Dialog. Nové stylové podoby tradičního žánru
Sažetak
The paper focuses on the characteristics of dialogue as a specific genre that already flourished in the antiquity and on the description of the style of selected Czech dialogues from the 20th and 21st centuries. The genre of dialogue (literary dialogue)
consists of written texts that simulate conversation between two (or more) interlocutors. In literary dialogues, the confrontation of presented considerations and statements is crucial for the constitution of their sense. As to functions, these dialogues are multiform; the aesthetic function is often combined with scientific or practical information, philosophical reflection, or persuasion. It is often claimed that the genreof dialogue has been neglected since the end of the 18th century. The aim of the
second part of the paper is to instantiate that dialogues are also written in modern times. Ten Czech dialogues from 1906 to 2022 are briefly analysed. These texts are built (sometimes playfully) upon the style and structure of classical dialoguesand adapted for new purposes and the contemporary communication conditions.For instance, dialogues are used as an instrument for popular enlightenment or for comparison of political conceptions
Ključne riječi:
dialogue, genre, style, functions, reflection on tradition, confrontation of attitudes##submission.citations##
Cardelle de Hartmann C., 2007, Lateinische Dialoge 1200-1400. Literaturhistorische Studie und Repertorium, Leiden – Boston: Brill.
DOI: https://doi.org/10.1163/ej.9789004160330.i-826
Google Scholar
Červenka J., 2022, Literární dialogy a tolerance v české reformaci, Olomouc: Univerzita Palackého v Olomouci.
Google Scholar
Föllinger S., Müller G. M. (eds.), 2013, Der Dialog in der Antike. Formen und Funktionen einer literarischen Gattung zwischen Philosophie, Wissensvermittlung und dramatischer Inszenierung, Berlin – Boston: Walter de Gruyter.
DOI: https://doi.org/10.1515/9783110311945
Google Scholar
Heitsch D., Vallée J. F. (eds.), 2004, Printed Voices. The Renaissance Culture of Dialogue, Toronto – Buffalo – London: Toronto University Press.
DOI: https://doi.org/10.3138/9781442678743
Google Scholar
Hirzel R., 1895, Der Dialog. Ein literarhistorischer Versuch I.-II., Leipzig: S. Hirzel.
Google Scholar
Hlaváček L., 1978, Výtvarný teoretik Miroslav Míčko, „Estetika“, 15, č. 4, s. 222–239.
Google Scholar
Hoffmannová J., 2016, Dialog. – Nový encyklopedický slovník češtiny, ed. P. Karlík, M. Nekula, J. Pleskalová, Praha: NLN, s. 335-337,
Google Scholar
https://www.czechency.org/slovnik/DIALOG (přístup: 05.12.2022).
Google Scholar
Hoffmannová J., 2018, Dialog. – Slovník literárněvědného strukturalismu, ed. O. Sládek, Brno: Host, s. 135–143.
Google Scholar
Hoffmannovi J. a B., 2015, Dialogické interpretace, Praha: Karolinum.
Google Scholar
Janský K., 1967, Vzpomínka na Vojtěcha Jiráta [1948]. – V. Jirát, Duch a tvar, Praha: Československý spisovatel, s. 15–19.
Google Scholar
Jirát V., 1967b, Obrozenské překlady Mozartova Dona Juana [1938]. – V. Jirát, Duch a tvar, Praha: Československý spisovatel, s. 227–257.
Google Scholar
Jirát V., 1967c, Fragment zastřeného osudu [1945]. – V. Jirát, Duch a tvar, Praha: Československý spisovatel, s. 213–223.
Google Scholar
Krejčí K., 1967, Torzo nedokončeného díla. – V. Jirát, Duch a tvar, Praha: Československý spisovatel, s. 299-313.
Google Scholar
Kushner E., 1977, The Dialogue of the French Renaissance: Work of Art or Instrument of Inquiry?, „Zagadnienia Rodzajów Literackich“, 20, č. 2, s. 23–35.
Google Scholar
Macek E., 1983, Vidina řádu. – M. Marten, Imprese a řád, Praha: Odeon, s. 119–146.
Google Scholar
Mareš P., 1989, Styl, text, smysl: O slovesném díle Josefa Čapka, Praha: Univerzita Karlova.
Google Scholar
Markiewicz H., 1983, Morfologia dialogu. Próba uporządkowania, „Dialog“, 28, č. 1, s. 111–117.
Google Scholar
Marsh D., 1980, The Quattrocento Dialogue: Classical Tradition and Humanist Innovation, London – Cambridge, MA: Harvard University Press.
DOI: https://doi.org/10.4159/harvard.9780674180550
Google Scholar
Med, J., 2001, Česká symbolistně-dekadentní literatura. – Česká literatura na předělu století, ed. J. Janáčková, J. Hrabáková, Jinočany: H & H Vyšehradská, s. 43–92.
Google Scholar
Merhaut L., 1994, Cesty stylizace (Stylizace, „okraj“ a mystifikace v české literatuře přelomu devatenáctého a dvacátého století), Praha: Ústav pro českou literaturu AV ČR.
Google Scholar
Mukařovský J., 1948, Kapitoly z české poetiky I. Obecné věci básnictví, Praha: Svoboda.
Google Scholar
Müllerová O., 2022, Dialog a mluvená čeština. Výbor z textů, Praha: NLN.
Google Scholar
Opelík J., 1980, Josef Čapek, Praha: Melantrich.
Google Scholar
Pujol S., 2005, Le Dialogue d’idées au dix-huitième siècle, Oxford: Voltaire Foundation.
Google Scholar
Suitner R., 2022, The Dialogues of the Dead of the Early German Enlightenment, Leiden–Boston: Brill.
DOI: https://doi.org/10.1163/9789004465039
Google Scholar
Vojtěch D., 1996, Miloš Marten jako kritik, „Česká literatura“, 44, č. 4, s. 359–394.
Google Scholar
##libcom.statistics##
##plugins.generic.usageStats.downloads##
##submission.license##
##submission.license.cc.by-nc-sa4.footer##
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
##plugins.generic.recommendByAuthor.heading##
- Petr Mareš, Obrázky a „opráski” z českých dějin. O stylu obrázkových seriálů věnovaných historii , Stylistyka: Svezak 28 (2019): Styl i pamięć
- Petr Mareš, Lexikální prostředky a styl nové české literatury , Stylistyka: Svezak 26 (2017): Słowo a styl
- Petr Mareš, Vícejazyčná próza v nové české literatuře a její styl , Stylistyka: Svezak 24 (2015): Różnorodność kulturowa a styl
- Petr Mareś, Individudlni styl-problem a reśeni , Stylistyka: Svezak 20 (2011): Integracja w stylistyce - Integration in Stylistics
- Alena Macurová, Petr Mareš, Soužití a střet. Ke stylu vícejazyčného textu , Stylistyka: Svezak 5 (1996): Stylistyka stosowana
- ALENA MACUROVÁ, PETR MAREŠ, Od stylu k smyslu , Stylistyka: Svezak 4 (1995): Tekst i styl - Text and style - Текст и стиль
