Drogi odnowy człowieka (Ez 18,1-32)

Andrzej Sebastian Jasiński OFM

doi:10.25167/ScrS/4155

Drogi odnowy człowieka (Ez 18,1-32)

Andrzej Sebastian Jasiński OFM

Uniwersytet Opolski

DOI: https://doi.org/10.25167/ScrS/4155

Abstract

Temat „nowego człowieka” pojawia się w Księdze Ezechiela 18. W kontekście niewoli prorok uświadamia (wszystkim wygnańcom), że każdy człowiek jest odpowiedzialny za swoje czyny. „Co masz na myśli, używając tego przysłowia dotyczącego ziemi Izraela, które mówi: Ojcowie jedzą kwaśne winogrona, ale dzieci mają nadwerężone zęby? Jak żyję, oświadcza Pan Bóg, na pewno nie będziesz już używał tego przysłowia w Izraelu” (Ez 18,2-3). Raz na zawsze ma być odrzucona idea zbiorowej odpowiedzialności i dziedziczenia grzechów przodków: „Oto wszystkie dusze są Moje; dusza ojca, jak i dusza syna są Moje. Dusza, która grzeszy, umrze” (w. 4). Człowiek jest tym, który decyduje o swoim losie, a nie jest zdeterminowany przez czyny przeszłości (grzechy ojców). Ezechiel był nauczycielem, który rozwinął wizję nowego człowieka. Ez 18. to jedna wielka lekcja odnowy Izraela. W centrum uwagi Ez 18. znajduje się relacja jednostki do Jahwe: „Nie mam bowiem upodobania w śmierci każdego, kto umiera – oświadcza Pan Bóg. Dlatego nawróćcie się i żyjcie” (w. 32). Zwycięstwo Babilonu nie było ostateczne. Światowa potęga (Babilon) była tylko tymczasowym narzędziem w rękach Pana. Kontakt Izraela z obcą cywilizacją był okazją do zdystansowania się od własnego sposobu życia. Naród jednak nie mógł być zasymilowany z obcym ludem. Izrael musiał kształtować się we własnym środowisku. Prorok skupiał się szczególnie na sprawach edukacji. Swoje przesłanie kierował do wszystkich wygnańców, ale miał też na uwadze los jednostek. Ezechiel zapewnia, że każdy sam decyduje o swoim losie: „Dlatego będę cię sądził, o domu Izraela, każdego według jego postępowania – oświadcza Pan Bóg. Nawróćcie się i odwróćcie się od wszystkich waszych występków, aby nieprawość nie stała się dla was przeszkodą” (w. 30). Jednak suma dobrodziejstw obecnych w poszczególnym wierzącym staje się podstawą do stworzenia nowej wspólnoty Izraela, która jest w stanie wypełnić misję w przyszłej epoce odnowy. Nadchodząca przemiana nie mogłaby się dokonać bez przemiany człowieka. Ezechiel wyraźnie wzywał do przemiany w imię Jahwe: „uczyńcie sobie serce nowe i ducha nowego” (w. 31).

Schlagworte:

Ezechiel, Księga Ezechiela, prorok, nawrócenie

Literaturhinweise

Adamiak R., Justice and History in the Old Testament. The Evolution of Divine Retribution in the Historiographies of the Wilderness Generation, Cleveland 1982.
Google Scholar

Banaszek A., Jezusowy postulat „większej sprawiedliwości”, w: W. Chrostowski (red.), Oto idę, Warszawa 2005.
Google Scholar

Bednarz M., 1–2 List do Tesaloniczan, Częstochowa 2007.
Google Scholar

Betts T.J. , Ezekiel the Priest: A Custodian of Torah, Washington 2005.
Google Scholar

Blinkinsopp J., Geschichte der Prophetie in Israel, Stuttgart 1998.
Google Scholar

Block D.I., The Book of Ezekiel. Chapters 1–24, Grand Rapids 1997.
Google Scholar

Block D.I., Transformation of Royal Ideology in Ezekiel, w: W.A. Tooman, M.A. Lyons (red.), Transforming Visions, Princeton 2010.
Google Scholar

Brownlee H.W., The Aftermath of the Fall of Judah According to Ezekiel, „Journal of Biblical Literature” 89 (1970), s. 393–404.
Google Scholar

Brzegowy T., Prorocy Izraela, cz. 1, Tarnów 1999.
Google Scholar

Cassone D., When Israel Loses Its Meaning: Reconstruction of Language and Community in Ezekiel’s Prophecy, SBLSP (2003), s. 215–226.
Google Scholar

Chrostowski W., Prorok wobec dziejów, Warszawa 1991.
Google Scholar

Deselaers P., Das Wächteramt: Ezechiels Dienst am ewigen Bund, w: C. Dohmen, C. Frevel (red.), Für immer verbündet, Stuttgart 2007.
Google Scholar

Eliade M., Historia wierzeń i idei religijnych, Warszawa 1988.
Google Scholar

Filipiak M., Biblia o człowieku, Lublin 1979.
Google Scholar

Filipiak M., Problematyka społeczna w Biblii, Warszawa 1985.
Google Scholar

Fohrer G., Storia della religione israelitica, Brescia 1985.
Google Scholar

Freedy F.S., The Glosses in Ezekiel 1–24, „Vetus Testamentum” 20 (1970), s. 129–132.
Google Scholar

