Odwołana żałoba
Ostatni dialog Ezechiela w obliczu nadchodzącej katastrofy Jerozolimy (Ez 24,15-27)
Andrzej Sebastian Jasiński OFM
Uniwersytet OpolskiAbstrakt
Prorok Ezechiel jest jedną z postaci Starego Testamentu, która zrealizowała swoje powołanie w okresie epoki przełomu. Urodzony w Jerozolimie, przeniesiony do Babilonii (po pierwszym zdobyciu miasta w 597 r. p.n.e.), został mianowany prorokiem Jahwe, otoczony wygnańcami, którzy znaleźli się w nowych okolicznościach. Jak niegdyś potomkowie Jakuba pozostali w Egipcie i przyjęli Mojżesza za swego przywódcę, tak i Izrael w Babilonii otrzymał od Jahwe powiernika, który potrafił poprowadzić lud naznaczony najgłębszymi ciosami losu. Ezechiel nie był na czele wygnańców, którzy wrócili do Jerozolimy. Jego zadanie było jeszcze trudniejsze. Mianowicie miał zgromadzić wokół siebie wszystkich rozproszonych ludzi wraz z ich przywódcami, którzy pomimo tragicznych doświadczeń i wielkości nie byli świadomi popełnionych grzechów.
W strukturze całej Księgi Ezechiela perykopa o śmierci żony proroka (Ez 24,15-27) została umieszczona po pierwszej części pisma, w której (po wstępie, Ez 1–3) znajdują się wyrocznie przeciwko Izraelowi (Ez 4–24). Perykopę „o kobiecie” należy traktować jako wprowadzenie do nowego tematu, mianowicie o wyroczniach przeciw narodom (Ez 25–32). Po zakończeniu starej epoki (karanie Izraela) rozpoczęła się nowa (karanie wrogów Izraela). Przełom nastąpił dopiero po upadku Jerozolimy (587/586 r. n.e.). Znaczącym tego wydarzeniem była śmierć żony proroka. Ezechiel, mimo osobistej tragedii, nie mógł podążać za popularnym zwyczajem żałoby. Był to jednak dla niego czas głębokiego smutku, który odczuwali także jego najbliżsi. To „nieokazywanie żałoby” było z jednej strony próbą odciągnięcia ludu od żałoby, a z drugiej – spojrzenia w przyszłość z optymizmem i pomocą Jahwe.
Słowa kluczowe:
Prorok Ezechiel, odwołana żałoba, Jerozolima, Ez 24Bibliografia
Adamiak R., Justice and History in the Old Testament. The Evolution of Divine Retribution in the Historiographies of the Wilderness Generation, Cleveland 1982.
Google Scholar
Angel H., Ezekiel: Priest-Prophet, „Jewish Bible Quarterly” 39 (2011), s. 35–38.
Google Scholar
Berges U., Klagelieder, Freiburg 2002.
Google Scholar
Block D.I., The Book of Ezekiel. Chapters 1–24, Grand Rapids 1997.
Google Scholar
Block D.I., Transformation of Royal Ideology in Ezekiel, w: W.A. Tooman, M.A Lyons (red.), Transforming Visions. Transformation of Text, Tradition and Theology in Ezekiel, Princeton 2010.
Google Scholar
Betts T.J., Ezekiel the Priest: A Custodian of Torah, Washington 2005.
Google Scholar
Bodi D., Les différents noms de Jérusalem dans le live d’Ézéchiel et les différents noms de Babylone, w: C. Arnold-Bhar, A. Lemaire (red.), Jérusalem antiqua et médiévale, Paris 2011, s. 59–74.
Google Scholar
Cassone D., When Israel Lost Its Meaning: Reconstruction of Language and Community in Ezekiel’s Prophecy, SBLSP (2003), s. 215–226.
Google Scholar
Ciecieląg J., Żydzi w okresie drugiej świątyni 538 przed Chr. – 70 po Chr., Kraków 2011.
