Drogi odnowy człowieka (Ez 18,1-32)
Andrzej Sebastian Jasiński OFM
Uniwersytet OpolskiAbstrakt
Temat „nowego człowieka” pojawia się w Księdze Ezechiela 18. W kontekście niewoli prorok uświadamia (wszystkim wygnańcom), że każdy człowiek jest odpowiedzialny za swoje czyny. „Co masz na myśli, używając tego przysłowia dotyczącego ziemi Izraela, które mówi: Ojcowie jedzą kwaśne winogrona, ale dzieci mają nadwerężone zęby? Jak żyję, oświadcza Pan Bóg, na pewno nie będziesz już używał tego przysłowia w Izraelu” (Ez 18,2-3). Raz na zawsze ma być odrzucona idea zbiorowej odpowiedzialności i dziedziczenia grzechów przodków: „Oto wszystkie dusze są Moje; dusza ojca, jak i dusza syna są Moje. Dusza, która grzeszy, umrze” (w. 4). Człowiek jest tym, który decyduje o swoim losie, a nie jest zdeterminowany przez czyny przeszłości (grzechy ojców). Ezechiel był nauczycielem, który rozwinął wizję nowego człowieka. Ez 18. to jedna wielka lekcja odnowy Izraela. W centrum uwagi Ez 18. znajduje się relacja jednostki do Jahwe: „Nie mam bowiem upodobania w śmierci każdego, kto umiera – oświadcza Pan Bóg. Dlatego nawróćcie się i żyjcie” (w. 32). Zwycięstwo Babilonu nie było ostateczne. Światowa potęga (Babilon) była tylko tymczasowym narzędziem w rękach Pana. Kontakt Izraela z obcą cywilizacją był okazją do zdystansowania się od własnego sposobu życia. Naród jednak nie mógł być zasymilowany z obcym ludem. Izrael musiał kształtować się we własnym środowisku. Prorok skupiał się szczególnie na sprawach edukacji. Swoje przesłanie kierował do wszystkich wygnańców, ale miał też na uwadze los jednostek. Ezechiel zapewnia, że każdy sam decyduje o swoim losie: „Dlatego będę cię sądził, o domu Izraela, każdego według jego postępowania – oświadcza Pan Bóg. Nawróćcie się i odwróćcie się od wszystkich waszych występków, aby nieprawość nie stała się dla was przeszkodą” (w. 30). Jednak suma dobrodziejstw obecnych w poszczególnym wierzącym staje się podstawą do stworzenia nowej wspólnoty Izraela, która jest w stanie wypełnić misję w przyszłej epoce odnowy. Nadchodząca przemiana nie mogłaby się dokonać bez przemiany człowieka. Ezechiel wyraźnie wzywał do przemiany w imię Jahwe: „uczyńcie sobie serce nowe i ducha nowego” (w. 31).
Słowa kluczowe:
Ezechiel, Księga Ezechiela, prorok, nawrócenieBibliografia
Adamiak R., Justice and History in the Old Testament. The Evolution of Divine Retribution in the Historiographies of the Wilderness Generation, Cleveland 1982.
Google Scholar
Banaszek A., Jezusowy postulat „większej sprawiedliwości”, w: W. Chrostowski (red.), Oto idę, Warszawa 2005.
Google Scholar
Bednarz M., 1–2 List do Tesaloniczan, Częstochowa 2007.
Google Scholar
Betts T.J. , Ezekiel the Priest: A Custodian of Torah, Washington 2005.
Google Scholar
Blinkinsopp J., Geschichte der Prophetie in Israel, Stuttgart 1998.
Google Scholar
Block D.I., The Book of Ezekiel. Chapters 1–24, Grand Rapids 1997.
Google Scholar
Block D.I., Transformation of Royal Ideology in Ezekiel, w: W.A. Tooman, M.A. Lyons (red.), Transforming Visions, Princeton 2010.
Google Scholar
Brownlee H.W., The Aftermath of the Fall of Judah According to Ezekiel, „Journal of Biblical Literature” 89 (1970), s. 393–404.
Google Scholar
Brzegowy T., Prorocy Izraela, cz. 1, Tarnów 1999.
Google Scholar
Cassone D., When Israel Loses Its Meaning: Reconstruction of Language and Community in Ezekiel’s Prophecy, SBLSP (2003), s. 215–226.
Google Scholar
Chrostowski W., Prorok wobec dziejów, Warszawa 1991.
