvuûŝim pravom”. Praksis 1 (3): 243–260.
Google Scholar
Spasaj Nikolaj. 2020. „Nužna li kodifikaciâ kanonov v Pravoslavnoj Cerkvi”. Praksis 2 (4): 223–241.
Google Scholar
Spasaj Nikolaj. 2021. „Značenie kodifikacii kanonov v Pravoslavnoj Cerkvi dlâ edinstva v pravoslavnom mire”. Praksis 1 (6): 84–93.
Google Scholar
Ware Kallistos. 2002. Kościół prawosławny. Białystok: Bractwo Młodzieży Prawosławnej.
Google Scholar
Yannaras Christos. 1984. The Freedom of Morality. New York: St. Vladimir’s Seminary Press.
Google Scholar
Zadornov Aleksandr. „Sovemennye problemy russkogo cerkovnogo prava” (27.06.2023). https://bogoslov.ru/article/220951.
Google Scholar
Znosko Aleksy. 1973. Prawosławne prawo kościelne. T. 1. Warszawa: Chrześcijańska Akademia Teologiczna.
Google Scholar
Znosko Aleksy. 1975. Prawosławne prawo kościelne. T. 2. Warszawa: Chrześcijańska Akademia Teologiczna.
Google Scholar
Žužek Ivan. 1964. Kormčaja Kniga. Studies on the Chief Code of Russian Canon Law. Roma: Pontificium Institutum Orientalium Studiorum.
Google Scholar
Žužek Ivan. 1969. „Un codice per le Chiese ortodosse”. Concilium 5 (8): 175–186.
Google Scholar
Autorzy
Tadeusz KałużnyStatystyki
Downloads
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Studia Oecumenica
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2022 Studia Oecumenica
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0
Licencja oraz prawa autorskie autorzy przekazują wydawcy, którym jest Redakcji Wydawnictw WT UO.
Inne teksty tego samego autora
- Tadeusz Kałużny, Prawosławie i ekumenizm. Kontrowersyjny dokument Soboru na Krecie (2016) , Studia Oecumenica: Tom 18 (2018)
- Tadeusz Kałużny, Ukraińska autokefalia rok po ustanowieniu: reakcje i dylematy świata prawosławnego , Studia Oecumenica: Tom 20 (2020)
- Tadeusz Kałużny, FILIOQUE W DIALOGU EKUMENICZNYM , Studia Oecumenica: Tom 14 (2014)
- Tadeusz Kałużny, Spór o pierwszeństwo w prawosławiu. Kontrowersyjny dokument Patriarchatu Moskiewskiego w sprawie prymatu w Kościele , Studia Oecumenica: Tom 16 (2016)
- Tadeusz Kałużny, Ekumenizm w optyce ewangelizacji w ujęciu papieża Franciszka , Studia Oecumenica: Tom 21 (2021)
- Tadeusz Kałużny, Historia i aktualny stan przygotowań soboru panprawosławnego , Studia Oecumenica: Tom 12 (2012)
- Tadeusz Kałużny, Ordynacja kobiet w dokumentach międzykościelnych dialogów teologicznych , Studia Oecumenica: Tom 15 (2015)
- Tadeusz Kałużny, Patriarcha Cyryl: kontynuator dzieła metropolity Nikodema czy kreator własnej strategii kościelnej? , Studia Oecumenica: Tom 22 (2022)
