The values of capitalism in the Polish public discourse
Irena Szczepankowska
Abstract
After 1989, capitalism – as an ideology (a political system) and a set of practices concentrated in the economic sphere – has strongly shaped interpersonal relationships, linguistic acts and the social picture of the world, including its fundamental values, of Poles in general. The author of this paper makes a preliminary investigation into axio-linguistic aspects in a broader context of the issue related to the reception of the capitalist discourse in the Polish cultural and linguistic space. The connection of this ideological system with values should be considered in regard to three dimensions: 1) in the domain of crucial ideas, such as: liberty, property, individualism, on which capitalism is founded; 2) in the field of positive or negative evaluation dependent on opposite perspectives of discourse participants and related to the different constituents of the formation system, i.e. employed / unemployed, flexible contract/ junk contract, tax/ tribute; 3) in relation to the values encompassed by the Polish tradition, such as: community, justice, equality, solidarity, which can serve as reference points for the anti-capitalist (critical) discourse.
Keywords:
capitalist values, Polish public discourse, axio-linguisticsReferences
Janicki M., Władyka W., 2014, 10 znaków roku 2014, „Polityka” nr 51/52, s. 24–26.
Google Scholar
Molik P., 2016, Korespondencja z Helsinek, http://fakty.interia.pl/swiat/news-finlandia-protesty-przeciwko-polityce-rzadu-juhy-sipili,nId,2435912#utm_source=paste&utm (dostęp w dniu 26.10.2016).
Google Scholar
Pierwsi pracownicy odchodzą z Amazona. Nie da się, on-line: http://wroclaw.gazeta.pl/ (dostęp w dniu 3.12.2014 r.).
Google Scholar
Reymont S.W., 2016, Ziemia obiecana, Warszawa.
Google Scholar
Sroczyński G., 2014, Byliśmy głupi. Grzegorz Sroczyński rozmawia z Marcinem Królem, „Gazeta Wyborcza” („Magazyn Świąteczny”) 2014 z 8 II, s. 6–8.
Google Scholar
Wilk E., 2014, Pogubione słowa, „Polityka”, nr 51/52, s. 32–35.
Google Scholar
Wilkin J., 2013, Dlaczego ekonomia straciła duszę, „Gazeta Wyborcza” 2013 z 21–22 XII, s. 28–29.
Google Scholar
Siewiorek R., 2013, Nim trafimy do umysłowego chlewa, „Gazeta Wyborcza” 2013 z 21–22 XII, s. 30–31.
Google Scholar
Bralczyk J., 1987, O języku polskiej propagandy politycznej lat siedemdziesiątych, „Acta Universitatis Upsaliensis. Studia Slavica Upsaliensia”, Uppsala.
Google Scholar
Bloom A., 1997, Umysł zamknięty. O tym, jak amerykańskie szkolnictwo wyższe zawiodło demokrację i zubożyło dusze dzisiejszych studentów, słowo wstępne S. Bellow, tłum. T. Biedroń, Poznań.
Google Scholar
Chomsky N., 1988, Language and politics, Montreal–New York.
Google Scholar
Chomsky N., 2000, Zysk ponad ludzi: neoliberalizm a ład globalny, tłum. M. Zuber, przedm. R.W. McChesney, Wrocław.
Google Scholar
Fleischer M., 2014, Kapitał: niestety nie( )ludzki, il. M. Wszołek, Kraków.
Google Scholar
Foucault M., 1977, Archeologia wiedzy, tłum. A. Siemek, Warszawa.
Google Scholar
Foucault M., 1997–1998, Trzeba bronić społeczeństwa. Wykłady w College de France, 1976, tłum. M. Kowalska, Warszawa.
Google Scholar
Gajda S., 2011, Dyskurs władzy i władza dyskursu. Współczesny dyskurs politycznojęzykowy, w: Polszczyzna Mazowsza i Podlasia, t. XV: Językowa przeszłość Mazowsza i Podlasia, red. H. Sędziak, D. Czyż, Łomża, s. 175–187.
Google Scholar
Głowiński M., 1990, Nowomowa po polsku, Warszawa.
Google Scholar
Hayek F.A. von, 2006, Konstytucja wolności, tłum. J. Stawiński, Warszawa.
Google Scholar
Heinemann W., 2012, Kontrowersje wokół analizy dyskursu, „Stylistyka”, t. XXI, s. 287–318.
Google Scholar
Jäger S., 2004, Kritische Diskursanalyse. Eine Einfürung, Münster.
Google Scholar
Kamińska-Szmaj I., Piekot T., Poprawa M. (red.), 2008, Ideologie w słowach i obrazach, Wrocław.
Google Scholar
Kamińska-Szmaj I., Piekot T., Poprawa M. (red.), 2014, Język polityki: historia i współczesność, Wrocław.
Google Scholar
Lakoff G., 1987, Women, Fire and Dangerous Things: What Categories Reveal about The Mind, Chicago.
Google Scholar
Lakoff G., 2011a, Kobiety, ogień i rzeczy niebezpieczne. Co kategorie mówią nam o umyśle?, red. E. Tabakowska, tłum. M. Buchta, A. Kotarba, A. Skucińska, Kraków.