Google Scholar
Deselaers P., Das Wächteramt: Ezechiels Dienst am ewigen Bund, w: C. Dohmen, C. Frevel (red.), Für immer verbündet, Stuttgart 2007.
Google Scholar
Eliade M., Historia wierzeń i idei religijnych, Warszawa 1988.
Google Scholar
Filipiak M., Biblia o człowieku, Lublin 1979.
Google Scholar
Filipiak M., Problematyka społeczna w Biblii, Warszawa 1985.
Google Scholar
Fohrer G., Storia della religione israelitica, Brescia 1985.
Google Scholar
Freedy F.S., The Glosses in Ezekiel 1–24, „Vetus Testamentum” 20 (1970), s. 129–132.
Google Scholar
Fuhs H.F., h’r, w: G.J. Botterweck, H. Ringgren, H.-J. Fabry (red.), Theological Dictionary of the Old Testament, t. 13, Grand Rapids – Cambridge 2004, s. 208–224.
Google Scholar
Ganzel T., The Defilement and Desecration of the Temple in Ezekiel, „Biblica” 89 (2008), s. 369–379.
Google Scholar
Gołębiewski M., „Nowy człowiek” według Jeremiasza i Ezechiela, w: M. Wojciechowski (red.), Miłość jest z Boga. Wokół zagadnień biblijno-moralnych. Studium ofiarowane ks. prof. dr. hab. Janowi Łachowi, Warszawa 1997.
Google Scholar
Greenberg M., Ezechiel 1–20, Freiburg 2001.
Google Scholar
Homerski J., Księga Ezechiela, Lublin 1998.
Google Scholar
Hergesel T., Osiem błogosławieństw, Wrocław 1999.
Google Scholar
Hurvitz A., A Linguistic Study of the Relationship between the Priestly Source and the Book of Ezekiel (A New Approach to an Old Problem), „Cahiers de la Revue biblique” 20 (1982), s. 45–52.
Google Scholar
Jasiński A.S., Komentarz do Księgi Proroka Ezechiela. Rozdziały 1–10 (Opolska Biblioteka Teologiczna 77), Opole 2005.
Google Scholar
Jasiński A.S., Komentarz do Księgi Proroka Ezechiela. Rozdziały 11–20 (Opolska Biblioteka Teologiczna 111), Opole 2009.
Google Scholar
Jasiński A.S., Symboliczna historia Izraela (Ez 16,1-3a), w: A.S. Jasiński, J. Tomiak (red.), Historia Izraela na tle słów i czynów symbolicznych proroka Ezechiela, Opole 2003.
Google Scholar
Jasnos R., Teologia prawa w Deuteronomium, Kraków 2001.
Google Scholar
Jelonek T., Teologia biblijna, Kraków 2011.
Google Scholar
Joschko W., Tło kulturowe i literackie nowotestamentalnego określenia prosopon, w: A.S. Jasiński (red.), Szukajcie zawsze oblicza Jahwe. Personalistyczne perspektywy orędzia biblijnego, Opole 1999.
Google Scholar
Joyce P.M., Individual Responsibility in Ezekiel 18?, w: E.A. Livingstone (red.), Studia Biblica 1978: I. Papers on Old Testament and Related Themes: Sixth International Congress on Biblical Studies, Oxford 3–7 April 1978. Journal for the Study of the Old Testament Supplement Series, t. 11, JSOT Press, Sheffield, pp. 185–196.
Google Scholar
Kelle B.E., Dealing with the Trauma of Defeat: The Rhetoric of the Devastation and Rejuvenation of Nature in Ezekiel, „Journal of Biblical Literature” 128 (2009), s. 469–490.
Google Scholar
Knierim R., ,th, w: E. Jenni, C. Westermann (red.), Theologisches Handwörterbuch zum Alten Testament, t. 1, München 1971, s. 541–542.
Google Scholar
Koch K., Sünde und Sündenvergebung um die Wende von der exilischen zur nachexilischen Zeit, „Evangelische Theologie” 26 (1966), s. 217–239.
Google Scholar
Koehler L., Baumgartner W., Stamm J.J., Wielki słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski Starego Testamentu, t. 1, Warszawa 2008.
Google Scholar
Korpel M.C.A., Kryptogramme in Ezechiel 19 und im Izbet-Sarta-Ostarkon, „Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft und die Kunde des nachbiblischen Judentums” 121 (2009), s. 70–86.
Google Scholar
Kraeger T., Geschichtskonzepte im Ezechielbuch, Berlin 1988.