Google Scholar
Cook S.L., The speechless Suppression of Grieg in Ezekiel 24,15-27: The Death of Ezekiel’s Wife and the Prophet’s Abnormal Response, w: J.J. Ahn, S.L. Cook (red.), Thus Says Lord, New York 2009, s. 222–233.
Google Scholar
Chrostowski W., Prorok wobec dziejów, Warszawa 1991.
Google Scholar
Deselaers P., Das Wächteramt: Ezechiels Dienst Am ewigen Bund, w: C. Dohmen, C. Frevel (red.), Für immer verbündet, Stuttgart 2007, s. 37–42.
Google Scholar
Ganzel T., The Defilement and Desecration of the Temple in Ezekiel, „Biblica” 89 (2008), nr 3, s. 369–379.
Google Scholar
Ganzel T., The Description of the Restoration of Israel in Ezekiel, „Vetus Testamentum” 60 (2010), s. 197–211.
Google Scholar
Gołębiowski M., „Nowy człowiek” według Jeremiasza i Ezechiela, w: M. Wojciechowski (red.), Miłość jest z Boga. Wokół zagadnień biblijno-moralnych. Studium ofiarowane ks. prof. dr. hab. Janowi Łachowi, Warszawa 1997, s. 129–137.
Google Scholar
Gosse B., La rédaction du live d’Ézéchiel en rapport avec celles du live d’Isaïe, „Transeu” 26 (2003), s. 33–45.
Google Scholar
Haręzga S., Jezus i Jego uczniowie, Lublin 2006.
Google Scholar
Hawthorne G.F., Żałoba, w: B.M. Metzger, M.D. Coogan (red.), Słownik wiedzy biblijnej, Warszawa 1997, s. 833–834.
Google Scholar
Hurvitz A., A Linguistic Study of the Relationship between the Priestly Source and the Book of Ezekiel. (A New Approach to an Old Problem), „Cahiers de Revue Biblique” 20 (1982), s. 45–52.
Google Scholar
Jasiński A.S., Znak TAU w kontekście biblijnym i franciszkańskim, w: A. Paciorek (red.), Krzyż Twój wielbimy, Tarnów 2011, s. 70–73.
Google Scholar
Jasiński A.S., Jerozolima: promień miłości Jahwe, Kraków 1999.
Google Scholar
Jasiński A.S., Komentarz do Księgi Proroka Ezechiela. Rozdziały 1–10, Opole 2005.
Google Scholar
Jasiński A.S., Komentarz do Księgi Proroka Ezechiela. Rozdziały 11–20, Opole 2009.
Google Scholar
Jasiński A.S., Prorocy epoki królewskiej wobec obcych narodów, w: I.S. Ledwoń (red.), Stary Testament a religie, Lublin 2009, s. 165.
Google Scholar
Jelonek T., Biblia jako fenomen kulturowy, Kraków 2012.
Google Scholar
Jelonek T., Teologia biblijna, Kraków 2011.
Google Scholar
Koch K., Sünde und Sündenvergebung um die Wende von der exilischen zur nachexilischen Zeit, „Evangelische Theologie” 26 (1966), s. 217–239.
Google Scholar
Kohler L., Baumgartner W., Stamm J.J., Wielki słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski Starego Testamentu, t. 1, Warszawa 2008.
Google Scholar
Lang B., Kein Aufstand in Jerusalem. Die Politik des Propheten Ezechiel, Stuttgart 1978.
Google Scholar
Langkammer H., Życie człowieka w świetle Biblii, Rzeszów 2004.
Google Scholar
Liverani, M. Nie tylko Biblia. Historia starożytnego Izraela, Warszawa 2010.
Google Scholar
Łach S., Księga Psalmów, Poznań 1990.
Google Scholar
Martinelli A., Lo Spirito di Dio e la Gioia Nell’Antico Testamento, Bologna 1976.
Google Scholar
McHatten M.T., Israel and Egypt during the Exodus, „Bible Today” 40 (2002), s. 141–147.
