Problem przekładu imion biblijnych na język chiński w „Biblii Bożonarodzeniowej”
Dariusz Klejnowski-Różycki
Uniwersytet Opolski, Wydział Teologicznyhttps://orcid.org/0000-0001-8388-702X
Abstrakt
Chińskie osobowe nazwy własne mają specyficzną strukturę. Ponadto język chiński jest językiem sugestywnym, który granice semantyczne poszerza poprzez pisane obrazy w swoich znakach. Stąd też tłumacze tekstów na język chiński, w tym tłumacze Biblii, stoją przed trudnym wyzwaniem. Jest ono szczególnie interesujące w tłumaczeniach imion, które polega na takim doborze znaków, by nie dopuścić do niepożądanych skojarzeń znaczeniowych poprzez np. skupianie się jedynie na podobieństwie fonetycznym, ale tak dobrać znaki, by zawrzeć w nich jak najbardziej harmonijne treści z kontekstem historycznym, społecznym czy osobistym posiadacza danego imienia. Pierwszym katolickim tłumaczem całej Biblii był bł. Gabriele Allegra, tworzący wraz zespołem tzw. „Biblię Betlejemską” lub „Bożonarodzeniową”, a jego zmagania z tłumaczeniem imion zostały zaprezentowane w niniejszym artykule na przykładach kilku imion: Jabes, Benoni, Beniamin, Dariusz, Jezus Chrystus. Wymagało to od całego zespołu tłumaczy niezwykle wnikliwej znajomości kultury i języka chińskiego oraz całej Biblii
Klíčová slova:
chińska Biblia, chińskie imiona, tłumaczenia biblijneReference
ANASTASI L., Il ven. Gabriele Allegra, fondatore del Centro Sociale Cristiano, „L’Osservatore Romano” 142 (2002) 111, s. 5.
Google Scholar
FENG Y., Krótka historia filozofii chińskiej, tłum. M. Zagrodzki, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2001
Google Scholar
GRZENIA J., Słownik imion, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2002.
Google Scholar
HARBAUGH R., 中文字譜 [Zhōngwén zì pǔ]. Chinese Characters. A Genealogy and Dictionary, Yale: Yale University Press 1998.
Google Scholar
HRYNIEWSKA J., Współczesne imiona osobiste w języku chińskim, „Przegląd Orientalistyczny” (2011) 3–4, s. 131–141.
Google Scholar
JEANNE P., Historia tłumaczenia tekstów chrześcijańskich na język chiński, tłum. S. Rakus, „Chiny Dzisiaj” 7 (2012) 3–4, s. 31–34.
Google Scholar
JULLIEN F., Drogą okrężną wprost do celu. Strategie sensu w Chinach i Grecji, tłum. M. Falski, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2006.
Google Scholar
JULLIEN F., Pochwała nieokreśloności. Zapiski o myśli i estetyce Chin, tłum. B. Szymańska, A. Śpiewak, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2006.
Google Scholar
KLEJNOWSKI-RÓŻYCKI D., 柯逹理, 中国的神学。 Teologia chińska. Uwarunkowania kulturowe pojęć trynitarnych, Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego 2012.
Google Scholar
KLEJNOWSKI-RÓŻYCKI D., Chińskie osobowe nazwy własne, „Nurt SVD” 48 (2014) 2, s. 74–86.
Google Scholar
Le Grand Ricci numérique. Dictionnaire encyclopédique de la langue chinoise, t. I, Paris: Association Ricci 2010.
Google Scholar
李乐毅, 汉字演变五百例修订版, 北京: 北京语言大学出版社 2006.
Google Scholar
LINDQUIST C., China. Empire of Living Symbols, Philadelphia – Cambridge: Da Capo Press 2008.
Google Scholar
思高繁体聖經, http://www.ccreadbible.org/Chinese%20Bible/sigao (18.08.2018).
Google Scholar
WACH M., Apostoł narodu chińskiego. Ojciec Gabriele Allegra OFM (1907–1976), „Chiny Dzisiaj” 7 (2012) 3–4, s. 42–47.
Google Scholar
王宏源 WANG HONGYUAN, 汉字字源入门. Aux sources de l'écriture chinoise, 北京 Bejing: 华语教学出版社 Sinolingua 1997.
Google Scholar
WIEGER L., Chinese Characters. Their Origin, Etymology, History, Claaification and Signification. A Thorougf Story from Chinese Documents, New York: Paragon Book Reprint Corp. & Dover Publications, Inc. 1965.
Google Scholar
WILKINSON BRUCE H., Modlitwa Jabesa, tłum. M Welman, I. Sielski, Warszawa: Fundacja „Głos Ewangelii” 2006.
Google Scholar
YARIV-LAOR LIHI, Lingusitic Aspects of Translating the Bible into Chinese, w: I. EBER, SZE-KAR WAN, K. WALF, R. MALEK (red.), Bible in Modern China. The Literary and Intellectual Impact, Sankt Augustin: Institut Monumenta Serica 1999, s. 101–121.
Google Scholar
ZETZSCHE J.O., Indigenizing the „Name above All Names”: Chinese transliterations of Jesus Christ, w: R. MALEK (red.), The Chinese Face of Jesus Christ, t. I, Sankt Augustin: Institut Monumenta Serica and China-Zentrum 2002, s. 141–155.
Google Scholar
##libcom.statistics##
Stažení
Licence
Prawa autorskie (c) 2022 Studia Oecumenica
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0
Licencja oraz prawa autorskie autorzy przekazują wydawcy, którym jest Redakcji Wydawnictw WT UO.
Nejaktuálnější články stejného autora (stejných autorů)
- Dariusz Klejnowski-Różycki, Sutry Jezusa – pierwsze syntezy chrystologiczne Dalekiego Wschodu , Studia Oecumenica: Vol 19 (2019)
- Dariusz Klejnowski-Różycki, Kult obrazów według Reformatorów: Marcina Lutra i Jana Kalwina , Studia Oecumenica: Vol 17 (2017)
- Dariusz Klejnowski-Różycki, Ikony arabskie , Studia Oecumenica: Vol 16 (2016)
- Dariusz Klejnowski-Różycki, Joannesa Molanusa recepcja trydenckiego dekretu o obrazach , Studia Oecumenica: Vol 20 (2020)
- Dariusz Klejnowski-Różycki, SEIICHI YAGIEGO JAPOŃSKA "CHRYSTOLOGIA BUDDYJSKA" , Studia Oecumenica: Vol 11 (2011)
- Dariusz Klejnowski-Różycki, Chrystologia na Filipinach , Studia Oecumenica: Vol 23 (2023)