Google Scholar
Lang B., Kein Aufstand in Jerusalem. Die Politik des Propheten Ezechiel, Stuttgart 1978.
Google Scholar
Launderville D., Ezekiel’s Throne-Chariot Vision: Spiritualizing the Model of Divine Royal Rule, „The Catholic Biblical Quarterly” 66 (2004), s. 361–377.
Google Scholar
Lust J., The Sour Grapes: Ezekiel 18, w: A. Voitila, J. Jokiranta (red.), Scripture in Transition, Leiden 2008.
Google Scholar
Mangano M.J., Wstęp do Starego Testamentu, t. 2, Warszawa 2009.
Google Scholar
McHatten M.T., Israel and Egypt during the Exodus, „The Bible Today” 40 (2002), s. 141–147.
Google Scholar
McKeating H., Ezekiel the Prophet like Moses?, „Journal for the Study of the Old Testament” 61 (1994), s. 97–109.
Google Scholar
Meynet R., Język przypowieści biblijnych, Kraków 2005.
Google Scholar
Merrill E.H., Teologia Ksiąg Ezechiela i Daniela, w: R.B. Zuck (red.), Teologia biblijna Starego Testamentu, Warszawa 2003.
Google Scholar
Mędala S., Chrystologia Ewangelii św. Jana, Kraków 1993.
Google Scholar
Nielsen K., Ezekiel’s Visionary Call as Prologue: From Complexity and Changeability to Order and Stability?, „Journal for the Study of the Old Testament” 33 (2008), s. 99–114.
Google Scholar
Nobile M., Il principio della retribuzione in Ezechiele, „Rivista storica benedettina” 14 (2002), s. 99–109.
Google Scholar
Page S.T.H., Power of Evil, Grand Rapids 1995.
Google Scholar
Pudełko J.J., Ezechielowa nowa świątynia: zapowiedzi i realizacja, w: M. Rosik (red.), Żyjemy dla Pana, Wrocław 2005.
Google Scholar
Pikor W., Ez 38–39 jako zwiastun eschatologii apokaliptycznej, w: M.S. Wróbel (red.), Apokaliptyka wczesnego judaizmu i chrześcijaństwa, Lublin 2010.
Google Scholar
Rad G. von, Teologia Starego Testamentu, Warszawa 1986.
Google Scholar
Roux G., Mezopotamia, Warszawa 1998.
Google Scholar
Rumianek R., Księga Ezechiela. Tłumaczenie i komentarz, Warszawa 2009.
Google Scholar
Romaniuk K., Biblijne wzorce świętości, Kraków 1996.
Google Scholar
Scharbert J., Sachbuch zum Alten Testament, Aschaffenburg 1981.
Google Scholar
Scott R.B.Y., Salomon and the Beginnings of Wisdom in Israel, Leiden 1955.
Google Scholar
Sedlmeier F., Sie werden mir zum Volk. Zur Bundesformel im Ezechielbuch, w: C. Dohmen, C. Frevel (red.), Für immer verbündet, Stuttgart 2007.
Google Scholar
Slawik J., Hiob przed Bogiem. Studium egzegetyczne prologu i epilogu Księgi Hioba oraz mów Hioba, Warszawa 2010.
Google Scholar
Steinmann C., Le prophète Ézéchiel et les débuts de l’exile, Paris 1953.
Google Scholar
Sweeney M.A., The Destruction of Jerusalem as Purification in Ezekiel 8–11, w: M.A. Sweeney (red.), Form and Intertextuality in Prophetic and Apocalyptic Literature, Tübingen 2005.
Google Scholar
Synowiec J.S., Dziesięć przykazań, Kraków 1999.
Google Scholar
Synowiec J.S., Mędrcy Izraela i ich nauka, Kraków1990.
Google Scholar
Synowiec J.S., Na początku, Warszawa 1987.
Google Scholar
Tomiak J., Czyny symboliczne wykonane w kontekście wyroczni przeciwko Judzie, w: A.S. Jasiński, J. Tomiak (red.), Historia Izraela na tle słów i czynów symbolicznych proroka Ezechiela, Opole 2003.
Google Scholar
Tułodziecki S., Miłosierdzie Boże w Starym Testamencie, Poznań 1992
Google Scholar
Warzecha J., Historia Izraela, Warszawa 2005
Google Scholar
Walters S.D., Jacob Narrative: w: D.E. Freedman i in. (wyd.), Anchor Bible Dictionary, t. 3, New York 1992, s. 359–609.