Google Scholar
Middlemas J., Exclusively Yahweh: Aniconsm and Anthropomorphism in Ezekiel, w: J. Day (red.), Prophecy and the Prophets in Ancient Israel, London 2010, s. 309–324.
Google Scholar
Middlemas J., Exodus 3 and the Call of Moses: Rereading the Signs, w: J. Middlemas, D.J.A. Clines, E. Else (red.), The Center and the Periphery, Sheffield 2010, s. 131–144.
Google Scholar
Mosis R., Ezechiel 13: Verkündigung aus Eigenem Herzen: Zur Unterscheidung der Geister, „Trierer theologische Zeitschrift” (2011), t. 120, s. 46–63.
Google Scholar
Nielsen K., Ezekiel’s Visionary Call as Prologue: From Complexity and Changeability to Order and Stability?, „Journal for the Study of the Old Testament” 33 (2008), s. 99–114.
Google Scholar
Pudełko J.J., Ezechielowa nowa świątynia: zapowiedzi i realizacja, w: M. Rosik (red.), Żyjemy dla Pana, Wrocław 2005, s. 573–581.
Google Scholar
Raabe P.R., Transformation the International Status Quo. Ezekiel’s Oracle Against the Nations, w: W.A. Tooman, M.A Lyons (red.), Transforming Visions. Transformation of Text, Tradition and Theology in Ezekiel, Princeton 2010, s. 187–207.
Google Scholar
Ritmeyer L., The Quest. Revealing the Temple Mount in Jerusalem, Jerusalem 2006.
Google Scholar
Rothenbusch R., Das Ezechiel-Buch als Stimme der babylonischen Diaspora, w: C. Diller, M. Mulzer (red.), Studien zu Psalmen und Propheten, Freiburg 2010, s. 257–259.
Google Scholar
Rumianek R., Księga Ezechiela. Tłumaczenie i komentarz, Warszawa 2009.
Google Scholar
Rüttenauer A., Und ihr wollt das Land besitzen? (Ez 33,25). Ezechiels Umgang mit repräsentativen Redensarten, Würzburg 2011.
Google Scholar
Sedlmeier F., Sie werden mir zum Volk. Zur Bundesformel im Ezechielbuch, w: C. Dohmen, C. Frevel (red.), Für immer verbündet, Stuttgart 2007, s. 211–218.
Google Scholar
Stachowiak L., Prorocy. Słudzy słowa, Katowice 1980.
Google Scholar
Steinmann C., Le prophète Ézéchiel et les débuts de l’exile, Paris 1953.
Google Scholar
Sweeney M.A., The Destruction of Jerusalem as Purification in Ezekiel 8–11, w: M.A. Sweeney (red.), Form and Intertextuality in Prophetic and Apocalyptic Literature, Tübingen 2005, s. 145–155.
Google Scholar
Synowiec J.S., Prorocy Izraela i ich pisma, Kraków1994.
Google Scholar
Szczepanowicz B., Moda w Biblii, Kraków 2011.
Google Scholar
Szczepanowicz B., Mrozek A., Atlas zwierząt biblijnych. Miejsce w Biblii i symbolika, Kraków 2007.
Google Scholar
Terrinoni U., Słowo Boże i śluby zakonne. Obrazy biblijne: 1. Posłuszeństwo, Kraków 2006.
Google Scholar
Ternant P., Znak, w: X. Leon-Dufour (red.), Słownik teologii biblijnej, Warszawa 1982, s. 1144.
Google Scholar
Tułodziecki S., Miłosierdzie Boże w Starym Testamencie, Poznań 1992.
Google Scholar
Turkanik H., Księga Ezechiela, Jastrzębie-Zdrój 2011.
Google Scholar
Warzecha J., Historia dawnego Izraela, Warszawa 2005.
Google Scholar
Weeks S.A.D.E., Biblical Literature and the Emergence of Ancient Jewish Nationalism, „Biblical Interpretation” 10 (2002), s. 144–157.
Google Scholar
Wilson R.R., Prophecy in Crisis: The Call of Ezekiel, „Interpreting” 38 (1984), s. 117–130.
