Grypsy Łukasza Cieplińskiego pisane w celi śmierci jako forma komunikacji rodzinnej w czasach stalinowskich

Weronika Juroszek

doi:10.25167/FF/5518

Opublikowane: 2024-12-20

Tom 14 (2024)

Grypsy Łukasza Cieplińskiego pisane w celi śmierci jako forma komunikacji rodzinnej w czasach stalinowskich

dr Weronika Juroszek

Family Forum

Dział: (Dez)informacja w komunikacji rodzinnej / (Dis)information in Family Communication

https://doi.org/10.25167/FF/5518

Abstrakt

Problematyka tekstu ogniskuje się wokół biografii Żołnierzy Niezłomnych jako źródeł inspiracji w wychowaniu do wartości. Jak dotąd w literaturze psychopedagogicznej istnieje niewiele opracowań poświęconych Żołnierzom Niezłomnym. Zamierzeniem autora jest ożywienie naukowego dyskursu w zakresie tej tematyki.
Celem artykułu jest udzielenie odpowiedzi na następujące pytanie badawcze: Jaką rolę w komunikacji z najbliższą rodziną pełniły grypsy pisane przez Łukasza Cieplińskiego w celi śmierci?
Wykorzystano metodę biografii historyczno-pedagogicznej. Poddano analizie fragment życia Łukasza Cieplińskiego, przypadający na lata stalinowskie w powojennej Polsce. Skoncentrowano się przede wszystkim na ostatnich miesiącach życia Łukasza Cieplińskiego, spędzonych w celi śmierci.
W artykule odwołano się do opracowań biograficzno-historycznych oraz treści grypsów, napisanych w celi śmierci do żony i jedynego dziecka, kilkuletniego Andrzeja. W analizie komunikacyjnej roli grypsów odwołano się do czteropoziomowego modelu komunikacji, zgodnie z którym wypowiedź nadawcy można analizować na następujących poziomach: rzeczowym (informacji), ujawniania siebie, relacji i apelu.
Wyniki: Za pomocą grypsów, które pełniły rolę komunikacyjną, Łukasz Ciepliński: dzielił się ze swoimi najbliższymi najważniejszymi informacjami dotyczącymi walki o wolną Polskę i obronę najwyższych wartości; ujawniał siebie (w tym przede wszystkim wyznawaną hierarchię wartości zawartą w haśle: Bóg, Honor, Ojczyzna). Na poziomie relacji wyrażał swoje uczucia tęsknoty i miłości do najbliższej rodziny oraz troski o nią. Na poziomie apelowym prosił najbliższych o wypełnienie zadań, których nie dane mu było dokończyć oraz o kierowanie się w życiu najwyższymi wartościami. Szczególny apel wybrzmiał w stosunku do syna, którego dodatkowo Łukasz Ciepliński prosił o rzetelną i wszechstronną edukację dla dobra ojczyzny i o opiekę nad matką.
Wnioski: Grypsy Łukasza Cieplińskiego są dla nas wszystkich wskazówkami, drogowskazami sformułowanymi przez świetnie wykształconego i oddanego Polsce żołnierza, kochającego ojca i męża, kandydata na ołtarze – jak urzeczywistniać wartości zawarte w haśle: Bóg, Honor, Ojczyzna.

Słowa kluczowe:

Żołnierze Niezłomni, Łukasz Ciepliński, grypsy, komunikacja w rodzinie, czteropoziomowy model komunikacji

Inne teksty tego samego autora

Weronika Juroszek, Przedmałżeńskie współżycie seksualne a odraczanie decyzji o małżeństwie i rodzicielstwie , Family Forum: Tom 2 (2012): Problemy współczesnej rodziny II
Weronika Juroszek, Seksualność a przywiązanie , Family Forum: Tom 2 (2012): Problemy współczesnej rodziny II

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Juroszek, W. (2024). Grypsy Łukasza Cieplińskiego pisane w celi śmierci jako forma komunikacji rodzinnej w czasach stalinowskich. Family Forum, 14, 151–168. https://doi.org/10.25167/FF/5518

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Borowiec, J. (2004) Aparat bezpieczeństwa a wojskowy wymiar sprawiedliwości. Rzeszowszczyzna 1944–1954, Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
Google Scholar

Chlewiński, Z. (1991) Dojrzałość. Osobowość, sumienie, religijność, Poznań: Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów „W Drodze”.
Google Scholar

Denek, K. (2000) Aksjologiczne aspekty edukacji szkolnej, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar

Friszke, A. (2003) Polska. Losy państwa i narodu. 1939–1989, Warszawa: Wydawnictwo ISKRY.
Google Scholar

Fromm, E. (2006) O sztuce miłości, Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Google Scholar

Griffin, E. (2003) Podstawy komunikacji społecznej, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar

Homplewicz, J. (1996) Etyka pedagogiczna, Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Google Scholar

Jakimek-Zapart, E. (2008) Nie mogłem inaczej żyć… Grypsy Łukasza Cieplińskiego z celi śmierci, Kraków: Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
Google Scholar

