Poznawczy i narracyjno-dyskursywny wymiar słowa a model definicji (na przykładzie „śmieci” i formacji pokrewnych)
Irena Szczepankowska
Profesor w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu w Białymstoku.Abstrakt
The subject of the article is the problem of describing the meaning of a word as a symbolic entity that is considered in the context of the requirements of modern lexicography. The analysis of the selected family words in terms of the cognitive, narrative and discursive aspects are intended to release the role of words as “node access” to the conceptual framework in accordance with the cognitive approach to semantics. The author also considers which model of the definition could best reflect the appropriate aspects of the word. The results of the contextual analysis included in the discursive frame enrich the cognitive dimension of the definition of the linguistic category. They reveal the existential experience of people, their perception and evaluation, that is, different domains interact in the conceptualization, which lies not so much in a single word, but in its discursive relationships with others
Słowa kluczowe:
meaning of a word, cognitive aspect, discursive contextBibliografia
Bartmiński J., Tokarski R., red., 1993, O definicjach i definiowaniu, Lublin.
Google Scholar
Bauman Z., 2012, To nie jest dziennik, tłum. M. Zawadzka, Kraków.
Google Scholar
Chlebda W., 2016, W stronę optymalizacji słownikowego objaśniania znaczeń, „Stylistyka”, t. XXV, s. 319-336.
Google Scholar
Filar D., 2013, Narracyjne aspekty językowego obrazu świata. Interpretacja marzenia we współczesnej polszczyźnie, Lublin.
Google Scholar
Fillmore Ch. J., 1985, Frames and the Semantics of Understanding, „Quaderni di Semantica”, vol. VI, nr 2, s. 222-254.
Google Scholar
Foucault M., 1977, Archeologia wiedzy, tłum. A. Siemek, Warszawa.
Google Scholar
Lakoff G., 2011, Kobiety, ogień i rzeczy niebezpieczne. Co kategorie mówią nam o umyśle?, tłum. M. Buchta, A. Kotarba, A. Skucińska, red. E. Tabakowska, Kraków.
Google Scholar
Langacker R. W., 2005, Wykłady z gramatyki kognitywnej. Lublin 2001, tłum. H. Kardela, Lublin.
Google Scholar
Langacker R.W., 2009, Gramatyka kognitywna. Wprowadzenie, tłum. E. Tabakowska i in., Kraków.
Google Scholar
Maciąg M., 2012, Dyskurs ekologiczny w debacie publicznej, Zielona Góra.
Google Scholar
Palmer G., 1996, Toward a Theory of Cultural Linguistics, Austin.
Google Scholar
Schank, R. C., Abelson R. P., 1977, Scripts, plans, goals, and understanding: An inquiry into human knowledge, Hillsdale, N.J.
Google Scholar
Szczepankowska I., 2010, Wyraz jako kategoria prototypowa w opisie lingwistycznym i w świadomości użytkowników języka polskiego, – Słowa – kładki, na których spotykają się ludzie różnych światów, red. I. Burkacka, R. Pawelec, D. Zdunkiewicz-Jedynak, s. 87-97.
Google Scholar
Szczepankowska I., 2011, Semantyka i pragmatyka językowa. Słownik podstawowych pojęć z zadaniami i literaturą przedmiotu, Białystok.
Google Scholar
Szczepankowska I., 2013, Człowiek – język – wizja świata w poezji Wisławy Szymborskiej. Studia semantyczne, Białystok.
Google Scholar
Szczepankowska I., 2014, Integracyjny wymiar współczesnej analizy dyskursu w świetle prac językoznawczej szkoły francuskiej, „Stylistyka”, t. XXIII, s. 31-48.
Google Scholar
Taylor J. R., 2007, Gramatyka kognitywna, tłum. M. Buchta, Ł. Wiraszka, red. E. Tabakowska, Kraków.
Google Scholar
Wierzbicka A., 2006, Semantyka: jednostki elementarne i uniwersalne, tłum. A. Głaz, K. Korżyk, R. Tokarski, Lublin.
Google Scholar
Autorzy
Irena SzczepankowskaStatystyki
Downloads
Licencja
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
Inne teksty tego samego autora
- Irena Szczepankowska, Maria Wojtak, Rozłożone gazety. Studia z zakresu prasowego dyskursu, języka i stylu, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2015, 229 s. , Stylistyka: Tom 26 (2017): Słowo a styl
- Irena Szczepankowska, Między scjentyzmem a kognitywizmem: lingwistyka na rozdrożu paradygmatów metodologicznych , Stylistyka: Tom 25 (2016): Gajda i stylistyka
- Irena Szczepankowska, Wartości kapitalistyczne w polskim dyskursie publicznym , Stylistyka: Tom 27 (2018): Styl i aksjologia
- Irena Szczepankowska, Różnorodność kultur i stylów w doświadczeniu emigracyjnym Emila Ciorana i Czesława Miłosza , Stylistyka: Tom 24 (2015): Różnorodność kulturowa a styl
- Irena Szczepankowska, Integracyjny wymiar współczesnej analizy dyskursu w świetle prac językoznawczej szkoły francuskiej , Stylistyka: Tom 23 (2014): Dyskurs i styl
- Irena Szczepankowska, Komunikacja prawno-sądowa z perspektywy retoryki, stylistyki i tekstologii , Stylistyka: Tom 20 (2011): Integracja w stylistyce - Integration in Stylistics
- Irena Szczepankowska, Język dawnych statutów premonstrateńskich. Interpretacje , Stylistyka: Tom 22 (2013): Styl w kulturze
- Irena Szczepankowska, Potoczna i naukowa kategoryzacja świata a poetyckie transgresje (na przykładzie kilku wierszy Wisławy Szymborskiej) , Stylistyka: Tom 22 (2013): Styl w kulturze