Google Scholar
Lakoff G., 2011b, Nie myśl o słoniu! Jak język kształtuje politykę: obowiązkowa lektura dla myślących postępowo, tłum. A.E. Nita i J. Wasilewski, Warszawa.
Google Scholar
Maldidier D. (éd.), 1990, L’inquiétude du discours. Textes de Michel Pêcheux, Paris.
Google Scholar
Mosiołek-Kłosińska K., 2012, Etyczny i pragmatyczny. Polskie dyskursy polityczne po 1989 roku, Warszawa.
Google Scholar
Puzynina J., 1992, Język wartości, Warszawa.
Google Scholar
Szczepankowska I., 2014, Integracyjny wymiar współczesnej analizy dyskursu w świetle prac językoznawczej szkoły francuskiej, „Stylistyka”, t. XXIII, s. 31–48.
Google Scholar
Szczepankowska I., 2017a, Uprawnienie a przywilej w języku ustawodawcy i w dyskursie publicznym Polaków, w: Język prawny i prawniczy. I Kongres ogólnopolski, red. D. Kondratczyk-Przybylska, A. Niewiadomski, E. Walewska, Warszawa, s. 239–249.
Google Scholar
Szczepankowska I., 2017b, Poznawczy i narracyjno-dyskursywny wymiar słowa (na przykładzie śmieci i formacji pokrewnych) a model definicji, „Stylistyka”, t. XXVI, s. 51–68.
Google Scholar
Standing G., 2014, Prekariat: nowa niebezpieczna klasa, red. nauk. M. Szlinder, tłum. K. Czarnecki, P. Kaczmarski, M. Karolak, sł. wstępne J. Żakowski, Warszawa.
Google Scholar
Sztompka P., 2005, Socjologia zmian społecznych, tłum. J. Konieczny, Kraków.
Google Scholar
Authors
Irena SzczepankowskaStatistics
Downloads
License
1. Copyrights to published works are held by the University of Opole (to the collective work) and the Authors (to individual parts of the collective work that have an independent meaning).
2. Only previously undistributed works can be published in the scientific journal "Stylistics".
3. The University of Opole does not restrict the possibility of the author's further dissemination of his work on condition that the scientific journal "Stylistics" is indicated as the original place of publication and the consent of the University Publishing House.
4. Consent to the publication of the work in the scientific journal "Stylistics" is tantamount to granting the author a non-exclusive license to the University of Opole, including the right to use the work without territorial restrictions and time limits in the following fields of exploitation:
a) within the scope of recording and multiplication of the work - production of any number of copies of the work in whole or in part using a specified technique, including printing, reprography, magnetic recording and digital technique, introduction of the work into computer memory and computer networks,
b) within the scope of circulation of the original or copies on which the work has been recorded - circulation, lending or hiring of the original or copies,
c) within the scope of dissemination of the work in a manner other than specified in item 2 - making the work or its abstract available on the Internet by enabling the recipients to access the work on-line or enabling them to download the work to their own device that makes it possible to read it, placing the work in electronic databases that disseminate scientific works, including in particular the CEEOL database (Central and Eastern Online Libray) and the abstract in English in the CEJSH database (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) within the scope of creating and distributing dependent works created using the work - using them in the fields of exploitation specified in points 1-3.
5. The author is not entitled to compensation for granting the license to the work.
6. The author agrees that the University may grant further permission to use the work (sublicense) in the fields of exploitation specified in par. 2 paragraph 4.
7. The author agrees that, in connection with the distribution of the work, his or her personal information, that is, name, affiliation, and e-mail address, may be made public.
Most read articles by the same author(s)
- Irena Szczepankowska, Cognitive, narrative and discursive aspects of words (for example, śmieci ‘garbage’ and the words etymologically related to the noun) and the standards of definition , Stylistyka: Vol. 26 (2017): Słowo a styl
- Irena Szczepankowska, On the borderline between scientism and cognitivism: linguistics at the crossroads of methodological paradigms , Stylistyka: Vol. 25 (2016): Gajda i stylistyka
- Irena Szczepankowska, Maria Wojtak, Rozłożone gazety. Studia z zakresu prasowego dyskursu, języka i stylu, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2015, 229 s. , Stylistyka: Vol. 26 (2017): Słowo a styl
- Irena Szczepankowska, Diversity of cultures and styles in the emigration experience of Emil Cioran and Czesław Mi³osz , Stylistyka: Vol. 24 (2015): Różnorodność kulturowa a styl
- Irena Szczepankowska, he integrative dim ension o f the contem porary discourse analysis in the light o f the studies conducted by the French linguistic school , Stylistyka: Vol. 23 (2014): Dyskurs i styl
- Irena Szczepankowska, Komunikacja prawno-sądowa z perspektywy retoryki, stylistyki i tekstologii , Stylistyka: Vol. 20 (2011): Integracja w stylistyce - Integration in Stylistics
- Irena Szczepankowska, Język dawnych statutów premonstrateńskich. Interpretacje , Stylistyka: Vol. 22 (2013): Styl w kulturze
- Irena Szczepankowska, Potoczna i naukowa kategoryzacja świata a poetyckie transgresje (na przykładzie kilku wierszy Wisławy Szymborskiej) , Stylistyka: Vol. 22 (2013): Styl w kulturze
