Jahwe: Bóg gniewu czy miłosierdzia?
Abstrakt
Starotestamentowa wiedza o Bogu ma wiele aspektów. W teologicznych poglądach biblijnych widoczne są zarówno koncepcje oryginalne, jak i pewne zapożyczenia zaczerpnięte z ówczesnej literatury bliskowschodniej. Wywarły one wpływ na tekstowe wyrażenia odnoszące się do Jehowy. Mimo tych literackich zależności, w Starym Testamencie istnieje jednorodne przesłanie o Bogu. Na różne sposoby Biblia ukazuje aktywną obecność Boga wśród narodu wybranego. Są teksty przedstawiające gniew Boży lub Boga wojny. Inne opisują Jehowę jako kochającego Ojca, troszczącego się o wszystkich ludzi, a nie tylko o Izraelitów. Nie ma jednak w tych obrazach sprzeczności, ponieważ różnorodność przedstawień Boga w Biblii nie wynika z jakiejś niestałości w postępowaniu Jahwe wobec ludzi, ale z różnych etapów objawienia Bożego, które w dłuższym okresie doprowadziło wierzących do spotkania z jedynym Bogiem: Bogiem miłości.
Słowa kluczowe
Jahwe; Bóg; gniew; miłosierdzie; Bóg miłości; Stary Testament
Bibliografia
Anderson B.W., Creation in the Old Testament, Philadelphia 1984.
Archi A., Fronzarou P., I testi lessicali biblingui sumero-eblaiti (Archivi reali di Elba. Testi 6), Roma 1987.
Astour M., La triade de deesses de fertilite a Ugarit et an Grece (Ugaritica V), Paris 1968.
Bartnicki R., Biblijny obraz dobrego pasterza, HD 51 (1981), s. 38–46.
Bright J., Historia Izraela, tłum. J. Radoszycki, Warszawa 1994.
Bultmann R., Eleos, w: TWNT II, s. 474–482.
Craigie P.c., The Poetry of Ugarit and Israel, „Tyndale Bulletin” 20 (1969), s. 76–94.
Dahood M.J., Ugaritic-Hebrew Philology, Roma 1965.
Day J., God’s Conflict with the Dragon and the Sea, Cambridge 1985.
Deissler A., Die Grundbotschaft des Alten Testaments, Freiburg 1995.
Donner H., Ugaritismen in Psalmenforschung, ZAW 76 (1967), s. 322–350.
Dürr L., Die Wertung des göttlichen Wortes im Alten Testament und Antiken Orient, Leipzig 1938.
Eliade M., Historia wierzeń i idei religijnych, t. I, tłum. S. Tokarski, Warszawa 1988.
Filipiak M., Człowiek współczesny a Stary Testament, Lublin 1982.
Fredriksson H., Jahwe als Krieger, Lund 1945.
Haag E., Gott der Einzige. Zur Entstehung des biblischen Monotheismus (Quaestiones Disputatae 104), Freiburg – Basel – Wien 1985.
Heidel A., The Babylonian Genesis, Chicago 1963.
Hempel J., Gott und Mensch im Alten Testament, Stuttgart 1936.
Kenyon K.M., Digging Up Jericho, London 1957.
Kudasiewicz J., „Miłosierdzia chcę, a nie ofiary” (Oz 6,6; Mt 9,13; 12,7), w: Powołanie do apostolstwa (Powołanie Człowieka 4), Poznań 1975, s. 123–143.
Michaeli F., Dieu a l’image de l’homme, Paris 1950.
Niemczyk J.B., Ozeasz – prorok nieodwzajemnionej miłości Bożej, „Rocznik Teologiczny Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej” 15 (1973), nr l, s. 57–85.
Lang B., Monotheism and the Prophetic Minority, Sheffield 1983.
Łach S., Księga Psalmów (PST VII–2), Poznań 1990.
Łach S., Teocentryczny charakter psalmów, RBL 30 (1977), s. 27–37.
Pytel J.K., Księgi w opracowaniu deuteronomistycznym, w: L. Stachowiak (red.), Wstęp do Starego Testamentu, Poznań 1990.
Rad G. von, Der heilige Krieg im alten Israel, Zürich 1951.
Rad G. von, Teologia Starego Testamentu, tłum. B. Widła, Warszawa 1986.
Seebass H., Der Gott der ganzen Bibel, Freiburg 1982.
Shaeffer-Forrer C.F.A., Corpus des cylindres-sceaux de Ras Shamra-Ugarit et d’Enkomi-Alasia, Paris 1983.
Stendebach F.J., Einleitung in das Alte Testament, Düsseldorf 1994.
Tronina A., Bóg przybywa ze Synaju, Lublin 1989.
Witaszek G., Moc Słowa prorockiego, Lublin 1995.