Google Scholar
Winkel H., Jeremiah in Prophetic Tradition: An Examination of the Book of Jeremiah in the Light of Israel’s Prophetic Traditions, Leuven 2000.
Google Scholar
Witaszek G., Amos. Prorok sprawiedliwości społecznej, Lublin 1996.
Google Scholar
Wojciechowski M., Biblia o państwie, Kraków 2008.
Google Scholar
Vaux R. de, Instytucje Starego Testamentu, t. 1–2, Poznań 2004.
Google Scholar
Zeilinger F., Wiara w zmartwychwstanie w Biblii, Kraków 2011.
Google Scholar
Zimmerli W., Die Eigenart der prophetischen Rede des Ezechiel. Ein Beitrag zum Problem an Hand von Ez 14,1-11, „Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft und die Kunde des nachbiblischen Judentums” 66 (1954), s. 1–26.
Google Scholar
Zimmerli W., Ezechieltempel und Salomostadt, Hebräische wortforschung, Brill, 1967.
Google Scholar
Zimmerli W., Grundriss der alttestamentlichen Theologie, Stuttgart 1978.
Google Scholar
Autorzy
Andrzej Sebastian Jasiński OFMStatystyki
Downloads
Inne teksty tego samego autora
- Andrzej Sebastian Jasiński OFM, Chleb i wino w Starym Testamencie , Scriptura Sacra: Nr 21 (2017): Scriptura Sacra. Księga pamiątkowa dla o. prof. dr. hab. Andrzeja S. Jasińskiego OFM
- Andrzej Sebastian Jasiński OFM, Samuel: ostatni sędzia Izraela , Scriptura Sacra: Nr 21 (2017): Scriptura Sacra. Księga pamiątkowa dla o. prof. dr. hab. Andrzeja S. Jasińskiego OFM
- Andrzej Sebastian Jasiński OFM, Bóg patriarchów jako wspólne dziedzictwo judaizmu i chrześcijaństwa , Scriptura Sacra: Nr 19 (2015): Scriptura Sacra
- Andrzej Sebastian Jasiński OFM, Jahwe: Bóg gniewu czy miłosierdzia? , Scriptura Sacra: Nr 21 (2017): Scriptura Sacra. Księga pamiątkowa dla o. prof. dr. hab. Andrzeja S. Jasińskiego OFM
- Andrzej Sebastian Jasiński OFM, Rok jubileuszowy w tradycji biblijnej , Scriptura Sacra: Nr 21 (2017): Scriptura Sacra. Księga pamiątkowa dla o. prof. dr. hab. Andrzeja S. Jasińskiego OFM
- Andrzej Sebastian Jasiński OFM, Dwa znaki (mofet) Ezechiela (Ez 12,1-16; 24,24-27) , Scriptura Sacra: Nr 21 (2017): Scriptura Sacra. Księga pamiątkowa dla o. prof. dr. hab. Andrzeja S. Jasińskiego OFM
- Andrzej Sebastian Jasiński OFM, Drogi odnowy człowieka (Ez 18,1-32) , Scriptura Sacra: Nr 21 (2017): Scriptura Sacra. Księga pamiątkowa dla o. prof. dr. hab. Andrzeja S. Jasińskiego OFM
- Andrzej Sebastian Jasiński OFM, Obcy w Starym Testamencie , Scriptura Sacra: Nr 21 (2017): Scriptura Sacra. Księga pamiątkowa dla o. prof. dr. hab. Andrzeja S. Jasińskiego OFM
- Andrzej Sebastian Jasiński OFM, Historia obecności franciszkanów w Betlejem , Scriptura Sacra: Nr 13-14 (2010): Ziemia Święta
- Andrzej Sebastian Jasiński OFM, Wybór Abrahama , Scriptura Sacra: Nr 21 (2017): Scriptura Sacra. Księga pamiątkowa dla o. prof. dr. hab. Andrzeja S. Jasińskiego OFM