Fuhs H.F., h’r, w: G.J. Botterweck, H. Ringgren, H.-J. Fabry (red.), Theological Dictionary of the Old Testament, t. 13, Grand Rapids – Cambridge 2004, s. 208–224.
Google Scholar

Ganzel T., The Defilement and Desecration of the Temple in Ezekiel, „Biblica” 89 (2008), s. 369–379.
Google Scholar

Gołębiewski M., „Nowy człowiek” według Jeremiasza i Ezechiela, w: M. Wojciechowski (red.), Miłość jest z Boga. Wokół zagadnień biblijno-moralnych. Studium ofiarowane ks. prof. dr. hab. Janowi Łachowi, Warszawa 1997.
Google Scholar

Greenberg M., Ezechiel 1–20, Freiburg 2001.
Google Scholar

Homerski J., Księga Ezechiela, Lublin 1998.
Google Scholar

Hergesel T., Osiem błogosławieństw, Wrocław 1999.
Google Scholar

Hurvitz A., A Linguistic Study of the Relationship between the Priestly Source and the Book of Ezekiel (A New Approach to an Old Problem), „Cahiers de la Revue biblique” 20 (1982), s. 45–52.
Google Scholar

Jasiński A.S., Komentarz do Księgi Proroka Ezechiela. Rozdziały 1–10 (Opolska Biblioteka Teologiczna 77), Opole 2005.
Google Scholar

Jasiński A.S., Komentarz do Księgi Proroka Ezechiela. Rozdziały 11–20 (Opolska Biblioteka Teologiczna 111), Opole 2009.
Google Scholar

Jasiński A.S., Symboliczna historia Izraela (Ez 16,1-3a), w: A.S. Jasiński, J. Tomiak (red.), Historia Izraela na tle słów i czynów symbolicznych proroka Ezechiela, Opole 2003.
Google Scholar

Jasnos R., Teologia prawa w Deuteronomium, Kraków 2001.
Google Scholar

Jelonek T., Teologia biblijna, Kraków 2011.
Google Scholar

Joschko W., Tło kulturowe i literackie nowotestamentalnego określenia prosopon, w: A.S. Jasiński (red.), Szukajcie zawsze oblicza Jahwe. Personalistyczne perspektywy orędzia biblijnego, Opole 1999.
Google Scholar

Joyce P.M., Individual Responsibility in Ezekiel 18?, w: E.A. Livingstone (red.), Studia Biblica 1978: I. Papers on Old Testament and Related Themes: Sixth International Congress on Biblical Studies, Oxford 3–7 April 1978. Journal for the Study of the Old Testament Supplement Series, t. 11, JSOT Press, Sheffield, pp. 185–196.
Google Scholar

Kelle B.E., Dealing with the Trauma of Defeat: The Rhetoric of the Devastation and Rejuvenation of Nature in Ezekiel, „Journal of Biblical Literature” 128 (2009), s. 469–490.
Google Scholar

Knierim R., ,th, w: E. Jenni, C. Westermann (red.), Theologisches Handwörterbuch zum Alten Testament, t. 1, München 1971, s. 541–542.
Google Scholar

Koch K., Sünde und Sündenvergebung um die Wende von der exilischen zur nachexilischen Zeit, „Evangelische Theologie” 26 (1966), s. 217–239.
Google Scholar

Koehler L., Baumgartner W., Stamm J.J., Wielki słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski Starego Testamentu, t. 1, Warszawa 2008.
Google Scholar

Korpel M.C.A., Kryptogramme in Ezechiel 19 und im Izbet-Sarta-Ostarkon, „Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft und die Kunde des nachbiblischen Judentums” 121 (2009), s. 70–86.
Google Scholar

Kraeger T., Geschichtskonzepte im Ezechielbuch, Berlin 1988.
Google Scholar

Lang B., Kein Aufstand in Jerusalem. Die Politik des Propheten Ezechiel, Stuttgart 1978.
Google Scholar

Launderville D., Ezekiel’s Throne-Chariot Vision: Spiritualizing the Model of Divine Royal Rule, „The Catholic Biblical Quarterly” 66 (2004), s. 361–377.
Google Scholar

Lust J., The Sour Grapes: Ezekiel 18, w: A. Voitila, J. Jokiranta (red.), Scripture in Transition, Leiden 2008.
Google Scholar

Mangano M.J., Wstęp do Starego Testamentu, t. 2, Warszawa 2009.
Google Scholar

McHatten M.T., Israel and Egypt during the Exodus, „The Bible Today” 40 (2002), s. 141–147.
Google Scholar

McKeating H., Ezekiel the Prophet like Moses?, „Journal for the Study of the Old Testament” 61 (1994), s. 97–109.
Google Scholar

Meynet R., Język przypowieści biblijnych, Kraków 2005.
Google Scholar

Merrill E.H., Teologia Ksiąg Ezechiela i Daniela, w: R.B. Zuck (red.), Teologia biblijna Starego Testamentu, Warszawa 2003.
Google Scholar