Jakimek-Zapart, E. (2018) ‘Ty jedna wybaczysz mi wszystko. Ciche życie Jadwigi Cieplińskiej’, Wyklęci, 1(9), pp. 71–88.
Google Scholar

Jakimek-Zapart, E. (2020) Sny wstaną… Grypsy Łukasza Cieplińskiego z celi śmierci, Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
Google Scholar

Juroszek, W. (2022) ‘General Fieldorf „Nil” as a personal model in upbringing towards maturity’, Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 52(4), pp. 43–53. Available at: https://doi.org/10.34766/fetr.v4i52.1104. DOI: https://doi.org/10.34766/fetr.v4i52.1104
Google Scholar

Juroszek, W. (2023a) ‘Witold Pilecki as a caring parent model from the Erik Erikson’s theory perspective’, Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 53(1), pp. 18–26. Available at: https://doi.org/10.34766/fetr.v53i1.1168. DOI: https://doi.org/10.34766/fetr.v53i1.1168
Google Scholar

Juroszek, W. (2023b) Generał August Emil Fieldorf „Nil” jako wzór osoby dojrzałej w świetle koncepcji Zdzisława Chlewińskiego: ujęcie psychopedagogiczne. Kraków: Impuls.
Google Scholar

Juroszek, W. (2023c) ‘Blessed priest Jerzy Popiełuszko as a personal model in upbringing towards the virtue of courage’, Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 56(4), pp. 64–72. Available at: https://doi.org/10.34766/fetr.v56i4.1251. DOI: https://doi.org/10.34766/fetr.v56i4.1251
Google Scholar

Kobos, A.M. (2021) Generał August Emil Fieldorf we wspomnieniach żony. Available at: https://teologiapolityczna.pl/general-august-emil-fieldorf-we-wspomnieniach-zony-1 (Accessed: 17 July 2024).
Google Scholar

Koprowski, M. (2014) Żołnierze Wyklęci. Przecież to dziecko bandyty, Zakrzewo: Wydawnictwo Replika.
Google Scholar

Kurtyka, J. (2007) ‘Słowo wstępne’, in: E. Zakimek-Zapart (ed.), Nie mogłem inaczej żyć… Grypsy Łukasza Cieplińskiego z celi śmierci, Kraków: Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, pp. 5–6.
Google Scholar

McKay, M., Davis, M., Fanning, P. (2019) Sztuka skutecznego porozumiewania się, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar

Młynek, K. (2015) ‘Definiowanie komunikacji. Co należy wziąć pod uwagę, aby stworzyć własną definicję komunikacji’ in: M. Wendland (ed.), Historia idei komunikacji, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, pp. 203–225.
Google Scholar

Okoń, W. (2007) Słownik Pedagogiczny, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Google Scholar

Paczkowski, A. (1999) ‘Polacy pod własną i obcą przemocą’, in S. Courtois et al. (eds), K. Wakar et al. (trans.) Czarna księga komunizmu. zbrodnie, terror, prześladowania. Warszawa: Prószyński i S-ka, pp. 341–366.
Google Scholar

Płużański, T. (2015) Rotmistrz Pilecki i jego oprawcy, Warszawa: Wydawnictwo Fronda.
Google Scholar

Rolińska, A., Furmaga, J., Czyżewski, W. (2017) ‘Wpływ stresu na układ odpornościowy w przebiegu choroby nowotworowej z perspektywy biomedycznej’, Psychoonkologia, 21(2), pp. 58–65, https://doi.org/10.5114/pson.2017.71381. DOI: https://doi.org/10.5114/pson.2017.71381
Google Scholar

Sabat, K. (2016) ‘Prośba o ułaskawienie źródłem do biografii Żołnierzy Wyklętych’, Biografistyka Pedagogiczna, 1, pp. 275–289, https://doi.org/10.36578/BP.2016.01.17. DOI: https://doi.org/10.36578/BP.2016.01.17
Google Scholar

Sabat, K. (2018) ‘Nauczyciel wobec upowszechniania wiedzy o Żołnierzach Wyklętych’, Biografistyka Pedagogiczna, 1, pp. 113–131, https://doi.org/10.36578/BP.2018.03.08. DOI: https://doi.org/10.36578/BP.2018.03.08
Google Scholar

Schulz von Thun, F. (2002a) Sztuka rozmawiania. Część 1: Analiza zaburzeń, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Schulz von Thun, F. (2002b) Sztuka rozmawiania. Część 2: Rozwój osobowy, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Schulz von Thun, F. (2002c) Sztuka rozmawiania. Część 3: Dialog wewnętrzny, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Schulz von Thun, F. (2006) Sztuka rozmawiania. Część 4: W porozumieniu z sobą i innymi – komunikacja i kompetencje społeczne, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Taylor, D., Altman, I. (1987) ‘Communication in interpersonal relationships: Social penetration proces’, in: W: M. Roloff, G. Miller (eds), Interpersonal processes: new direcions in communication research, Newbury Park, California: Sage.
Google Scholar

Stańczak, M. (2020) ‘„Dialogowe rodziny” – rozważania o komunikacji w rodzinie i postawach rodziców zdolnych dzieci’, Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 42(2), pp. 124–135. Available at: https://doi.org/10.34766/fetr.v42i2.275.
Google Scholar

