Problem przekładu imion biblijnych na język chiński w „Biblii Bożonarodzeniowej”
Dariusz Klejnowski-Różycki
Uniwersytet Opolski, Wydział Teologicznyhttps://orcid.org/0000-0001-8388-702X
Abstrakt
Chińskie osobowe nazwy własne mają specyficzną strukturę. Ponadto język chiński jest językiem sugestywnym, który granice semantyczne poszerza poprzez pisane obrazy w swoich znakach. Stąd też tłumacze tekstów na język chiński, w tym tłumacze Biblii, stoją przed trudnym wyzwaniem. Jest ono szczególnie interesujące w tłumaczeniach imion, które polega na takim doborze znaków, by nie dopuścić do niepożądanych skojarzeń znaczeniowych poprzez np. skupianie się jedynie na podobieństwie fonetycznym, ale tak dobrać znaki, by zawrzeć w nich jak najbardziej harmonijne treści z kontekstem historycznym, społecznym czy osobistym posiadacza danego imienia. Pierwszym katolickim tłumaczem całej Biblii był bł. Gabriele Allegra, tworzący wraz zespołem tzw. „Biblię Betlejemską” lub „Bożonarodzeniową”, a jego zmagania z tłumaczeniem imion zostały zaprezentowane w niniejszym artykule na przykładach kilku imion: Jabes, Benoni, Beniamin, Dariusz, Jezus Chrystus. Wymagało to od całego zespołu tłumaczy niezwykle wnikliwej znajomości kultury i języka chińskiego oraz całej Biblii
##semicolon##
chińska Biblia, chińskie imiona, tłumaczenia biblijne##submission.citations##
ANASTASI L., Il ven. Gabriele Allegra, fondatore del Centro Sociale Cristiano, „L’Osservatore Romano” 142 (2002) 111, s. 5.
Google Scholar
FENG Y., Krótka historia filozofii chińskiej, tłum. M. Zagrodzki, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2001
Google Scholar
GRZENIA J., Słownik imion, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2002.
Google Scholar
HARBAUGH R., 中文字譜 [Zhōngwén zì pǔ]. Chinese Characters. A Genealogy and Dictionary, Yale: Yale University Press 1998.
Google Scholar
HRYNIEWSKA J., Współczesne imiona osobiste w języku chińskim, „Przegląd Orientalistyczny” (2011) 3–4, s. 131–141.
Google Scholar
JEANNE P., Historia tłumaczenia tekstów chrześcijańskich na język chiński, tłum. S. Rakus, „Chiny Dzisiaj” 7 (2012) 3–4, s. 31–34.
Google Scholar
JULLIEN F., Drogą okrężną wprost do celu. Strategie sensu w Chinach i Grecji, tłum. M. Falski, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2006.
Google Scholar
JULLIEN F., Pochwała nieokreśloności. Zapiski o myśli i estetyce Chin, tłum. B. Szymańska, A. Śpiewak, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2006.
Google Scholar
KLEJNOWSKI-RÓŻYCKI D., 柯逹理, 中国的神学。 Teologia chińska. Uwarunkowania kulturowe pojęć trynitarnych, Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego 2012.
Google Scholar
KLEJNOWSKI-RÓŻYCKI D., Chińskie osobowe nazwy własne, „Nurt SVD” 48 (2014) 2, s. 74–86.
Google Scholar
Le Grand Ricci numérique. Dictionnaire encyclopédique de la langue chinoise, t. I, Paris: Association Ricci 2010.
Google Scholar
李乐毅, 汉字演变五百例修订版, 北京: 北京语言大学出版社 2006.
Google Scholar
LINDQUIST C., China. Empire of Living Symbols, Philadelphia – Cambridge: Da Capo Press 2008.
Google Scholar
思高繁体聖經, http://www.ccreadbible.org/Chinese%20Bible/sigao (18.08.2018).
Google Scholar
WACH M., Apostoł narodu chińskiego. Ojciec Gabriele Allegra OFM (1907–1976), „Chiny Dzisiaj” 7 (2012) 3–4, s. 42–47.
Google Scholar
王宏源 WANG HONGYUAN, 汉字字源入门. Aux sources de l'écriture chinoise, 北京 Bejing: 华语教学出版社 Sinolingua 1997.
Google Scholar
WIEGER L., Chinese Characters. Their Origin, Etymology, History, Claaification and Signification. A Thorougf Story from Chinese Documents, New York: Paragon Book Reprint Corp. & Dover Publications, Inc. 1965.
Google Scholar
WILKINSON BRUCE H., Modlitwa Jabesa, tłum. M Welman, I. Sielski, Warszawa: Fundacja „Głos Ewangelii” 2006.
Google Scholar
YARIV-LAOR LIHI, Lingusitic Aspects of Translating the Bible into Chinese, w: I. EBER, SZE-KAR WAN, K. WALF, R. MALEK (red.), Bible in Modern China. The Literary and Intellectual Impact, Sankt Augustin: Institut Monumenta Serica 1999, s. 101–121.
Google Scholar
ZETZSCHE J.O., Indigenizing the „Name above All Names”: Chinese transliterations of Jesus Christ, w: R. MALEK (red.), The Chinese Face of Jesus Christ, t. I, Sankt Augustin: Institut Monumenta Serica and China-Zentrum 2002, s. 141–155.
Google Scholar
##libcom.statistics##
##plugins.generic.usageStats.downloads##
##submission.license##
Prawa autorskie (c) 2022 Studia Oecumenica
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0
Licencja oraz prawa autorskie autorzy przekazują wydawcy, którym jest Redakcji Wydawnictw WT UO.
Najaktuálnejšie články rovnakého autora (rovnakých autorov)
- Dariusz Klejnowski-Różycki, Sutry Jezusa – pierwsze syntezy chrystologiczne Dalekiego Wschodu , Studia Oecumenica: Diel 19 (2019)
- Dariusz Klejnowski-Różycki, Kult obrazów według Reformatorów: Marcina Lutra i Jana Kalwina , Studia Oecumenica: Diel 17 (2017)
- Dariusz Klejnowski-Różycki, Ikony arabskie , Studia Oecumenica: Diel 16 (2016)
- Dariusz Klejnowski-Różycki, Joannesa Molanusa recepcja trydenckiego dekretu o obrazach , Studia Oecumenica: Diel 20 (2020)
- Dariusz Klejnowski-Różycki, SEIICHI YAGIEGO JAPOŃSKA "CHRYSTOLOGIA BUDDYJSKA" , Studia Oecumenica: Diel 11 (2011)
- Dariusz Klejnowski-Różycki, Chrystologia na Filipinach , Studia Oecumenica: Diel 23 (2023)