Mędala S., Chrystologia Ewangelii św. Jana, Kraków 1993.
Google Scholar

Nielsen K., Ezekiel’s Visionary Call as Prologue: From Complexity and Changeability to Order and Stability?, „Journal for the Study of the Old Testament” 33 (2008), s. 99–114.
Google Scholar

Nobile M., Il principio della retribuzione in Ezechiele, „Rivista storica benedettina” 14 (2002), s. 99–109.
Google Scholar

Page S.T.H., Power of Evil, Grand Rapids 1995.
Google Scholar

Pudełko J.J., Ezechielowa nowa świątynia: zapowiedzi i realizacja, w: M. Rosik (red.), Żyjemy dla Pana, Wrocław 2005.
Google Scholar

Pikor W., Ez 38–39 jako zwiastun eschatologii apokaliptycznej, w: M.S. Wróbel (red.), Apokaliptyka wczesnego judaizmu i chrześcijaństwa, Lublin 2010.
Google Scholar

Rad G. von, Teologia Starego Testamentu, Warszawa 1986.
Google Scholar

Roux G., Mezopotamia, Warszawa 1998.
Google Scholar

Rumianek R., Księga Ezechiela. Tłumaczenie i komentarz, Warszawa 2009.
Google Scholar

Romaniuk K., Biblijne wzorce świętości, Kraków 1996.
Google Scholar

Scharbert J., Sachbuch zum Alten Testament, Aschaffenburg 1981.
Google Scholar

Scott R.B.Y., Salomon and the Beginnings of Wisdom in Israel, Leiden 1955.
Google Scholar

Sedlmeier F., Sie werden mir zum Volk. Zur Bundesformel im Ezechielbuch, w: C. Dohmen, C. Frevel (red.), Für immer verbündet, Stuttgart 2007.
Google Scholar

Slawik J., Hiob przed Bogiem. Studium egzegetyczne prologu i epilogu Księgi Hioba oraz mów Hioba, Warszawa 2010.
Google Scholar

Steinmann C., Le prophète Ézéchiel et les débuts de l’exile, Paris 1953.
Google Scholar

Sweeney M.A., The Destruction of Jerusalem as Purification in Ezekiel 8–11, w: M.A. Sweeney (red.), Form and Intertextuality in Prophetic and Apocalyptic Literature, Tübingen 2005.
Google Scholar

Synowiec J.S., Dziesięć przykazań, Kraków 1999.
Google Scholar

Synowiec J.S., Mędrcy Izraela i ich nauka, Kraków1990.
Google Scholar

Synowiec J.S., Na początku, Warszawa 1987.
Google Scholar

Tomiak J., Czyny symboliczne wykonane w kontekście wyroczni przeciwko Judzie, w: A.S. Jasiński, J. Tomiak (red.), Historia Izraela na tle słów i czynów symbolicznych proroka Ezechiela, Opole 2003.
Google Scholar

Tułodziecki S., Miłosierdzie Boże w Starym Testamencie, Poznań 1992
Google Scholar

Warzecha J., Historia Izraela, Warszawa 2005
Google Scholar

Walters S.D., Jacob Narrative: w: D.E. Freedman i in. (wyd.), Anchor Bible Dictionary, t. 3, New York 1992, s. 359–609.
Google Scholar

Weeks S.A.D.E., Biblical Literature and the Emergence of Ancient Jewish Nationalism, „Biblical Interpretation” 10 (2002), s. 144–157.
Google Scholar

Wilson R.R., Prophecy in Crisis: The Call of Ezekiel, „Interpreting” 38 (1984), s. 117–130.
Google Scholar

Winkel H., Jeremiah in Prophetic Tradition: An Examination of the Book of Jeremiah in the Light of Israel’s Prophetic Traditions, Leuven 2000.
Google Scholar

Witaszek G., Amos. Prorok sprawiedliwości społecznej, Lublin 1996.
Google Scholar

Wojciechowski M., Biblia o państwie, Kraków 2008.
Google Scholar

Wojciechowski M., Etyka biblijna, Kraków 2009.
Google Scholar

Zuck R.B., Teologia Ksiąg Mądrościowych i Pieśni nad Pieśniami, w: R.B. Zuck (red.), Teologia biblijna Starego Testamentu, Warszawa 2003.
Google Scholar

Zimmerli W., Die Eigenart der prophetischen Rede des Ezechiel. Ein Beitrag zum Problem an Hand von Ez. 14,1-11, „Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft und die Kunde des nachbiblischen Judentums” 66 (1954), s. 1–26.
Google Scholar

Zimmerli W., Ezekiel, t. 1, Philadelphia 1979.
Google Scholar

Zimmerli W., Grundriss der alttestamentlichen Theologie, Stuttgart 1978.
Google Scholar

Zimmerli W., Ezechieltempel und Salomostadt, w: W. Zimmerli (red.), Studien zur alttestamentlichen Theologie und Prophetie, München 1974, s. 148–164.
Google Scholar

Download