Wybór Abrahama
Abstrakt
Wybór Abrahama był niezwykle ważny dla całej historii odkupienia opisanej zarówno w Starym, jak i w Nowym Testamencie. Osobisty kontakt z Bogiem przyniósł obraz Boga będącego blisko człowieka. Abraham uważany był za przyjaciela Boga. Tak postrzegany jest we wszystkich trzech religiach monoteistycznych: judaizmie, chrześcijaństwie i islamie. Patriarcha jest więc postacią najbardziej „ekumeniczną” ze wszystkich i nazywany jest „ojcem wiary”. Historyczność Abrahama jest obecnie szeroko dyskutowana. Zagadnienie to było badane z perspektywy historycznej, archeologicznej, etnologicznej i religiologicznej.
Przymierze Boga z Abrahamem było pierwszym historycznym wydarzeniem, które przypieczętowało ludzkie relacje wertykalne. Przymierze Boga z Noem nie miało charakteru historycznego, lecz było jedynie ludzką nadzieją na intymną relację z Najwyższym. To sam Bóg wzbudził w człowieku te nadzieje. Opis przymierza z Noem był preludium do przymierza Jahwe z Abrahamem i jego potomkami. Wybór Abrahama przez Boga zmienił na zawsze historię ludzkości. Odtąd Jahwe miał powtarzać.
Opowiadanie o związaniu Izaaka – syna Abrahama (Rdz 22,1-19) jest jednym z najbardziej porywających tekstów w całej Biblii hebrajskiej Po rozdziale (Rdz 21), w którym Izaak rodzi się jako spełnienie Bożej obietnicy, czytelnik przechodzi do tekstu, w którym Bóg żąda od Abrahama złożenia chłopca w ofierze. Tekst Rdz 22,1-19 jest mieszaniną źródeł E i J, dlatego opisane w nim motywy musiały być znane w różnych tradycjach izraelskich i były postrzegane jako szczególnie ważne zagadnienia nauczania religijnego.
Słowa kluczowe
Abraham; Izaak; Księga Rodzaju; Stary Testament; przymierze
Bibliografia
Abel P.F.-M., Géographie de la Palestine, t. 1, Paris 1938.
Born van den A., Moria, w: H. Haag (red.), Bibel-Lexicon, Einsiedeln – Zürich 1951, s. 1171.
Chiara C., Il regno del nemico: La morte nella religione di Canaan, Brescia 2003.
Crosemann F., Abraham und die Bewohner des Landes: Beobachtungen zum kanonischen Abrahambild, „Evangelische Theologie” 62 (2002), s. 334–348.
Drey P., The Role of Hagar in Genesis 16, „Andrews University Seminary Studies” 40 (2002), s. 179–195.
Ebach J., Ihr sollt ein Segen sein. Das Leitwort und die Bibel: Eine Problemanzeige, „Bibel und Kirche” 58 (2003), s. 62–70.
Ellis P.F., The Men and the Message of the Old Testament, Minnesota 1962.
Fischer G., Das Mosebild der Hebräischen Bibel, w: E. Otto (red.), Mose. Ägypten und das Alte Testament, Stuttgart 2000.
Floyd M., Basic Trends in the Form Critical Study of Prophetic Texts, w: M.A. Sweeney, E. Ben Zvi (red.), The Changing Face of Form Criticism for the Twenty-first Century, Grand Rapids – Cambridge 2003.
Human D.J., An ideal for leadership – Psalm 72: The (wise) king-Royal mediation. of God’s universal reign, „Verbum et Ecclesia” 23 (2002), s. 658–677.
Jankowski A., Biblijna teologia przymierza, Kraków 1997.
Jasiński A.S., Jerozolima. Płomień miłości Jahwe, Kraków 1999
Jasiński A.S., Służcie Jahwe z weselem. Kyriologia starotestamentalna na tle środowiska biblijnego, Opole 1998.
Jasiński A.S., Według postanowienia wiecznego Boga. Aionios w Nowym Testamencie, Opole 1991.
Kaltner J., Abraham’s Sons: How the Bible and Qur’an See the Same Story, „Bible Review” 18 (2002) 2, s. 16–23, 45–56.
Kessler E., The Sacrifice of Isaac (the Aqedah) in Christian and Jewish Tradition: Artistic Representation, w: M. O’Cane (red.), Borders, Boundaries and the Bible, London – New York – Sheffield 2002.
Khoury A.T., Abraham: ein Segen für die Völker nach der jüdischen, christlichen und islamischen Tradition, „Bibel und Kirche” 59 (2004), s. 9–17.
Kutsch E., Berit, Verpflichtung, w: E. Jenni, C. Werstermann (red.), Theologisches Handwörterbuch zum Alten Testament, t. 1., München 1971.
Langkammer H., Teologia Starego Testamentu, Rzeszów 2006.
Martinez C.R., La idolatria en el profeta Jeremias, „Mayeutica” 19 (1993), s. 265–303.
Noort E., Genesis 22: Human Sacrifice and Theology in the Hebrew Bible, w: E. Noort, E.J.C. Tigchelaar (red.), The Sacrifice of Isaac, Leiden – Boston – Cologne 2002.
Oliver J.P.J., MMT, DOTTE 4.
Propp W.H., The Origins of Infant Circumcision in Israel, „Hebrew Annual Review” 11 (1987), s. 355–370.
Ratzinger J., Tajemnica Jezusa Chrystusa, Kielce 1994.
Reiser W., Isaak darf nicht geopfert werden: Predigt zu 1. Mose 22,1-14, „Theologische Zeitschrift” 46 (1990), s. 178–183.
Roux Le J.H., Waar is Abraham dan?, „Verbum et Ecclesia” 22 (2001), s. 326–340.
Ruppert L., Genesis 22,15-18: Eine Relecture von Gen 22 aus joschijanischer Zeit, w: R. Mosis, F. Sedlmeier (red.), Gottes Wege suchend. Beiträge zum Verständnis der Bibel und ihrer Botschaft, Würzburg 2003.
Synowiec J., Patriarchowie Izraela i ich religia, Kraków 1995.
Tharekadavil A., The Cali of Abraham and Formation of the Chosen People, „Bible Bhashyarn” 30 (2003), s. 115–162.
Vanhoye A., Struttura e teologia nell’Epistola agli Ebrei, Roma 1988.
Wight F.H., Obyczaje krajów biblijnych, Warszawa 1998.
Williamson P.R., Abraham, Israel and the Nations: The Patriarchal Promise and Its Covenantal Development in Genesis, Sheffield 2000.