Szulakiewicz, W. (2015a) Badania biograficzne w pedagogice. Studia źródłowe i bibliograficzne, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Google Scholar

Szulakiewicz, W. (2015b) Badania historyczne w pedagogice. Konteksty źródłowe, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Google Scholar

Szulakiewicz, W. (2017) Nauczyciele i ich edukacja. W kręgu lwowskiej pedeutologii, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Google Scholar

Szwagrzyk, K. (2005) ‘Kadry aparatu bezpieczeństwa’, in T. Balbus, K. i in Bedyński, and Krzysztof Szwagrzyk (eds) Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza T. 1: 1944–1956. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, pp. 49–75.
Google Scholar

Szwagrzyk, K. (2005b) Prawnicy czasu bezprawia. Sędziowie i prokuratorzy wojskowi w Polsce 1944–1956, Kraków – Wrocław: Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
Google Scholar

Śląski, J. (1996) Żołnierze Wyklęci, Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM.
Google Scholar

Wendland, M. (2015) ‘Praktyki komunikacyjne jako praktyki społeczne w ujęciu historycznym’, in: M. Wendland (ed.), Historia idei komunikacji, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, pp. 95–116.
Google Scholar

Wieliczka-Szarkowa, J. (2017) Co Polskę stanowi. Biografie historyczne, Kraków: Wydawnictwo AA.
Google Scholar

Wójcik, Z. (2004) ‘Łukasz Ciepliński (1913–1951)’, in: Konspiracja i opór społeczny w Polsce 1944–1956. Słownik Biograficzny, Kraków – Warszawa – Wrocław: Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, pp. 65–72.
Google Scholar

dr Weronika Juroszek

weronika.juroszek@us.edu.pl

Afiliacja:

Uniwersytet Śląski, Wydział Teologiczny Polska

Biogram

Weronika Juroszek – doktor nauk humanistycznych, pracownik Instytutu Pedagogiki UŚ i Wydziału Teologicznego UŚ. Zainteresowania badawcze: relacje w rodzinie wielopokoleniowej, wychowanie do wartości w rodzinie ze szczególnym uwzględnieniem roli wzorów osobowych, m.in. Żołnierzy Niezłomnych. Autorka prawie pięćdziesięciu publikacji, w tym czterech monografii i ponad czterdziestu artykułów opublikowanych w czasopismach z list ministerialnych. Mężatka, matka czworga dzieci.

Afiliacja: Uniwersytet Śląski w Katowicach, Instytut Pedagogiki

Orcid: 0000-0002-1266-6091

email: weronika.juroszek@us.edu.pl

Publikacje:

Juroszek W. (2023) „Generał August Emil Fieldorf ‘Nil’ jako wzór osoby dojrzałej w świetle koncepcji Zdzisława Chlewińskiego. Ujęcie psychopedagogiczne”, Kraków: Impuls.

Juroszek W. (2023) Witold Pilecki as a caring parent model from the Erik Erikson’s theory perspective, „Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio”, nr 1, s. 18–26. https://doi.org/10.34766/fetr.v53i1.1168

Juroszek W. (2023) Błogosławiony ksiądz Jerzy Popiełuszko jako wzór osobowy w wychowaniu do chrześcijańskiej dojrzałości, „Studia Paedagogica Ignatiana”, nr 4, s. 177–195.

Juroszek W. (2023) Blessed priest Jerzy Popiełuszko as a personal model in upbringing towards the virtue of courage, „Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio”, nr 4, s. 64–72. https://doi.org/10.34766/fetr.v56i4.1251

Juroszek W., Kozubek M. (2023) Self-education into maturity in ligth of the theoretical approach of Zdzisław Chlewiński, „Journal of Vasyl Stefanyk Precarpathian National University”, nr 3, s. 247–257.

Juroszek W. (2022) Generał Fieldorf „Nil” as a personal model in upbringing towards maturity, „Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio”, nr 4, s. 43–53. https://doi.org/10.34766/fetr.v4i52.1104

Juroszek W. (2022) Dojrzałość synowej w świetle koncepcji ks. prof. Zdzisława Chlewińskiego, „Studia Ełckie”, nr 4, s. 133–144.

Juroszek W. (2022) Wychowanie do małżeństwa i rodzicielstwa w aspekcie płodności kobiet ze szczególnym uwzględnieniem matrymonialnej roli balu, „Rozprawy Społeczne”, nr 1, s. 79–91.

Juroszek W. (2019) „Psychopedagogiczne uwarunkowania odroczenia decyzji o rozwodzie. Porównanie małżonków rozwodzących się i zawieszających postępowanie rozwodowe”, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Juroszek W. (2018) „Znaczenie postaw rodzicielskich i stylów przywiązania dla funkcjonowania psychospołecznego dziecka w życiu dorosłym”, Kraków: Impuls.

Juroszek W. (2010) „Autoprezentacja młodzieży szkolnej. Emocjonalne i poznawcze konsekwencje deprecjonującej i faworyzującej autoprezentacji u młodzieży z wysokim i niskim lękiem społecznym, Kraków: Impuls.