Wartości kapitalistyczne w polskim dyskursie publicznym
Irena Szczepankowska
Résumé
After 1989, capitalism – as an ideology (a political system) and a set of practices concentrated in the economic sphere – has strongly shaped interpersonal relationships, linguistic acts and the social picture of the world, including its fundamental values, of Poles in general. The author of this paper makes a preliminary investigation into axio-linguistic aspects in a broader context of the issue related to the reception of the capitalist discourse in the Polish cultural and linguistic space. The connection of this ideological system with values should be considered in regard to three dimensions: 1) in the domain of crucial ideas, such as: liberty, property, individualism, on which capitalism is founded; 2) in the field of positive or negative evaluation dependent on opposite perspectives of discourse participants and related to the different constituents of the formation system, i.e. employed / unemployed, flexible contract/ junk contract, tax/ tribute; 3) in relation to the values encompassed by the Polish tradition, such as: community, justice, equality, solidarity, which can serve as reference points for the anti-capitalist (critical) discourse.
Mots-clés :
capitalist values, Polish public discourse, axio-linguisticsRéférences
Janicki M., Władyka W., 2014, 10 znaków roku 2014, „Polityka” nr 51/52, s. 24–26.
Google Scholar
Molik P., 2016, Korespondencja z Helsinek, http://fakty.interia.pl/swiat/news-finlandia-protesty-przeciwko-polityce-rzadu-juhy-sipili,nId,2435912#utm_source=paste&utm (dostęp w dniu 26.10.2016).
Google Scholar
Pierwsi pracownicy odchodzą z Amazona. Nie da się, on-line: http://wroclaw.gazeta.pl/ (dostęp w dniu 3.12.2014 r.).
Google Scholar
Reymont S.W., 2016, Ziemia obiecana, Warszawa.
Google Scholar
Sroczyński G., 2014, Byliśmy głupi. Grzegorz Sroczyński rozmawia z Marcinem Królem, „Gazeta Wyborcza” („Magazyn Świąteczny”) 2014 z 8 II, s. 6–8.
Google Scholar
Wilk E., 2014, Pogubione słowa, „Polityka”, nr 51/52, s. 32–35.
Google Scholar
Wilkin J., 2013, Dlaczego ekonomia straciła duszę, „Gazeta Wyborcza” 2013 z 21–22 XII, s. 28–29.
Google Scholar
Siewiorek R., 2013, Nim trafimy do umysłowego chlewa, „Gazeta Wyborcza” 2013 z 21–22 XII, s. 30–31.
Google Scholar
Bralczyk J., 1987, O języku polskiej propagandy politycznej lat siedemdziesiątych, „Acta Universitatis Upsaliensis. Studia Slavica Upsaliensia”, Uppsala.
Google Scholar
Bloom A., 1997, Umysł zamknięty. O tym, jak amerykańskie szkolnictwo wyższe zawiodło demokrację i zubożyło dusze dzisiejszych studentów, słowo wstępne S. Bellow, tłum. T. Biedroń, Poznań.
Google Scholar
Chomsky N., 1988, Language and politics, Montreal–New York.
Google Scholar
Chomsky N., 2000, Zysk ponad ludzi: neoliberalizm a ład globalny, tłum. M. Zuber, przedm. R.W. McChesney, Wrocław.
Google Scholar
Fleischer M., 2014, Kapitał: niestety nie( )ludzki, il. M. Wszołek, Kraków.
Google Scholar
Foucault M., 1977, Archeologia wiedzy, tłum. A. Siemek, Warszawa.
Google Scholar
Foucault M., 1997–1998, Trzeba bronić społeczeństwa. Wykłady w College de France, 1976, tłum. M. Kowalska, Warszawa.
Google Scholar
Gajda S., 2011, Dyskurs władzy i władza dyskursu. Współczesny dyskurs politycznojęzykowy, w: Polszczyzna Mazowsza i Podlasia, t. XV: Językowa przeszłość Mazowsza i Podlasia, red. H. Sędziak, D. Czyż, Łomża, s. 175–187.
Google Scholar
Głowiński M., 1990, Nowomowa po polsku, Warszawa.
Google Scholar
Hayek F.A. von, 2006, Konstytucja wolności, tłum. J. Stawiński, Warszawa.
Google Scholar
Heinemann W., 2012, Kontrowersje wokół analizy dyskursu, „Stylistyka”, t. XXI, s. 287–318.
Google Scholar
Jäger S., 2004, Kritische Diskursanalyse. Eine Einfürung, Münster.
Google Scholar
Kamińska-Szmaj I., Piekot T., Poprawa M. (red.), 2008, Ideologie w słowach i obrazach, Wrocław.
Google Scholar
Kamińska-Szmaj I., Piekot T., Poprawa M. (red.), 2014, Język polityki: historia i współczesność, Wrocław.
Google Scholar
Lakoff G., 1987, Women, Fire and Dangerous Things: What Categories Reveal about The Mind, Chicago.
Google Scholar
Lakoff G., 2011a, Kobiety, ogień i rzeczy niebezpieczne. Co kategorie mówią nam o umyśle?, red. E. Tabakowska, tłum. M. Buchta, A. Kotarba, A. Skucińska, Kraków.
Google Scholar
Lakoff G., 2011b, Nie myśl o słoniu! Jak język kształtuje politykę: obowiązkowa lektura dla myślących postępowo, tłum. A.E. Nita i J. Wasilewski, Warszawa.
Google Scholar
Maldidier D. (éd.), 1990, L’inquiétude du discours. Textes de Michel Pêcheux, Paris.
Google Scholar
Mosiołek-Kłosińska K., 2012, Etyczny i pragmatyczny. Polskie dyskursy polityczne po 1989 roku, Warszawa.