Google Scholar
Weeks S.A.D.E., Biblical Literature and the Emergence of Ancient Jewish Nationalism, „Biblical Interpretation” 10 (2002), s. 144–157.
Google Scholar
Wilson R.R., Prophecy in Crisis: The Call of Ezekiel, „Interpreting” 38 (1984), s. 117–130.
Google Scholar
Winkel H., Jeremiah in Prophetic Tradition: An Examination of the Book of Jeremiah in the Light of Israel’s Prophetic Traditions, Leuven 2000.
Google Scholar
Witaszek G., Amos. Prorok sprawiedliwości społecznej, Lublin 1996.
Google Scholar
Wojciechowski M., Biblia o państwie, Kraków 2008.
Google Scholar
Wojciechowski M., Etyka biblijna, Kraków 2009.
Google Scholar
Zuck R.B., Teologia Ksiąg Mądrościowych i Pieśni nad Pieśniami, w: R.B. Zuck (red.), Teologia biblijna Starego Testamentu, Warszawa 2003.
Google Scholar
Zimmerli W., Die Eigenart der prophetischen Rede des Ezechiel. Ein Beitrag zum Problem an Hand von Ez. 14,1-11, „Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft und die Kunde des nachbiblischen Judentums” 66 (1954), s. 1–26.
Google Scholar
Zimmerli W., Ezekiel, t. 1, Philadelphia 1979.
Google Scholar
Zimmerli W., Grundriss der alttestamentlichen Theologie, Stuttgart 1978.
Google Scholar
Zimmerli W., Ezechieltempel und Salomostadt, w: W. Zimmerli (red.), Studien zur alttestamentlichen Theologie und Prophetie, München 1974, s. 148–164.
Google Scholar
Autorzy
Andrzej Sebastian Jasiński OFMStatystyki
Downloads
Inne teksty tego samego autora
- Andrzej Sebastian Jasiński OFM, Chleb i wino w Starym Testamencie , Scriptura Sacra: Nr 21 (2017): Scriptura Sacra. Księga pamiątkowa dla o. prof. dr. hab. Andrzeja S. Jasińskiego OFM
- Andrzej Sebastian Jasiński OFM, Samuel: ostatni sędzia Izraela , Scriptura Sacra: Nr 21 (2017): Scriptura Sacra. Księga pamiątkowa dla o. prof. dr. hab. Andrzeja S. Jasińskiego OFM
- Andrzej Sebastian Jasiński OFM, Bóg patriarchów jako wspólne dziedzictwo judaizmu i chrześcijaństwa , Scriptura Sacra: Nr 19 (2015): Scriptura Sacra
- Andrzej Sebastian Jasiński OFM, Jahwe: Bóg gniewu czy miłosierdzia? , Scriptura Sacra: Nr 21 (2017): Scriptura Sacra. Księga pamiątkowa dla o. prof. dr. hab. Andrzeja S. Jasińskiego OFM
- Andrzej Sebastian Jasiński OFM, Rok jubileuszowy w tradycji biblijnej , Scriptura Sacra: Nr 21 (2017): Scriptura Sacra. Księga pamiątkowa dla o. prof. dr. hab. Andrzeja S. Jasińskiego OFM
- Andrzej Sebastian Jasiński OFM, Dwa znaki (mofet) Ezechiela (Ez 12,1-16; 24,24-27) , Scriptura Sacra: Nr 21 (2017): Scriptura Sacra. Księga pamiątkowa dla o. prof. dr. hab. Andrzeja S. Jasińskiego OFM
- Andrzej Sebastian Jasiński OFM, Obcy w Starym Testamencie , Scriptura Sacra: Nr 21 (2017): Scriptura Sacra. Księga pamiątkowa dla o. prof. dr. hab. Andrzeja S. Jasińskiego OFM
- Andrzej Sebastian Jasiński OFM, Historia obecności franciszkanów w Betlejem , Scriptura Sacra: Nr 13-14 (2010): Ziemia Święta
- Andrzej Sebastian Jasiński OFM, Wybór Abrahama , Scriptura Sacra: Nr 21 (2017): Scriptura Sacra. Księga pamiątkowa dla o. prof. dr. hab. Andrzeja S. Jasińskiego OFM
- Andrzej Sebastian Jasiński OFM, Pokutna modlitwa psalmisty , Scriptura Sacra: Nr 21 (2017): Scriptura Sacra. Księga pamiątkowa dla o. prof. dr. hab. Andrzeja S. Jasińskiego OFM