Google Scholar
Puzynina J., 1992, Język wartości, Warszawa.
Google Scholar
Szczepankowska I., 2014, Integracyjny wymiar współczesnej analizy dyskursu w świetle prac językoznawczej szkoły francuskiej, „Stylistyka”, t. XXIII, s. 31–48.
Google Scholar
Szczepankowska I., 2017a, Uprawnienie a przywilej w języku ustawodawcy i w dyskursie publicznym Polaków, w: Język prawny i prawniczy. I Kongres ogólnopolski, red. D. Kondratczyk-Przybylska, A. Niewiadomski, E. Walewska, Warszawa, s. 239–249.
Google Scholar
Szczepankowska I., 2017b, Poznawczy i narracyjno-dyskursywny wymiar słowa (na przykładzie śmieci i formacji pokrewnych) a model definicji, „Stylistyka”, t. XXVI, s. 51–68.
Google Scholar
Standing G., 2014, Prekariat: nowa niebezpieczna klasa, red. nauk. M. Szlinder, tłum. K. Czarnecki, P. Kaczmarski, M. Karolak, sł. wstępne J. Żakowski, Warszawa.
Google Scholar
Sztompka P., 2005, Socjologia zmian społecznych, tłum. J. Konieczny, Kraków.
Google Scholar
Authors
Irena SzczepankowskaStatistics
Téléchargements
Licence
1. Prawa autorskie majątkowe do opublikowanych utworów ma Uniwersytet Opolski (do utworu zbiorowego) oraz Autorzy (do poszczególnych części utworu zbiorowego mających samodzielne znaczenie).
2. W czasopiśmie naukowym „Stylistyka” publikowane mogą być jedynie utwory wcześniej nie rozpowszechnione.
3. Uniwersytet Opolski nie ogranicza możliwości dalszego rozpowszechnienia przez Autora jego utworu pod warunkiem wskazania czasopisma naukowego „Stylistyka” jako pierwotnego miejsca publikacji oraz zgody Wydawnictwa UO.
4. Zgoda na publikację utworu w czasopiśmie naukowym „Stylistyka” jest równoznaczna z udzieleniem przez Autora Uniwersytetowi Opolskiemu licencji niewyłącznej, obejmującej prawo do korzystania z utworu bez ograniczeń terytorialnych oraz czasowych na następujących polach eksploatacji:
a) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką dowolnej ilości egzemplarzy utworu w całości lub w części, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzenie utworu do pamięci komputera i sieci informatycznych,
b) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy,
c) w zakresie rozpowszechnienia utworu w sposób inny niż określonych w pkt 2 – udostępnienie utworu lub jego streszczenia w Internecie przez umożliwienie odbiorcom dostępu do utworu on-line lub umożliwienie ściągnięcia utworu do własnego urządzenia pozwalającego na zapoznawanie się z utworem, zamieszczenie utworu w bazach elektronicznych zajmujących się rozpowszechnianiem utworów naukowych, w tym w szczególności w bazie CEEOL (Central and Eastern Online Libray) oraz streszczenia w języku angielskim w bazie CEJSH (The Central Europaen Journal of Social Scienes and Humanites).
d) w zakresie tworzenia i rozpowszechniania dzieł zależnych zrealizowanych przy wykorzystaniu utworu – korzystanie z nich na polach eksploatacji określonych w pkt 1–3.
5. Z tytułu udzielenia licencji do utworu Autorowi nie należy się wynagrodzenie.
6. Autor wyraża zgodę na udzielenie przez Uniwersytet dalszego zezwolenia na korzystanie z utworu (sublicencja) na polach eksploatacji wymienionych w par. 2 ust. 4.
7. Autor wyraża zgodę na upublicznienie, w związku z rozpowszechnieniem utworu, swoich danych osobowych, to jest imienia i nazwiska, afiliacji oraz adresu e-mail.
Articles les plus lus par le même auteur ou la même autrice
- Irena Szczepankowska, Poznawczy i narracyjno-dyskursywny wymiar słowa a model definicji (na przykładzie „śmieci” i formacji pokrewnych) , Stylistyka: Vol. 26 (2017): Słowo a styl
- Irena Szczepankowska, Maria Wojtak, Rozłożone gazety. Studia z zakresu prasowego dyskursu, języka i stylu, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2015, 229 s. , Stylistyka: Vol. 26 (2017): Słowo a styl
- Irena Szczepankowska, Między scjentyzmem a kognitywizmem: lingwistyka na rozdrożu paradygmatów metodologicznych , Stylistyka: Vol. 25 (2016): Gajda i stylistyka
- Irena Szczepankowska, Różnorodność kultur i stylów w doświadczeniu emigracyjnym Emila Ciorana i Czesława Miłosza , Stylistyka: Vol. 24 (2015): Różnorodność kulturowa a styl
- Irena Szczepankowska, Integracyjny wymiar współczesnej analizy dyskursu w świetle prac językoznawczej szkoły francuskiej , Stylistyka: Vol. 23 (2014): Dyskurs i styl
- Irena Szczepankowska, Komunikacja prawno-sądowa z perspektywy retoryki, stylistyki i tekstologii , Stylistyka: Vol. 20 (2011): Integracja w stylistyce - Integration in Stylistics
- Irena Szczepankowska, Język dawnych statutów premonstrateńskich. Interpretacje , Stylistyka: Vol. 22 (2013): Styl w kulturze
- Irena Szczepankowska, Potoczna i naukowa kategoryzacja świata a poetyckie transgresje (na przykładzie kilku wierszy Wisławy Szymborskiej) , Stylistyka: Vol. 22 (2013): Styl w kulturze
